Kolonu kesilen binalarda DASK
Kural olarak taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edilen veya zayıflatılan binalar için DASK yapılmaz. Ancak DASK kolon kesiminde kusuru olmayan konut sahibine tazminat ödemeli ve kolonu kesen kişi veya kişilere ödediği tazminatı rücu edebilmeli.
Zorunlu deprem sigortası teminatını sadece Doğal Afet Sigortaları Kurumu, yani kısaltılmış adıyla DASK veriyor ve poliçeyi kesiyor. Yazılarımızda DASK ile ilgili ayrıntıları işlemeyi sürdürüyoruz.
Kural olarak taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edilen veya zayıflatılan binalar için DASK yapılmaz.
Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileme en fazla kolon kesme şeklinde karşımıza çıkıyor. Alt katı mağaza veya başka ticari amaçla kullanılan bazı binalarda kolon kesilmesine rastlıyoruz.
Kolon kesilerek veya başka şekilde taşıyıcı sitemi zayıflatılan binalarda konut sahipleri DASK yaptırmışlarsa, DASK’ın onlara tazminat ödemesi gerekir. Çünkü kolon kesiminde hiçbir dahilleri yoktur, muhtemelen haberleri bile yoktur. Onlara yüklenemeyecek bir kusur sebebiyle DASK tazminatı ödenmemesi hukuken doğru olmaz.
Öyle ya, aşağıdaki mağaza işletenin kestiği kolonda, üst katlardaki bağımsız bölüm sahiplerinin kusuru ne? DASK kolon kesiminde kusuru olmayan konut sahibine tazminat ödemeli ancak kolonu kesen kişi veya kişilere ödediği tazminatı rücu edebilmeli.
Limiti aşan tazminat
DASK bir meblağ sigortası değil, gerçek zararın tazminine ilişkin mal sigortasıdır. Bu sebeple de sigorta tazminatının hesabında, tam veya kısmi hasar olmasına bakılmaksızın, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, benzer yapı özellikleri göz önünde bulundurularak, binanın piyasa rayiçlerine göre hesaplanan yeniden yapım maliyeti esas alınır.
Ancak DASK kapsamında ödenecek sigorta tazminatı, hiçbir durumda sigorta bedelinden fazla olamaz. Bu şu anda metrekare yeniden maliyet bedeli olan 3.106 TL üzerinden 640.000 TL’dir. Ödenecek tazminat bu limiti aşamaz.
Fakat her durumda hesaplanan tazminattan yüzde 2 oranında muafiyet indirimi yapılarak konut sahibine ödeme yapılır.
Konut eğer yıkılmamış, hasarlı ve fakat güçlendirme yapılacaksa, DASK’tan güçlendirme maliyeti de talep edilebilir.
DASK’a başvuru süresi 15 gün
DASK Genel Şartları’na göre sigortalı veya sigorta ettiren rizikonun gerçekleşmesi halinde, rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç onbeş işgünü içinde DASK’a veya kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak zorundadır.
Tabii ki burada sorun şudur; sigorta ettiren veya hak sahibinin henüz enkaz altında olup olmadığı, canlı olup olmadığı belli olmayabilir. Bulunamayan bir depremzedenin ölümüne kesin gözüyle mi bakılacak yoksa gaiplik kararı için 5 yıl beklenecek mi? Buna göre de DASK’a başvuru hak ve yetkisi mirasçılara geçecektir ve süre de ona göre yeniden hesaplanacaktır.
DASK kapsamında talep edilebilecek haklar ise 2 yıllık zamanaşımına tabidir.
Yenilenmemişse...
Malikler veya varsa intifa hakkı sahipleri, DASK sözleşmelerini her yıl kendileri yenilemek zorundadır. Sigorta sözleşmesinin poliçe bitiş tarihine kadar yenilenmemesi durumunda DASK’ın teminata ilişkin sorumluluğu poliçede belirtilen bitiş tarihi itibariyle sona erer.
Ancak DASK’a tabi konut banka kredisi ile alınmışsa, bankanın da DASK’ın yenilenmesi gerektiği hususunda kredi borçlusuna bildirimde bulunması gerekir. DASK adına ve hesabına DASK yapan sigorta şirketinin de yenileme bildiriminde bulunması gerekir. Hiçbir kurum bildirimde bulunmamış, konut sahibi de DASK’ı yenilememişse, herkes kusurludur. DASK’ın ödemesi gereken tazminatı kusurları oranında karşılarlar.
