Bankalarla sorunlarınızı işte bu 5 yolla çözersiniz

Bankalar gündelik hayatımızı kolaylaştırırken ticarette ekonomik destek sağlıyor, birikimlerimizi güvenle koruyor. Ama bankalar da bazen hukuka aykırı işlemler yapabiliyor. Bu durumla karşı karşıya kalanların başvuracağı 5 çözüm yolu var.

Bankalar hayatımızın bir parçası haline geldi. Bankalarla olan ilişkimiz bazı alanlarda hukuken, bazı alanlarda ise ödemeler sitemi gereği zorunlu. Bankalar birçok konuda hayatımızı kolaylaştırıyor. Ama onlar da bazen, bilerek veya bilmeden hukuka aykırı işlemlerin tarafı olup, müşterilerini mağdur ediyor.

Bankalarla olan hukuki ilişkilerimizde en sık çıkabilen uyuşmazlıklar ve bunlara en kısa ve maliyeti en az çözüm yollarına bu günkü yazımızda yer vereceğiz.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na şikayet

BDDK’ya, bankaların yaptığı işlemlerden dolayı beş farklı yolda şikayette bulunmak mümkündür. Bu beş tane şikayet yolu, bilgi edinme sistemi, elektronik şikayet sistemi, dilekçe, çağrı merkezi, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)’dir.

BDDK, finansal sistemin sağlıklı bir şekilde yapılanması ve işlemesi için, bu sistemi kullanan bireylerin haklarının teminat altına alınmış olmasını teminen, Finansal Tüketici İlişkileri Dairesi’ni kurmuş ve finansal tüketicilerin başvurularından, başvuru koşullarını taşıyanlar hakkında demetime başlamıştır.

BDDK’ya bütün bankacılık işlemleri hakkında şikayette bulunmak mümkündür. Bankalar, bankacılık sırrı kapsamında, hesaplarınızla ilgili bilgileri, yetkili makamlar ve mahkemeler dışında sizin izniniz olmadan hiç kimseyle paylaşamazlar, hatta yetkili olmayan banka personeli dahi hesaplarınıza girip, kontrol edemez. İşte bankacılık sırrının ihlal edildiği gerekçesi ile BDDK’ya 2017 Yılında tam 472 başvuru yapılmış.

Vatandaşlarımız BDDK’ya bankalarla olan şu uyuşmazlıklarla da şikayette bulunuyor; kredili mevduat hesabı işlemleri, TMSF’ye devrolan bankalara ilişkin şikayetler. BDDK’ya, bankanızdan alamadığınız bilgi, belge, sözleşme örnekleri hakkında da şikayette bulunabilir, mütalaa talep edebilirsiniz.

Bankaların ödeme için ibraz edilen çeklerle ilgili işlemlerinin örneğin çek karşılıksız çıkmışsa, ödenmesi gereken asgari tutarı ödememesi, ödemeden kaçınmak için çek hamilini yanlış bilgilendirme ve yönlendirmesi şikayetlerini de BDDK çözecektir.

Mevzuata aykırı işlemler

BDDK, bankaları ve işlemlerini düzenlemem ve denetlemekle yetkili ve görevlidir. Mevzuata aykırı işlem yapmış olan bir banka olursa, yöneticilerinin imza yetkisinin kaldırılmasına, idari para cezası verilmesine kadar yaptırımlar uygulayabilir. BDDK Kurul kararları ile 2017’de, 97 adette toplam 2.120.568 TL idari para cezası idari para cezası uygulanmış, bankalar hakkında 7 adet suç duyurusunda bulunulmuş, 5 kişinin de imza yetkisi kaldırılmıştır. BDDK’ya şikayet, bankalarla uyuşmazlıkların çözümünde masrafsız ve oldukça etkin bir yoldur. Ama yargılamayı gerektiren konularda çözüm yetkisi yoktur.

Bankalar Birliği’ne şikayet hakkı

Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulmuş, Bireysel Müşteri Hakem Heyeti de bankalarla olan uyuşmazlıkların çözümünde yetkilidir. Elbette, müşterinin doğrudan dava açma yoluna gitmesi de mümkündür.

Başvurular e-Devlet kanalı ile de yapılabilmektedir. Ticari, zirai kredilere yönelik şikayet kabul edilmediği gibi, dernek, vakıf gibi tüzel kişilerin de şikayet hakları yok. Onlar diğer çözüm yollarına başvurmalılar.

Müşterinin bankaya doğrudan yaptığı şikayete karşılık aldığı cevap tarihinden itibaren 60 gün geçmişse, ya da şikayet konusu işlemin üzerinden 2 yıl geçtikten sonra başvuru hakem Heyetine ulaşmışsa, inceleme yapılmaz. Bankaların personeli hakkında da şikayet kabul edilmez. Ayrıca, bankaların kredi politikaları ve kredi değerlendirme, izleme, risk yönetimi ile ilgili şikayetler de değerlendirmeye alınmadan reddedilir.

TBB Hakem Heyeti de, mahkemelere göre, bireysel müşteriler için bankalarla olan uyuşmazlıkların hızlı ve masrafsız çözüldüğü bir mercidir.

Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru

Tüketicilerin bankalarla olan uyuşmazlıklarının çözümünde en yoğun kullandıkları kanal, tüketici hakem heyetlerine başvuru yoludur. Vatandaşlarımızın tüketici hakem heyetlerine götürdükleri uyuşmazlıklar da en fazla finans sektörü ile ilgilidir.

Tüketici hakem heyetlerinin bankalarla, finansal hizmetlerle ilgili uyuşmazlıkların çözümünde epey yol aldığı ve kararlarının ekseriyetle tüketici lehine olduğu göze çarpmaktadır.

Parasal limitlere dikkat

Büyükşehir belediyesi statüsünde olan illerde değeri, örneğin iadesini istediğiniz banka komisyonunun, faiz toplamının, hesap işletim ücretinin toplamı 5.650 TL’nin altında ise, İlçe Tüketici Hakem Heyetleri, 5.650 ile 8.480 TL arasında ise İl Tüketici Hakem Heyetleri görevlidir. Uyuşmazlığın değeri yine 8.480 TL’nin altında ise ve Kırıkkale, Edirne gibi büyükşehir belediyesi statüsünde olmayan illerin merkezlerinde ve bağlı ilçelerde başvuru yapılacaksa, İl Tüketici Hakem Heyetleri uyuşmazlığı çözecektir. Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıkların çözümü için hakem heyetine için başvuru yapılması mümkün değildir. Neredeki tüketici hakem heyetine başvurulacak? Tüketicinin ikamet ettiği veya ilgili bankacılık işlemi nerede yapılmışsa, oradaki hakem heyetine başvurulacak.

Tüketici hakem heyetindeki uyuşmazlığa avukat girse dahi, vekalet ücreti ödenmez. Karar tüketici aleyhine olsa dahi, bilirkişi ve tebligat ücretlerini tüketici ödemez. Görüldüğü gibi, tüketici hakem heyetleri de bankalarla olan uyuşmazlıkların çözümünde hızlı ve masrafsız bir çözüm yoludur. Tüketici hakem heyetleri yargılama benzeri bir usulle uyuşmazlığı çözmekte, kimin haklı kimin haksız, kimin kimden ne kadar alacaklı olduğuna karar vermektedir. Kararları, mahkeme ilamı gibi icraya konulabilir.

Bakanlığa şikayet

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nezdinde görev yapan Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü nezdinde de bankacılık işlemleri ve ürünleri hakkında şikayette bulunmak ve çözüm istemek mümkün. Hatta 2017 Yılında buraya da finansal mal ve hizmetlerle ilgili 1.336 Başvuru yapılmış. Başvuruların sonuçları hakkında ise bir veri bulunmamakta.

Tüketici mahkemesi

Bankalarla olan uyuşmazlığın değeri 5.650 TL’nin, büyükşehir olup olmadığına göre de 8.480 TL’nin üzerinde ise, dilerseniz tüketici mahkemelerinde dava da açabilirsiniz. Tüketici mahkemesi yoksa, asliye hukuk mahkemesi görevli. Ancak burada hemen şunu belirteyim, söz konusu olan bir dava olduğundan, davayı kaybederseniz karşı tarafa avukat vekalet ücreti ödersiniz, davacı tüketici olarak bilirkişi ücreti, tebligat ve diğer masrafları da gider avansı adı altında önceden ödediğiniz paradan tahsil edilir. Keşif ücretini de, kaybeden taraf yüklenmek üzere, keşfi isteyen öder.

ASLİYE TİCARET MAHKEMELERİNDE DAVA AÇMA

Eğer tüketici değil de, tacir iseniz, bir ticaret şirketi iseniz, o takdirde bankalarla olan uyuşmazlıklarınızın çözüm yolu, asliye ticaret mahkemelerinde dava açmaktır.

Örneğin, akreditif açtınız ama, banka evrakları kontrol etmeden mi ödeme yaptı? Banka teminat mektubu aldınız, ancak bankaya teminat mektubu çözdürmeye gittiğinizde ödeme yapmaktan kaçınıyor mu, ilk talebinizde derhal ödeme yapmadı mı? Bankaya çeki ibraz ettiniz, banka hiçbir sebep göstermeden ödeme yapmıyor mu? Ya da banka, süresinde ibraz ettiğiniz çeki size ödememek için, müşterisi olan keşideci ile irtibata geçmeden keşidecinin imzasının sahte olabileceği gerekçesini mi ileri sürüyor? Almış olduğunuz ticari krediyi, hiç bir haklı gerekçesi olmadan vadesinden önce geri mi çağırıyor? Ticaret mahkemelerinde dava açmanız en doğru çözüm yoludur. Buna karşılık banka kredinizin yeniden yapılandırılmasını reddediyor ise, başvuracağınız çözüm yolu BDDK’ya şikayet olacaktır.

Burada hemen şunu da belirteyim ki, bankalarla olan uyuşmazlığınız bir miktar paranın ödenmesi olan tazminat veya alacak ile ilgili ise, arabulucuya başvurmadan, doğrudan ticari dava açamazsınız. Ticari uyuşmazlığı müşteri değil de banka arabulucuya götürürse, ödemeye niyeti veya gücü bulunmadığı ortada olan müşteri bakımından sadece zaman kazandırıcı olacaktır.