Prof. Dr. Erol Ulusoy

Boşanmada bir eşin diğerine ödemesine karar verilen yoksulluk nafakasına çoğunlukla süresiz hükmedildiğinden, sona ermesi de kolay olmuyor. Meclis’teki yeni torba tasarıyla bu soruna çözüm getirilmesi bekleniyor.

Evlilikler ya ölümle ya da boşanma ile biter. Ölümde sağ kalan eş diğerinin mirasçısı olur. Boşanmada ise kusur durumuna göre, eşit veya daha ağır kusurlu olan eş, eşit kusurlu veya daha az kusurlu eşe, mahkeme tarafından tespit edilen bir yoksulluk nafakası öder. Yoksulluk nafakasını, asgari ücretli olsa bile ödemek zorundadır. Boşanma ile yoksulluğa düşme şartı da vardır. Ama, herkesin “yoksulluğu” kendisine göredir, görecelidir.

Yoksulluk nafakasından iki husus en büyük sorunu teşkil ediyor ve neredeyse toplumsal barışı tehdit eder sosyal sorunlara neden oluyor. Birincisi, süresiz olması. İkincisi de miktarına hükmedilirken, nafaka alacaklısı eşin özel ailevi ilişkilerinin dikkate alınmaması.
Yoksulluk nafakası, yoksulluğa düşecek olan ve en fazla eşit kusurlu olan eş isterse, süresiz olarak bağlanıyor. Her ne kadar

Bazı e-ticaret siteleri doğrudan satış yapar, bazılarında ise belki binlerce satıcı vardır... Peki internetten alınan ürün ayıplı, kusurlu çıkarsa bundan internet sitesi mi yoksa sitedeki satıcı mı sorumlu olur? Gelin bu konuda bir Yargıtay kararına göz atalım...

İnternet hayatımızı gerçekten çok kolaylaştırdı. En büyük faydalarından birisi de alışveriş olanağı... Bazı müşteriler alacakları ürüne fiziken dokunmak, hissetmek ve denemek ister. Onlar için internetten alışveriş çok tercih edilmez.

İnternetten alışveriş yapmanın en önemli faydası, zamandan tasarruf. Mağaza mağaza dolaşarak alışverişte harcanan zamana göre internette alışveriş sitelerini dolaşarak harcanan zaman daha az ve daha az yorucu. Rahat, oturduğunuz yerden kısa sürede yüzlerce ürünü karşılaştırarak tercihinizi yapabiliyorsunuz.

Ama internetten alışverişin dezavantajları da var; internete sunulan ürün ile teslim edilen ürün farklı olabiliyor; ünlü bir markanın sandaletini satın aldığını düşünene plastik pazar terliği gönderilebiliyor.
Belirli bir marka motoryağı

Bazen borçlunun malvarlığı olmaz. O zaman alacaklı, üçte birinden çok, dörtte birinden az olmamak üzere borçlunun aylığına, hasılatına haciz konulmasını talep edebilir. Bazen bu ilginç durumlara da yol açabilir, bakın nasıl bir olay yaşandı...

Alacaklı, borcunu ödemeyen borçluya karşı icra daireleri aracılığıyla alacak takibine geçer. Alacak bir mahkeme ilamına dayanıyorsa veya ödeme emri kesinleşmişse, borçlu yine de borcunu ödememede ısrar ederse, alacaklı icra dairesinden haciz işlemi yapılmasını talep eder.

Alacaklının talebi üzerine borçlunun takibe konu alacağı karşılamaya yetecek kadar malvarlığına icra dairesi haciz koyar. Hacizden sonra alacaklı haczedilen malların satışını talep ederse, haczedilen mallar satılır ve elde edilen para ile alacaklının alacağı ödenir.

Kısaca, borçlunun borcunu kendi rızası ile ödememesi durumunda, icra dairesinin borçlunun mallarına haciz koymasıyla alacak elde edilmeye çalışılır, elbette borçlunun haczedilecek malvarlığı varsa...

Bazen borçlunun ne taşınır ne de taşınmaz malvarlığı bulunmaz,

Kiralananın hukuken boşaltılmış sayılması için anahtarın teslim edilmiş olması gerekir. Anahtar teslimi kiralayana yapılmalıdır. Kiralananın tahliye edildiğini ispat yükü kiracıya aittir.

Kiralananın tahliye edildiğinin (kiracının kiralananı iade borcunu yerine getirdiğinin) kabul edilebilmesi için, kiralananın fiilen boşaltılması yeterli değildir. Yani kiralanandaki eşyaları alıp gitmek, kiralananı tamamen boşaltmak yeterli değildir.

Anahtarın da kiraya verene teslim edilmesi gerekir. Yöneticiye, kapıcıya, muhtara vs anahtar teslimi yeterli değildir ve hukuki sonuç doğurmaz.

Kiraya veren anahtarı almaktan kaçınırsa, kiracının yapması gereken, mahkemeden bu yolda tevdi mahalli tayinini isteyip, tayin edilecek yere anahtarı teslim etmek ya da Notere teslim ederek teslim keyfiyetini kiraya verene bildirmektir. Kiracının kiralananı iade borcu, ancak bu şekilde, durumun kiraya verene bildirildiği tarihte son bulur. Aksi takdirde, kiracının, kira sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülükleri, anahtar teslimine kadar devam eder. Bu sebeple kiralananı boşaltmanıza rağmen kira ve yan giderleri ödemeye devam etmek

Yazı dizimizin bu bölümünde kiralananın tahliyesi ile ilgili hususlara değineceğiz. Tahliye taahhüdünde, tahliye tarihi belli (açık) bir şekilde yer almazsa, TBK md 352 anlamında bir tahliye taahhüdünden söz edilemez.

Yargıtay, kira sözleşmesi özel şartlarına yazılan “Kira süresinin sonunda kiracı kiralananı boşaltarak kiraya verene kayıtsız şartsız teslim edecektir” şeklindeki taahhütleri, tarih içermediği için geçerli kabul etmemektedir.

Kiraya veren, tahliye taahhüdünde belirtilen tahliye tarihinden başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir. Süre 1 aydır. Daha sonraki tarihlerde tahliye taahhüdüne dayanılarak fesih ve tahliye davası açılamaz. Eğer kiralayan tahliye taahhüdüne rağmen kira sözleşmesini feshetmezse, kira sözleşmesi kendiliğinden sona ermeyeceğinden, kiracının fuzuli işgalinden de söz edilemez. (6. HD 2014/5584 E., 2015/621 K)

İki haklı ihtar

Kiracı kira bedelini ve yan giderleri sözleşmede belirtilen sürede ödemek zorundadır. Kiracının kira ve yan giderleri

500 TL üzerindeki kiraların banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi gerekir. Yine de elden kiranın ödenmesi durumunda, kiranın elden ödendiğini ispat yükü kiracıda olduğundan, mutlaka ödemelerin kiralayanın imzası ile kayıt alına alınması önerilir.

Kira bedeli ödemek, kiracının asli borcudur, TBK md 313. Ödenmemesi belirli şartlarda sözleşmenin fesih gerekçesidir. Kural olarak kira bedelini serbest piyasa ekonomisi ve sözleşme özgürlüğü gereği taraflar serbestçe belirleyebilirler. Brüt ise vergiler dahil, net ise vergiler hariçtir. Aynı anda birisi düşük, diğeri yüksek kira bedelli sözleşme yapılmışsa, aksi anlaşılmıyorsa, yüksek bedelli olanı geçerli kabul edilir. Türkiye’de yerleşik kişilerin yabancı para üzerinden kira sözleşmesi yapmaları yasaktır. 500 TL üzerindeki kiraların banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi gerekir. Yine de elden kira ödenirse, kiranın elden ödendiğini ispat yükü kiracıda olduğundan, mutlaka ödemelerin kiralayanın imzası ile kayıt alına alınması önerilir. Kira

Kirayı süresinde ödeme ve yan giderlere katlanma kiracının esas borcudur. Kiraya verenin esas borcu ise kiralananı kullanım amacına uygun teslim etmek ve sözleşme süresince bu şekilde bulundurmaktır.

Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) madde 316 hükmü uyarınca kiracı kiralananı tam bir özenle kullanmak ve aynı kanunun 334. maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür.

Kiracı, kiralananda sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu değildir. Yargıtay 3. HD E. 2017/4599, K. 2018/12416, T. 5.12.2018. Bu en fazla kiralanandaki ankastrelerde, kapı ve pencerelerdeki olağan kullanmaya bağlı yıpranmalar için söz konusudur. Herkesçe bilinmektedir ki, bazı ankastreler düşük kalitelerinden dolayı sık bozulmakta, üzerlerindeki kullanım işaret ve yazıları silinmektedir.

PVC pencereler kalitesizliklerinden dolayı aşırı sıcak ve soğuklarda esnemekte ve deforme olmakta, açılış ve kapanışları bozulmaktadır. İşte olağan ve sözleşmeye uygun kullanıma rağmen meydana gelen bu eksilme ve

Kira sözleşmesi yazılı da yapılabilir, sözlü de... Kira sözleşmesi ile ilgili bir şey iddia eden kiracı veya kiralayan, iddiasını ispatla yükümlüdür. Elektrik, su abonelikleri, kiralayanın hesabına düzenli ödemeler, WhatsApp yazışmaları hepsi birer delil kabul edilir...

Özel kanunlarda ayrıca belirtilmemişse, kira sözleşmesi belirli bir şekilde yapılmak zorunda değildir. Yazılı da olabilir, sözlü de... Ama sözlü kira sözleşmesinin hem varlığı, hem de içeriği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık çıktığında, ispatı zordur. Bu sebeple genellikle matbu kira sözleşmelerinin doldurulmasıyla ‘adi yazılı kira sözleşmesi’ yapılır. Özel şartlar varsa, onlar da sözleşmeye ayrıca yazılır.

Kira sözleşmesi ile ilgili bir şey iddia eden kiracı veya kiralayan, iddiasını ispatla yükümlüdür: TMK md 6 ve HMK md 190. Sözlü kira sözleşmesinin varlığını iddia eden kimse, 2022 yılı için yıllık toplam kira bedeli 6.640 TL’den fazla ise yazılı delille, aksi takdirde tanıkla da ispat yoluna gidebilir. Gerçi