"İnsanlık hali”dir; zaman zaman insanların tuvalet bulamadıkları, uzak oldukları durumlarda ihtiyaçlarını başka yerlerde giderirler. Ama bunun hukuki sonuçları da olabiliyor, hatta böyle bir “çiş yapma” davası Yargıtay kararlarına dahi konu oldu.
Mesai saati başlayalı daha çok olmamıştır. İşçinin tuvalet ihtiyacı şiddetlenir ve “sıkışır”. Dökümhanede çişini yapar. “Umuma açık ortamda” tuvalet ihtiyacını giderirken görüldüğüne ilişkin tutanak tutulur ve savunması alınır. İşçi, çok sıkıştığı, çalıştığı dökümhanede erkek tuvaletlerinin sayısının yetersiz olduğunu, tuvalete gittiğini ancak hepsinin dolu olduğunu, geri gelerek cüruf sahasının yanındaki duvarın arkasına giderek ihtiyacını gidermek zorunda kaldığı savunmasını yapar. “Çiş yapan” işçinin iş akdi, “edep ve ahlakla bağdaşmayacak” davranış nedeniyle feshedilir. İşçi işe iade davası açar. İş mahkemesi işçiyi haklı bulup, iş akdinin haksız yere feshedildiğine karar verir. Karar gerekçesinde, işyerindeki tuvaletlerin yetersizliği ve çalışma sırasında tuvalete gidilmesi hususunda işçilerin problemlerinin bulunduğunu, memurların kullandığı tuvaletler ile işçilerin kullandığı tuvaletlerin farklı olduğu, davacının küçük tuvaletini yaptığı yerin herkesçe görülebilecek bir yer olmadığı ve belirtilen yere zorunlu sebeplerle “çiş yapıldığı” belirtilir. Mahkemeye göre yakında boş tuvalet varken açık bir yere tuvaletin yapılması hayatın olağan akışına uygun değildir. Kaldı ki tuvaletler yetersiz olsun veya olmasın işçinin savunmasının alınmasından sonra öncelikle böyle bir olayın meydana gelmesi durumunda işten çıkartılabileceğinin ihtar edilmesi gerektiği, işten çıkarmanın en son çare olarak düşünülmesi gerektiğine, sonuçta “çiş yapan” işçinin işe iadesine karar verir.
İşveren kararı temyiz eder. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, küçük tuvaletin yapıldığı yerin herkesçe görülebilecek bir yer olmadığı ve belirtilen yere zorunlu sebeplerle yapıldığı kabul edilmişse de davacının eyleminin iş yerinde başka yerde tuvaletler bulunduğu halde buralara gidilmeden fabrikanın içinde bir alanda gerçekleştiği, iş yerinde onlarca işçi çalıştığı hususu gözetildiğinde bu durumun kabul edilemez olduğu gerekçesiyle mahkemenin işe iade kararını bozar ve işyerinde yeterli tuvalet bulunmasına rağmen başka bir yere “çiş yapma” eyleminin işten çıkarma için haklı sebep kabul eder.
Kredi erken kapama komisyonları
Kullandığı krediyi vadesi gelmeden ödemek ister ya da başka bir bankadan uygun kredi bulduğumuzda, açma-kapama işlemi ile yeni bankaya aktarmak istersek bizi bir sürpriz bekliyor.
Ticari kredimizi işlemiş faiziyle birlikte ödemek istememize rağmen, banka bizden üstüne bir de kredi erken kapama komisyonu talep eder. Bu bizim mantığımıza ters gelir. Öyle ya, hem bankaya vadesinden önce borcumuzu, üstelik tüm işlemiş faiziyle birlikte ödüyoruz, bir de üstüne borcumuzu erken kapıyoruz diye komisyon ücreti ödemek zorunda kalıyoruz. Biz aslında borcumuzu erken ödediğimiz için indirim beklerken cezalandırılıyor gibi oluruz. Ancak Türk Borçlar Kanunu maalesef öyle demiyor. TBK’ya göre kanun veya sözleşme ya da âdet gereği olmadıkça borçlu, erken ödemede bulunması sebebiyle indirim isteyemez.
Banka kredi alacağının erken kapanması nedeniyle uğradığı faiz alacağı gelir kaybına, geleceğe yönelik faiz alacağı plasmanına, personel ve fazladan harcanan mesaiye -banka kredi verirken bir çalışma yapmıştır, erken ödeme durumunda yeni ve hesaplamada dikkate alınmamış bir çalışma daha yapmak durumunda kalmıştır- karşılık bir komisyon ücreti istemekte haklıdır.
Konut kredilerinde bankaların isteyebilecekleri erken ödeme tazminatı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre, tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi otuz altı ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini geçemez. Ticari kredilerde yasal olarak erken ödeme komisyon ücretinin üst sınırı öngörülmemiştir. Bankaların kredi erken kapama komisyon ücretleri de bu sebeple değişkenlik göstermektedir. Kredi, TL üzerinden ise, % 2’den % 10’a kadar kredi erken kapama komisyon ücreti isteyen bankalar var. Bankaların sürekli ve iyi müşterileriyle komisyon ücreti üzerine paralık yaptıkları da olur. Siz en iyisi, kredinizi erken kapayıp komisyon ücreti ödemenin maliyeti ile kredinizi vadesinde işleyecek faiziyle birlikte ödemenin maliyeti arasındaki farkı hesaplayıp ona göre karar verin.
İlk söz son söz olsun
19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nız kutlu olsun!!
