Özay Şendir

■Önce Avrupa Futbol Şampiyonası, ardından Paris 2024 Olimpiyatları ve şimdi başlayan Süper Lig... Bu üç konunun Milliyet’in geleceğiyle ne alakası var diyeceksiniz haklı olarak. Türkiye’de bugün İtalyan televizyonu Rai’ye İtalyanca röportaj verebilecek kadar iyi İtalyanca konuşan, futbolun ana merkezi haline gelen İspanya’yı doğru takip edebilmek adına İspanyolca da öğrenmiş spor muhabiri olan bir başka gazete daha yoktur. Bir gazete düşünün, Türkiye’de en fazla olimpiyatı yerinde izlemiş Atilla Gökçe gibi bir duayen ve gelecekte Milliyet’e daha büyük katkılar sağlayacak olan genç bir kadro. Türkiye’de spor haberciliğini başlatan Milliyet, Namık Sevik, Nezih Alkış, Şansal Büyüka, İhsan Topaloğlu, Zeki Çol, Necil Ülgen, Cem Şengül’ün ardından Tayfun Bayındır yönetiminde bayrağı daha da yukarılara taşıyor. Bu yazın en yorulan servisi hiç şüphesiz spor servisimiz ve büyük bir alkışı hak ettiler...

■Milliyet’in tek ilki spor haberciliği değil, dünya haberlerini bir sayfada

- Almanya’nın önde gelen silah üreticisi Rheinmetall, 2024’ün ilk yarısında satışlarının yüzde 30’dan fazla arttığını, şu an teslim edilmek üzere 48,6 milyar Avro’luk siparişin beklediğini açıkladı. Şirket açıklamasında Ukrayna ihtilafının iş performanslarını önemli ölçüde iyileştirdiği vurgulandı. “İhtilaf” dedikleri şey, resmi rakamlara göre on binlerce, tahmin edilen rakamlara göre yüz binlerce ölü demek.

- ABD, Ukrayna savaşının finansmanını sağlayan ülke gibi gözüküyor ama savaştan onlar da inanılmaz paralar kazanıyorlar. Rus gazına gelen yaptırımdan sonra Avrupa’ya ABD’den kaya gazı ihraç edilmeye başlandı ya, üreticilerde Pioneer Natural Resources, ilk çeyrekte kârını 5 kat arttırdı. Continental Resources’ün kazançları 3 katına çıktı. Chesapeake Energy, nakit akış görünümünü düzelttikten sonra 1 milyar dolarlık hisse geri alım programı başlattı.

- Sadece kaya gazı ihracatıyla sınırlı değil ABD’nin kazanımları. 2023 yılı Ekim Ayı’na

Gazze’de ve Ukrayna’da çocuklar ölürken, savaşların uzağındaki coğrafyalarda çocuklar için bir başka savaş veriliyor.

Bu Türkiye’nin de çok kısa süre içerisinde katılması ve hızla ilerlemesi gereken bir savaş üstelik.

Sözünü ettiğim savaşın ateşleyicilerinden birisi ABD’nin en önemli sosyal psikoloji uzmanı Jonathan Haidt’in Kaygılı Nesil kitabı oldu.

Haidt kitabında çocukluk çağı ruh sağlığı krizini, vakalar üzerinden ele aldı ve ebeveynlerin çocuklarının akıllı telefon kullanımını sınırlamaları gerektiğini sonucuna vardı.

Herkesin bildiği beylik cümleler yerine vakalar üzerinden yapılan çalışma çok ses getirdi.

ABD’de çocukların sosyal medya kullanım yaşını 13’ten 16’ya çıkaracak yasa tasarısı, Haidt’in kitabının ardından başka tartışmalar başlattı.

Mesela, Tennesse, Utah, Ohio, Florida, Teksas gibi eyaletlerde kullanıcılara kısıtlama getiren yasal düzenlemeler yapılırken, New York ve Colorado gibi eyaletlerde, kullanıcılar yerine şirketleri düzenleme yapmaya zorlayan yasalar

Meta, Haniye’nin ölümüyle ilgili mesajlara sansür uygulamasa sıkıntıların farkına varmayacaktık. Meta gibi yapılar sizi daha fazla ekranda tutup, daha fazla reklam göstermek adına algoritmalar için inanılmaz paralar ödüyorlar.

■Aralık 2021’de Arakan Müslümanları, Myanmar Ordusu’nun yaptığı etnik temizliğe katkıda bulunan nefret söylemini engellemediği gerekçesiyle Kaliforniya’da Instagram, Facebook ve Whatsapp’ın sahibi olan Meta platformu aleyhine 150 milyar dolarlık tazminat davası açtılar.

■Eş zamanlı olarak İngiltere’de de Arakan Müslümanları, Meta’nın Londra Ofisi’ne sundukları mektupta, platformun kullandığı algoritmaların Arakan halkına dair nefret söylemini artırdığı, Facebook’un bu 4 yıllık zaman diliminde Burma dilini bilen sadece iki kişiyi istihdam ettiği ve içeriği denetlemediği bilgileri vardı. Meta’nın denetlemediği ve algoritmalarla daha çok yayılmasına izin verdiği içerikte Arakan Müslümanlarından köpekler, kurtçuklar diye bahsediyor veya öldürülmeleri ya da

Ekrem İmamoğlu’nun çok istediği 2028 cumhurbaşkanı adaylığı projesinde en büyük rakibi kim?

Bu soruya kimi Mansur Yavaş, kimi Özgür Özel diye cevap verebilir ama İmamoğlu’nun en büyük rakibi kendisi olmaya başladı.

Böyle bir şey nasıl olur diyecekler için açayım:

Ekrem İmamoğlu, Nisan sonunda CNN International’a verdiği röportajda Hamas için “terör örgütü” ifadesini kullanmıştı.

Türkiye’de ve dünyada, en soldan en sağa, tüm halkların İsrail’in uyguladığı devlet terörünü kınadığı bir noktada gereksiz bir çıkıştı.

Daha kötüsü bu çıkışın bazı başkentlere “selam” olarak algılanmasıydı.

O röportajın üzerinden 4 ay geçti, İmamoğlu, Ukrayna’ya yollanacak otobüslerin teslim töreninde konuyu yine dış politikaya getirdi ve “Biz sadece savaşlara hayır demiyoruz, terörist eylemlere de hayır diyoruz” cümlesini kurdu.

Cümle bu ama paragrafın devamında hiç isim vermeden İsrail’in Gazze’de uyguladığı açık hava hapisha

İstanbul Havalimanı’ndan Paris Charles De Gaulle’e inince, Türk Hava Yolları’nın hizmet ve personel kalitesini, Air France ile mukayese edince önce coşuyor insan.

Fakat pasaporttan çıktığınız an Fransa’nın yarattığı global markaların reklamları bile ayaklarınızın yere basmanı sağlıyor.

Niye böyle bir giriş yapmayı tercih ettiğimi anlatarak başlamak en iyisi sanırım.

Dünyada en fazla satılan tişört, Türkiye’de, Denizli’de yapılmış. Messi’nin Paris St. Germain’e transferinin ardından piyasaya sunulan bu ürünün kalitesini herkes biliyor ama Türk Malı olduğunu bilen yok denecek kadar az.

Fason üretim yerine marka yaratmayı öğrenmemiz gerekiyor artık.

Fransa, Macron gibi vasat bir Cumhurbaşkanı’na rağmen, geçmişten gelen kültür mirası ve global markalarıyla halen büyük kalabilen bir ülke.

Markaların ülkenin elçileri olduğunu artık kavramamız lazım...

CHP, 2023 Cumhurbaşkanlığı sonuçları üzerinde ne kadar bir çalışma yaptı bilmiyorum. 

Bildiğim Kılıçdaroğlu ve masa ortaklarının ulusal güvenlik ve savunma sanayii konularında takındıkları tutumun çok oy kaybettirdiği. 

Özgür Özel’in CHP Genel Başkanı olmasıyla beraber CHP’nin bu zafiyeti ortadan kalktı. 

Özel, başta Kıbrıs olmak üzere devlet politikası konularını iç siyaset malzemesi yapmadı, aksine bu ülkenin ana muhalefet partisi olma sorumluluğuyla hareket etti ve Kılıçdaroğlu döneminde kafalarda oluşan soru işaretlerinin büyük bir kısmını silmeyi başardı. 

CHP açısından işlerin yoluna girdiği bir dönemde “Mavi Vatan” tartışmasını başlatmak kaşıkla toplanan güveni kepçeyle vermek gibi oldu. 

Pazartesi günü düzenlenen toplantı, toplantının ardından yapılan ve Mavi Vatan’a sahip çıkan açıklamalar, 48 saat boyunca parti politikalarının boş yere tartışılmış olduğu gerçeğini ortadan kaldırmadı. 

Özgür Özel, geçmişin hasar tespitini doğru yapmış, bu

Modern olimpiyatların kurucusu Pierre de Coubretin, yaz oyunlarının dünya barışını teşvik edeceğine inanıyordu. 

Bu süslü ideal hep kağıt üzerinde kaldı. 

1936 Berlin Olimpiyatları tam bir Nazi propagandasıydı. Tüm katılımcı ülkelerin sporcularından Nazi selamı vermesi istenmişti. 

1972 Münih Olimpiyatları’nda İsrailli atletler Filistinli saldırganlar tarafından rehin alınmış, kurtarma operasyonu sırasında da öldürülmüştü. 

1980 Moskova Olimpiyatları’nı, Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgaline tepki gösteren 50 Batı ülkesi boykot etti. 

1984 Los Angeles Olimpiyatları’nı, başta Sovyetler Birliği olmak üzere 16 Doğu Bloğu ülkesi, güvenlik gerekçesiyle boykot etti. 

2012 Londra Olimpiyatları, kafileye kadın sporcu almayan Suudi Arabistan’ın oyunlardan men edilmesi tehdidi ve çare olarak başörtüsü altı judo kıyafetiyle bulunan ara çözümle hatırlanıyor., 

1992 Barselona Olimpiyatları’nda 1500 metrede altın madalya kazanan Cezayirli atlet Hassiba Boulmerka, şortla koştuğu için &u