Milli Savunma Bakanlığı Türkiye-Suriye sınırında yaptıracağı mayın temizliği ile ilgilenen firmaların başvuru süresini 18 Mart’a kadar, yani bir hafta uzattı.
Ve işin seyri ile ilgili bazı yeni ipuçları verdi.
Bir defa, bazı ülkelerin firmaları ihaleye sokulmayacak.
Bakanlık açıklamasında “İdarece tespit edilerek ihaleye davet edilecek istekliler” ibaresini kullanarak ihaleye sadece bakanlığın davet edeceği şirketlerin katılacağı işaretini verdi.
Konu ile yakından ilgilenen kaynaklardan aldığım bilgiye göre,
amaç İsrail ve muhtemelen Fransa gibi hükümetin pek hoşlanmadığı ülke firmalarının pastaya uzanmalarını önlemek.
Açıklamaya göre, “ön yeterlilik” ilanı yapılmayacak. Firmalardan talep edilen tanıtım dosyaları içindeki bilgiler “Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenen kriterlere göre değerlendiril(c)ek.” Ve mayınsızlaştırma “tespit edilecek istekliler katılımıyla” ve “Belli İstekliler Arasında İhale Usulü ile” yapılacaktır.
Bunun anlamı sadece elle seçilmiş firmaların ihaleye girebileceğidir.
Kriterler belli değil
Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenen kriterlerin ne olduğu belli değil. Bunların açıklanması ve kamuoyuna ihalenin dürüst yapıldığını denetleme olanağı verilmelidir. Aksi takdirde bakanlık istemediği şirketleri keyfi bir biçimde “kriterlerimize uymuyor” diyerek eleyebilir.
Yapılacak ihalede konsorsiyumlardan teklif alınmayacak ama “İş Ortaklığı” kurularak ihaleye teklif verilebilecek.
Bu makul bir istektir. Bir tür çok şirketli ortaklık olan konsorsiyumda her şirket yaptığı işten sorumludur. İş ortaklığında ise sorumluluk bütün şirketlere aittir.
Mayın temizliği gibi tehlikeli bir işte herkesin elini taşın altında koyması işlerin daha özenli yapılmasını sağlayabilir.
Bakanlığın açıklamasına göre, “Pilot ortağa ait iş deneyimi gösteren belgenin yeterlilik kriterini sağlaması durumunda diğer ortaklar iş deneyimini gösteren belge sunmak zorunda değildir.”
Bunun da Türkçesi şudur: Biz mayın temizleme işine Türk şirketlerinin de girmesini istiyoruz. Ama mayın temizliğinde deneyimi olan Türk şirketi olmadığını da biliyoruz. Bunlar iş deneyimine sahip yabancı bir ortak bulsunlar. Onun belgesi yeterli ise Türk şirketleri iş deneyimini gösteren belge sunmak zorunda değildir.
Bunun da anlamı şudur: İsteyen her Türk şirketi, yanına yabancı bir ortak alarak, yarışa girebilir.
İhale kamuya açık yapılmalı
Bence kamuoyunun uyanık olması gereken konular şunlardır (tabii umurunda ise):
1- Firmaların yeterliliğini saptayacak olan Milli Savunma Bakanlığı bunun için hangi kriterleri nasıl uygulayacağını açıklamalıdır. Yani seçim işleminin “lejandını” vermelidir. İhaleyi de kamuya açık gerçekleştirmelidir.
2- Hatırlanacağı gibi mayın temizliği konusu ilk ortaya atıldığında hükümetin işi yap-işlet-yöntemi ile bazı firmalara vermeyi düşünüyordu. Tepkiler üzerine bundan vazgeçildi, ama bu seçenek hâlâ masanın üzerindedir. Bakanlık bu işi şimdi duyurusunu yaptığı ihale ile gerçekleştiremezse hizmet alımı yoluyla kendisi yapacak, bunu da yapamazsa yine o 44 yıl imtiyazla bu topraklar birilerine peşkeş çekilebilecek.
