Gösterge Oysa biz o yazıda bu görsel başarının 2007 yılında tekrarlanmasının zor olduğuna işaret etmiştik. 2006 yılında görünen başarının arkasında üç gerçek vardı. Birincisi, faizler hızla düşmüştü. Bu olgu faiz harcamalarını azaltıyordu. 13 Şubat 2007 tarihinde yazdığımız köşe yazısının başlığını şöyle koymuştuk: "Seneye acaba bütçeyi kim açıklayacak?" Malum, şubat başında bir basın toplantısıyla Başbakan 2006 bütçesini açıklamış ve hedeflerin çok ötesinde bir başarı sağlandığını savunmuştu. 2005 yılında bütçe açığı 9.6 milyar YTL iken, 2006 yılında 4 milyar YTL'nin altında kalmıştı. Kısacası, bu rakamlarla hükümetin ayağı yerden kesilmişti. Gelir tarafında ise iki özel durum bir arada yaşanıyordu. Bir yandan gerek özelleştirme, gerek TMSF satışları vergi dışı gelirleri artırıyordu. Diğer yandan da iç talebin canlı olması nedeniyle ÖTV, KDV gibi vergiler ile ithalat vergileri (yani çoğu dolaylı vergi) çoğalıyordu. Tabii bir de mükellef bütçe makyajları vardı. Oysa 2007 yılında şartlar değişti. İç talep canlılığını yitirdiği için örneğin vergi gelirlerinin ilk 2 ayda geçen yıla göre sadece yüzde 6 arttığı görülüyor. Bu artış enflasyonun bile altında. Dolayısıyla vergi kayıplarının boyutu gayet iyi anlaşılıyor. Vergi dışı gelirlerle düzenleyici ve denetleyici kurumların (TMSF) gelirlerinde de manzara aynı; ciddi gelir kayıpları görünüyor. Kısacası, 2007 yılının ilk iki ayında geçen yılın aynı dönemine göre bütçe gelirleri, bırakınız artmayı, net olarak yüzde 3 düşmüş. Bu yılın bütçesinin harcama kalemlerine bakıldığında ise yüzde 26'ya varan bir artış beliriyor. Örneğin yalnızca faiz dışı harcamalar yüzde 22 artmış. Personel harcamaları yüzde 26, azaltılmaya çalışılan sosyal güvenlik primleri de yüzde 16 artmış. Devletin gereksinimleri birdenbire nasıl arttıysa (!) mal ve hizmet alımları yüzde 49 artmış. Gelirler artmıştı Bu yıl faiz harcamalarının da bütçe içindeki payı artmaya başlamış. Faizler yükselip vadeler aynı düzeyde kalınca bütçe üzerindeki finansman yükü artmış. Nitekim bu yıl bütçedeki faiz giderlerinin geçen yıla göre yüzde 33 arttığı açıkça görülüyor. Oysa geçen yılın sonunda faiz harcamaları bir önceki yıla göre sadece yüzde 0.6 yükselmişti. Bu yıl ekonomi yavaşladığına göre bütçe gelirlerinde yavaşlamanın sürmesi pek olasıdır. Hele vergi gelirlerinde. Seçim dönemine girildiğine göre bütçedeki cari harcamaları kontrol etmek zorlaşacaktır. Muhalefet bastırdıkça faiz dışı harcamalar artacaktır. Kaldı ki sağlık ve sosyal güvenlik gibi harcamalardaki artıştan kaynaklanan cari transferlerin ne denli hızla şiştiği ve hükümetin de pek bir şey yapamadığı ortada. Özetle, daha aradan 5 hafta geçti, ama kel görünmeye başladı. Tekrarlayalım: gelecek yıl Başbakan Köşk'e çıkmamış olursa, yurtdışına çıkabilir. 2007 bütçesini açıklamamak için! Faiz yükü de arttı (Bin YTL) 2006 2007 % DeğişimHarcamalar 26.914.895 33.801.363 25.6%1-Faiz Hariç Harcama 17.890.798 21.813.578 21.9% Personel Giderleri 6.191.230 7.787.709 25.8% Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi 843.548 976.179 15.7% Mal ve Hizmet Alımları 1.387.993 2.064.034 48.7% Cari Transferler 8.150.132 9.441.627 15.8% Sermaye Giderleri 646.427 629.667 -2.6% Sermaye Transferleri 1.000 384.988 38398.8% Borç Verme 670.468 529.374 -21.0%2-Faiz Harcamaları 9.024.097 11.987.785 32.8% Gelirler 26.426.089 25.628.175 -3.0%1-Genel Bütçe Gelirleri 26.146.969 25.320.593 -3.2% Vergi Gelirleri 21.313.177 22.616.906 6.1% Vergi Dışı Gelirler 4.694.706 2.547.831 -45.7% Sermaye Gelirleri 64.461 16.582 -74.3% Özel Gelirler ile Alınan Bağış ve Yrd. 74.625 139.274 86.6%2-Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gel. 225.596 278.282 23.4%3-Düzen. ve Denet. Kurum. Gel. 53.524 29.300 -45.3%Bütçe Dengesi -488.806 -8.173.188 1572.1%Faiz Dışı Denge 8.535.291 3.814.597 -55.3% hgunes@milliyet.com.tr 2007 BÜTÇE PERFORMANSI
