Hurşit Güneş

Hurşit Güneş

hgunes@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Gösterge 2007 yılında görülen manzara ise oldukça ilginç. Birincisi, ilk 6 ayda özel tüketim neredeyse tamamıyla durağan hale gelmiş. Özel yatırımlarda da dikkate değer bir yavaşlama söz konusu: Yüzde 4.9. Bununla beraber, milli gelire yüzde 3.6 katkıda bulunan kamu yatırımları yüzde 25 artmış. Yani böyle giderse kamu yatırımları büyümeye yüzde 0.5 katkıda bulunacak. Yılın ilk yarısında ihracatın büyümeye katkısı bir hayli yüksek görünüyor. İhracat reel değerlerle yüzde 13.6 artmış. 2001 krizinden bu yana sanki bir kuralmış gibi bütçeler hep yüzde 5'lik bir büyüme öngörüyor. Bu öngörü son 5 yıldır tutsaydı milli gelir yüzde 28 büyümüş olacaktı. Oysa gerçekleşen büyüme daha fazla, yüzde 43 oldu. 2006 yılında küresel mali çalkantıyla karşılaşıldığında yüzde 5'lik öngörünün tutmayacağı endişesi oluştu. Ancak harcama yönünden bakıldığında ilk yarının çok güçlü olması, ikinci yarıda da ihracatın yardımıyla büyüme yüzde 6 oldu. Üretim tarafından bakıldığında, 2006 yılında hem tarım hem de inşaatın dirayetini koruması olumsuz küresel etkiyi hafifletti. 2007 yılının ilk yarısına üretim tarafından baktığımızda, tarımın geçen yıla göre daha sönük geçtiği, sanayi ve ticaret kesimlerindeki aktivitenin giderek yavaşladığı, mali kesimin ve inşaat sektörünün ise canlılığını koruduğu söylenebilir.2007 yılı henüz tamamlanmadı. Ama nasıl tamamlanacağı konusunda elimizde bazı veriler var. Geçen hafta açıklanan (eylül ayı) sanayi üretimi verilerine göre nisandan bu yana sanayi ortalama yüzde 2.5 büyümüş. Oysa 2006 yılında bu ortalama yüzde 6.6'ydı. Yani ciddi bir yavaşlama olduğu ortada. Aşağıdaki grafikte kırmızı çizgilerle CNBC-e'nin derlediği aylık tüketim endeksinin bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde değişimi ile sanayi üretim endeksi gösteriliyor. Dikkat edilirse, mayıs ayına dek tüketim yavaş seyretmiş. Ancak seçimlere yaklaşıldıkça tüketim canlanmış. Bu etki hâlâ sürüyor. Sanayi üretimi ise eylül ayında (öncekilere göre) yüksek çıkmakla beraber, henüz belirgin bir doğrultu göstermiyor. Tüketimde hafif doz derlenme Yatırımlarda belli bir yavaşlama olduğu sermaye malları ithalatından biliniyor. Eylül ayına dek sermaye malları ithalatı yüzde 9.5 artmış. Ancak son birkaç aydır bu artış hızı 2 katına çıkmış görünüyor. İhracat ise 9 ayda yüzde 24 artmış. Fakat bunun bir kısmı euro olan ihracatın dolar olarak ifadesindeki artıştan kaynaklanıyor. Özetlersek, 2007 yılının mayıs ayına dek ekonomide ciddi bir yavaşlama yaşanmış. Fakat daha sonra kurun geri gelmesi nedeniyle özel tüketim, seçimler nedeniyle de kamu harcamaları artmış ve ekonomi canlanmış. Son aylarda yatırımlarda da (mevcut faiz düzeyine alışıldıktan sonra) bir miktar artış görülmeye başlamış. İhracat ise yıl boyunca belli bir düzeyde katkı yapmaya devam etmiş. Bütün bunlar yüzde 5'lik bir öngörüyü tutturur mu? Beş yıl sonra bu kez ucundan tutturabilir. hgunes@milliyet.com.tr Yön henüz tam belli değil