Yılbaşı yakla-şınca Milli Piyango’ya ilgi artar. Bileti ‘şans dağıtan bayi’den alma merakı vardır. Şans dağıtan bayi, adı çıktığı için fazla bilet satabilen bayidir.
İstanbul’da şans dağıttıklarına inanılan, tamamı Galata Köprüsü’nün altında ve Eminönü ayağında, Yeni Cami dolayında satış yapan Cüce Simon, Uzun Ömer, Tek Kollu Cemal ve Nimet Abla, yolu düşenlerin bilet almak istedikleri piyango bayileriydi.
Dördü de öldü. Nimet Abla’nın Yeni Cami’ye yakın küçük bir büfesi vardı. Yakınları ismini yaşattı. Kendi gitti, ismi kaldı yadigâr. Çok kişi gene Nimet Abla gişesinden bilet alıyor.
‘Sokağın Ekonomisi’ programı için Berfu Güven’le Eminönü’ne gittik. Caminin önünde yaklaşık 50-60 erkek, 30-40 da kadın bayi bilet satıyordu. Ama yüzlerce kişi Nimet Abla gişesinde kuyruğa girmişti. Çünkü o gişenin şans dağıttığına inanmışlardı. Gezici bayiler, “Orada satılan biletle bizimki arasında fark yok” deseler de aldıran olmuyordu.
Allah çalışanın rızkını veriyor. Bilet satmak için Çorum’un köyünden İstanbul’a gelmeyi adet edinen bir bayi, “Arpa ekiyorum. Arpadan elime net 1.200 TL geçti. Bilet satışından bir ayda elime 3 bin geçer. Yarısı masraf. Köye 1.500 TL ile dönerim” diyor.
İkramiyeyle ne yapılır?
Kadın bayiler, her yıl bir ay Eminönü’nde bilet sattıklarını, geçen yıl 10-15 bin TL kazandıklarını, satışların bu yıl az olduğunu söylüyor.
Berfu Güven bilet alanlara “Büyük ikramiye çıkarsa ne yapacaksınız?” diye sordu. Cevaplayanların çoğu ”Akrabamıza, yakınımıza yardım edeceğiz” dedi. Eskiden “Ev, araba alacağım” denilirdi. Bilet alanların çoğunun evi, arabası mı var, yoksa ihtiyaç sahiplerinin sayısı artınca insanlar ev, araba almayı mı unuttu?
Milli Piyango İdaresi’nin, geçen yıl satış geliri 685 milyon TL. 395 milyon TL’sini ikramiye olarak dağıttı. Kalanını vergi ve Hazine’ye devretti.
İdarenin toplam geliri 2.4 milyar TL. Piyango bileti geliri toplam gelirin üçte biri kadar. Gelirin büyüğü Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara, Süper Loto ve Hemen Kazan’dan geliyor.
İdare, toplam 15.5 milyar TL’lik şans oyunu pazarından en az payı alan kuruluş. Halkımızın Mili Piyango biletine ödediği para, toplam şans oyunu pazarında yüzde 5’in altında.
Toto, at yarışı önde
Halkımızın cebinden şans oyunları için çıkan paranın 4 milyar TL’si at yarışlarına, 9 milyar TL’si Spor Toto’ya gidiyor.
Spor Toto İdaresi’nce ihale ile belirlenen işletmeci “İddaa” oyunlarını yönetiyor. Jokey Kulübü at yarışları düzenliyor. Milli Piyango idaresi özelleştirilecek. Halen devlet kuruluşu. Halkın cebinden şans oyunları için çıkan paranın yüzde 58’i İddaa oyunlarını düzenleyenlerin, yüzde 26’sı Jokey Kulübü, yüzde 16’sı Milli Piyango’nun kasasına giriyor.
Spor Toto İdaresi, spor karşılaşmalarına dayalı olarak şans oyunu düzenleme işini ihaleye çıkardı. İddaa diye adlandırılan oyunları, ihaleyi kazanan İntertek firması düzenliyor. Toplam hasılattan yüzde 1.4 alan İntertek’in sermayesinin yüzde 55’i Turkcell’in, yüzde 45’i Yunan Intracom şirketinin.
At yarışlarını Jokey Kulubü düzenliyor. Hasılatın yarısı ikramiye olarak dağıtıldıktan sonra kalan hasılat, Milli Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu, Türkiye Tanıtım Fonu, Kızılay ve Cumhurbaşkanlığı arasında paylaştırılıyor.
“Sen bilet almadın mı?” diye sual eden olabilir. Aldım. Kadın bayilerin birinden 15 TL’ye bir çeyrek bilet aldım. Eminönü’nde bilet sırasında bekleyenlerden de ders aldım. İkramiye çıkarsa (Hamdolsun, evim, arabam var), ben de ihtiyaç sahiplerine yardım edeceğim.
