Ekonomideki yavaşlama konut sektörünü olumsuz etkilemeye başladı.
1) Konut satışlarında yavaşlama var. 2) İlk ve ikinci el satış fiyatları geriledi. 3) Kiralık konut sayısı artıyor. 4) Yeni sözleşmelerde kira rakamları geriliyor. 5) Bütün bunlara rağmen konut yapımı (arzı) devam ediyor.
Talebin canlı olması, konut fiyatları ile kiraların devamlı yükselmesiyle konut arzı bugüne kadar devamlı arttı.Her şehirde konut yapımı başladı. Sanayiciler bile müteahhitliğe soyundu.
Ekonominin yavaşlamasına, talebin canlılığını kaybetmesine rağmen konut yapımı sürüyor. Çünkü frene basmak zor. Frene basılırsa dengeler bozulabilir. Bunun için inşaat ve yapı kullanım izinleri azalmadı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, 2016’nın ilk 9 ayında 692 bin daire için inşaat izin belgesi alındı. İzin verilen konutların değeri 114 milyar lira olarak beyan edildi.
İlk 9 aya 504 bin daireye iskân belgesi verildi. İskân verilen dairelerin değeri 90 milyar TL oldu.
İlk 10 ayda satılan birinci el, yeni konut sayısı 496 bin. Her ay ortalama 50 bin yeni konut satıldı. Her konutun ortalama 200 bin liraya satıldığını varsaysak, ayda 10 milyar TL’lik yeni konut piyasası olduğu ortaya çıkıyor.
Yatırım için alan var
Ekonomideki yavaşlamadan önceki dönemlerde birikimi olanların yarısı ihtiyaçları için konut satın alırken yarısı da “gayrimenkul yatırımı” olarak konut satın aldı. Çok kişi, satın alınan konutun değerinin devamlı artacağı bekleyişi içinde fiyatına bakmadan birikimini konuta yatırdı.
Fiyat artışı bekleyişiyle konut satın alanların çoğu, konutu kiralama arayışında olmadı. Çünkü beklenti, kiracısı olmasa da konut fiyatının artacağıydı. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Antalya, Mersin gibi şehirlerdeki yeni konutlardaki dairelerin çoğu boş durumda.
Fiyatının artacağı bekleyişi ile konut satın alanlar, şimdilerde fiyatın hızla gerilemesi karşısında üzülüyorlar. Boş daireleri kiraya vermek isteyenler kiracı bulamıyorlar. Ekonomideki yavaşlama nedeniyle ve de buna ek olarak konut sektöründe fiyatların gerilemesi ve kiracı bulunamaması sonucu, konuta talep daralmaya başladı.
Konutun cazibesi azaldı
Birikimi olanlar için, kredi kullanarak konut satın almayı düşünenler için konutun çekiciliği azaldı. Unutmayalım, ekonomideki yavaşlama gelirleri de olumsuz etkiliyor. Konuta ilgi duyanların birikimleri sınırlı. Birikimlerini konuta yöneltmek isteyenlerin çoğu zaten konut yatırımı yaptı. Gelirleri artmayanların konut satın almaları güçleşti.
Bütün bunlar tablonun olumsuz yanı. Ama konut piyasası yaşamını sürdürecek. Gerçekçi olalım. Nüfus artıyor. İnsanlar daha iyi yaşam özleminde. Çok kişinin gene de imkânı var. Bu nedenle konut piyasası çökmez, ölmez.
Ama görünen o ki konut piyasasında önümüzdeki günlerde daralma eğilimi devam edecek. Talep düşecek. Satış baskısı altında olanlar konut fiyatını düşürecek. Yeni konutlarda boş tutulan dairelerin kiraya verilmesi güçleşecek. Ekonomideki yavaşlama diğer sektörleri olumsuz etkilerken konut piyasasının eski canlılığını koruması imkânsız. Olan biteni normal karşılamak zorundayız.
