Sığır, koyun, kuzu, tavuk gibi hayvanlar kesildiğinde ortaya çıkan ve insan gıdası olarak bir değer taşımayan atıklar özel tesislerde işlenerek hayvan yemi haline getiriliyor.
Bu işi yapan özel tesislere “rendering” tesisi deniliyor. Rendering tesislerinde kesim artığı etler, kemikler, kan, kemik unu, kan unu ve hayvansal yağa dönüştürülüyor. Bu tür yemler protein kaynağı olarak hem değerli hem de ithal yem hammaddelerine göre daha ucuz.
Rendering tesislerinin bir başka özelliği var. Hayvansal atıkların toplanmasını sağlıyorlar.
Proteini yüksek yem
Memeli hayvanların ve kanatlı hayvanların kesimi esnasında açığa çıkan taze artıklar rendering tesislerinde yüksek ısıda pişiriliyor, preslenerek yağları alınıyor. Kurutuluyor. Öğütülüyor. Böylece protein ve besi değeri zengin yem elde ediliyor.
Rendering tesislerinde yılda 300 bin ton yem üretiliyor. Bu ölçüde yemin karşılığı olan soyanın ithalat gereğinin 240 milyon dolar olduğu belirtiliyor.
İngiltere’de 1990 yılının başında büyükbaş hayvanlarda “süngerimsi beyin hastalığı” (BSE) görüldü. Büyükbaş hayvan atıklarının yem haline getirilmesi halinde bu hastalığın, yemi yiyen hayvanların etini tüketen insanlara geçmesinden korkuldu. 1994 yılında AB ülkelerinde rendering yemlerinin kullanımı yasaklandı.
Avrupa’da yasaklandı
ABD’de yasaklama yok. ABD’de rendering yemleri kullanılıyor.
Bizde de, AB mevzuatı doğrultusunda 2011 sonunda, rendering yemi kullanımı yasaklama kararı alındı.
Fakat yasaklama için 5 yıllık süre tanındı. Bu süre 1 Ocak 2016‘da sona eriyor.
Bu tarihten sonra Türkiye’de rendering yemleri, eti tüketilen hayvanlarda kullanılamayacak.
Beyaz Et Sanayicileri Birliği, süre uzatımını, bir süre daha tavuk yemi olarak rendering yemlerinin kullanımına izin verilmesini istiyor.
Bazı tavuk eti ve yumurta üreticileri rendering yemi kullanmaktan vazgeçti.
Tüketici, satın aldığı tavuğun, yumurtanın özelliklerini bilmek ister. Rendering yemi kullanımı yasaklanmayacak ise, üreticiler, rendering yemi kullanılıp kullanılmadığı tavuk ve yumurta ambalajlarının üzerine yazmalıdır.
