Devlet Bahçeli’nin başlattığı seçim tartışmalarıyla “Yola sis indi”.
“Yola sis indi” anlatımı, iktisatçı yazar Ege Cansen’e aittir. Ege Cansen der ki “Yola sis inince, şoförler hız keser.”
Seçimin ne zaman yapılacağı tartışmaları uzun sürebilirdi. (Şoförün hız kesmesiyle yavaşlayan ekonominin zararları artabilirdi.) Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 24 Haziran’da seçimlerin yapılması konusundaki kararı sisin süresini sınırladı.
Sisin süresinin kısalması önemlidir. Çünkü,
- İnsanlar sis yüzünden önlerini göremeyince karar ertelemeye başlarlar. Karar ertelemeler ekonomide yavaşlamaya yol açabilir.
Tüketicisiyle, yatırımcısıyla, üreticisiyle insanlar para harcarken, önlerini görmek isterler.
Ekonomi 2018 yılına fena başlamadı. Talepteki canlılık üretim artışına davetiye çıkarıyordu. İstihdamda iyileşme dikkati çekiyordu.
Bütün bunlar hükümetin teşvik ve desteğiyle gerçekleşen olumlu gelişmelerdi.
Belirsizlik kötü
- Ekonomide belirsizlik, kaynakların, birikimlerin güvenli liman arayışına yol açabilir.
Türk insanı için güvenli liman dolardır, altındır. Yola sis inince Türk insanı “Du’ bakalım n’olacak?” endişesiyle yavaşlattığı harcamalarını, birikimlerini dolara, altına bağlamaya başlayabilir. Dolara ilgi, dolar fiyatında olması gerekenin üzerinde artışa neden olabilir.
- İktidar ekonomideki yavaşlamayı önlemek, kaynakların dolara ve altına yönelmesini engellemek için dengeleyici ekonomi politikaları uygulamak zorunda kalabilir. Bunun anlamı, bütçeyi kullanarak imkân ölçüsünde ekonomideki yavaşlamayı önleyerek harcamalara kapı açmaktır.
‘Hayırlısı’ diyelim
- Belirsizlik ülke dışından, özellikle Batı dünyasından Türkiye’ye dönük ekonomik girişimleri de etkileyebilir. Batı’dan Türkiye’ye para gönderecekler, yatırım yapacaklar sis ortadan kalkıncaya kadar beklemeyi tercih edebilir.
Bütün bunlar Ege Cansen’in “yola inen sis” anlatımına dayalı değerlemeler, makro değerlemeler.
- Seçim denilince genelde gündeme gelen etkinlikler var: Partilerin seçim harcamaları, iktidarın seçim nedeniyle harcamaları artırması ülke genelinde belli kesimleri mutlu eder.
- Anadolu insanı bu durumları değerlendirirken “Hayırlısı olsun’’ der. “Seçim kararı hayırlı olsun.”
