Güngör Uras

Perakende ekonominin kan damarıdır... Bu damarlarda kanın akışını şimdilerde geleneksel perakendecilerin yanında organize perakendeciler yönlendiriyor.
- Türkiye’de 2015 yılı sonunda perakende satışların büyüklüğü 660 milyar TL.
- Toplam perakendenin yüzde 60’ını (410 milyar TL’lik bölümünü) gıda perakendesi oluşturuyor. Gıda perakendeciliğinde geleneksel perakendecilerin (bakkalların, pazarcıların, büfelerin) payı yüzde 60 oranında. Geleneksel kesimde 166 bin bakkal, 56 bin pazarcı perakende satış yapıyor.
- Toplam perakende iş hacminin yüzde 40’ı (250 milyar TL’lik kısmı) gıda dışı perakende kesiminin iş hacminden oluşuyor.
- Gıda dışı perakendenin yüzde 21’i (130 milyar dolarlık kısmı) geleneksel perakendecilerce,
- Yüzde 19’u (120 milyar TL’lik bölümü) organize perakendeciler tarafından gerçekleştiriliyor.
Organize perakendecilikte ise alışveriş merkezlerinin (AVM) içlerinde veya dışında 350 bin satış noktası var.

Yarın “Nevruz”u kutlayacağız. Nevruz yeni gün demektir.
Bu gece Güneş Koç burcuna giriyor. İlkbahar başlıyor.
Dünya’nın eksen eğikliği ve yıllık hareketine bağlı olarak dört gündönümü yaşanır. 21 Mart, 21 Haziran, 23 Eylül ve 21 Aralık’taki gündönümleri, yeni mevsimin başlangıcıdır.
21 Mart, bahar döneminin başlangıcı olarak, binlerce yıldır insanlar tarafından farklı biçimlerde kutlanıyor. Bizim bulunduğumuz coğrafyada ilkbaharın başlangıcı “Nevruz” kutlamalarına vesile oluyor.
Nevruz’u farklı kavimler, farklı inanış sahipleri, kendilerine göre farklı olaylarla ilişkilendiriyor. Farklı kutlamaların arkasında farklı, inanışlar, efsaneler var.
Anadolu ve Orta Asya Türk halkları 21 Mart’ta Göktürklerin Ergenekon’dan çıkışı ve baharın gelişini kutlarlar. İlkbaharda yeni gün kutlamaları, “Ergenekon Destanı”na dayanır.
Ergenekon destanına göre, Moğol ilinde Oğuz Han soyundan İl Han’ın hükümdarlığı sırasında Tatarların hükümdarı Sevinç Han Moğol ülkesine savaş açtı. İl Han’ın idaresindeki orduyu yendi. İl Han’ın ülkesindeki herkesi öldürdü. İl Han’ın küçük oğlu Kıyan, eşi Nüküz ve yeğeni kaçıp kurtulmayı başardılar. Düşmanın onları bulamayacağı bir yere gitmek için yola çıktılar.

Ayşe Hanım Teyzem, “Tüketici kredilerine sınırlama getirilecekmiş. Sınırlamadan önce kredi almak istiyorum. Bana yardım et” dedi.
“Lüks harcama yapmaya mı niyetlisiniz?” diye takıldım. “Yok, evladım” dedi, “Seksen yıllık yarı kâgir iki katlı bir evim vardı. Kızıma verdim. Ev dökülüyor. Boğaziçi İmar’dan izin alabilirsek, boya badana ettireceğiz. Ona para lazım.”
Ayşe Hanım Teyzem ile önce bir kamu bankasına gittik. Bireysel krediler memuresine isteğimizi söyledik.
Üç yıl vadeyle 10 bin TL tüketici kredisi kullanmak istiyoruz. Memure aylık faizin yüzde 1.42 olduğunu söyledi. Daha sonra işlem için Ayşe Hanım Teyzem’in yaşını sordu. Ayşe Hanım Teyzem 76 yaşında olduğunu söyleyince, “Emekli maaşını bu bankadan alan bir kefil olmazsa kredi veremeyeceklerini” söyledi. Üç yıl vadeli kredi alabilmek için en fazla 72 yaşında olmak gerekiyormuş.
Teşekkür ederek ayrıldık. Bir özel sermayeli bankaya yöneldik.
Yaşlılara kredi yok...
Bireysel müşteri temsilcisi güler yüzlü hanıma 3 yıl vadeli 10 bin TL tüketici kredisi istediğimizi tekrarladık. Neyse Ayşe Hanım Teyzem’in yaşını sormadılar.

Küresel durgunluğa ve terörle mücadele nedeniyle artan harcamalarımıza rağmen bütçe, ocak - şubat döneminde 6.6 milyar TL fazla verdi. Bu, olumlu ve sevinilecek bir gelişme...

Bütçe, ocak - şubat döneminde 6.6 milyar TL fazla verdi. Bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.9 artarken, giderlerdeki artış yüzde 7.6 olarak gerçekleşti.
Faiz giderleri yüzde 18.2 azalırken, vergi gelirleri yüzde 12.3 oranında arttı. Bütün bunlar nasıl bir dönemde oluyor?
- Terörle mücadele nedeniyle Türkiye’nin savunma ve güvenlik harcamaları arttı.
- Küresel durgunluktan Türkiye etkileniyor.
- Ekonomik büyümemiz istenilen boyutta değil.
- Bütçeden yapılan maaş ve ücret ödenmeleriyle, sosyal güvenlik ödentilerinde yıl başında önemli artışlar gerçekleştirildi.

Terör canımızı o kadar yaktı ki, bugünlerde iyimser olmaya mecburuz. İyi haberleri öne çıkarmaya mecburuz. O nedenle, TÜİK’in açıkladığı 2015 Aralık ayı istihdam tablolarını yorumlarken:
- “İşsizlik hâlâ yüzde 10’un üzerinde. Yüzde 10.8 oranında” diyerek üzülecek yerde,
- “İş arayan 865 bin kişinin 806 binine iş bulundu. İş bulunamayan sayısı sadece 59 bin oldu” diyerek sevinmemiz doğru olur.
Sevinilecek olan, küresel krize, içeride talep daralmasına, ihracattaki duraklamaya rağmen Türk ekonomisinin iş arayanlara iş imkânı yaratmaya devam etmesidir.
2015 Aralık ayında 15 yaş üstü olup da çalışmaya hazır kadın ve erkek sayısı (ki biz bunlara işgücü diyoruz) 29 milyona ulaştı. Bir yıl önceye göre çalışmaya hazır nüfustaki artış 865 bin kişi. Bunların 806 bini iş bulabildi.
İş arayanların 59 bini işsizler ordusuna eklendiği için işsiz sayısı 3 milyona ulaştı.
İşsiz sayısının çalışmaya hazır nüfus (işgücü) sayısına bölünmesi ile işsizlik oranı belirleniyor. Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.8 oldu. 2014 Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.9 idi.

2015 yılı sonu itibarıyla ülkemizde 17 milyon 785 bin kişinin ihtiyaç kredisi borcu var. İhtiyaç kredisi, adı üzerinde, şu veya bu şekilde hayatı sürdürmek için alınan borç.
Şu veya bu şekilde ihtiyaç duymasa kimse borçlanmak istemez. Çünkü bırakınız ödemeyi, bankalardan ihtiyaç kredisi kullanmak da kolay değil.

BDDK Başkanı ihtiyaç kredisi başta olmak üzere tüm tüketici kredilerine de kredi kartlarında olduğu gibi üst limit getirileceğini açıkladı. Gelirin 3 veya 5 katı kadar kredi alınabileceği görüşünün ağılık kazandığını belirtince çok kişi, ümit kapılarının kapanacağı endişesiyle üzüldü.

Kredi kartı borçları dışındaki tüketici kredileri, konut, araç ve ihtiyaç kredileri.

4 - 5 Aralık 2014’te İstanbul’da Uluslararası İleri Endüstriyel Otomasyon Kongresi toplantıları vardı. Bu toplantıları düzenleyen ENOSAD, makine tabanlı ileri teknoloji üreten Türk firmalarının üye olduğu dernek.
Toplantıların konusu (Bu yıl Davos toplantılarının ana konusu olan, ve de Türkiye’de daha yeni tartışılmaya başlayan) 4’üncü “Sanayi Devrimi” idi. İlk defa duyduğum bu gelişmeyi Milliyet’te okuyucularıma anlatmıştım. Toplantılarda ileri teknoloji ürünü gerçekleştiren gençlerden biri olarak Haluk Bayraktar’ı tanıdım. Çalışmaları beni çok etkiledi. Aile işletmelerinde elektronik ve yazılım sistemleri ile gövde tasarımından imalatına milli ve özgün insansız hava aracı üretiyorlardı. Merak ettim. Sordum, soruşturdum. Uzun uzun bu işe nasıl başladıklarını, neler yaptıklarını anlattı.
Haluk Bayraktar’ın babası İTÜ Makine mezunu Yüksek Makine Mühendisi Özdemir Bayraktar, 1981’de otomotiv sanayine hassas talaşlı parça üretimine başlamış. Havacılık sektörüne meraklı olduğu için evde 3 oğluna devamlı olarak hava araçlarından söz eder, tasarımlar yaparmış.

Eğitim ve Ar-Ge
ODTÜ mezunu endüstri mühendisi Haluk Bayraktar Columbia Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamlamış,

İstanbul Deniz Müzesi’nde “Eski İstanbul’a Yolculuk” sergisi açıldı.
İki yüz yıl önce İstanbul’a gelen ve İstanbul’u resimleyen ünlülerin tabloları dev boyutlarda ekranlara yansıtılıyor. Günümüzün dijital teknolojisiyle büyütülen görüntüler, yüksek tavanlı salonun dört duvarında belli bir sırayla değişiyor. Görüntüler ziyaretçileri eski İstanbul’da dolaştırıyor. Eski İstanbul’da yaşatıyor.
19’uncu yüzyıl ressam seyyahlarından Melling, Schranz, Allom, Bartlett, Lewis ve Ayvazovski’nin İstanbul’u, sergide “dijital seyahatnameler” olarak dev boyutlu perdelerde hareket ediyor. İstanbul’u keşfetmek üzere yola çıkan seyyahların gözünden İstanbul anlatılıyor.

Pitoresk İstanbul
Sergiyi düzenleyenler, yüzyıllar öncesinin ilgi çeken mimarisi ve manzaralarıyla İstanbul’un, “Pitoresk” (durumu ve görünüşü resim konusu olmaya değer) kavramını dünyada en çok hak eden şehirlerin başında geldiğini belirtiyorlar.
İşte o nedenle sergiye de “Pitoresk İstanbul“ sergisi adı verilmiş.