Güngör Uras

Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nda, kabine değişikliği sonrası başbakan yardımcılarının görev alanları belirlendi.

Ekonomiyle ilgili görev dağılımları şöyle:

Başbakan Binali Yıldırım: TOKİ, TMSF ve Türkiye Varlık Fonu

Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ: Yatırım ortamının iyileştirilmesi, AFAD ve yatırım ajansıyla ilgili çalışmalar

Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu: Vakıflar Genel Müdürlüğü, Yurtdışı Türkler, Türk İşbirliği Kalkınma Ajansı

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek: Ekonominin koordinasyonu ve bankalar,

Başbakan Yardımcısı Fikri Işık: Reformların ve yatırımların koordinasyonu.

Bu görev ve sorumluluk dağılımı ekonominin kaptanının bundan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan olacağını gösteriyor.

KOBİ’siz ekonomi olmaz. Ama sadece KOBİ ile de ekonomi büyüyemez.

KOBİ’lerin istihdama, ekonomiye katkısı küçümsenemez. KOBİ’ler sanayinin fideliğidir. Fideler eğer hızla ve sağlıklı olarak büyüyerek ekonomik büyüklükte sanayi tesisleri haline geliyorsa, fidanlık yararlıdır. Fideler tüm çabalara rağmen aynı boyda kalıyorsa, kaynak kaybına neden olur.

KOBİ nedir? Bizim ölçülerimize göre:

- Mikro KOBİ’ler (Mikro İşletmeler), 10’dan az çalışanı olan, yıllık satış geliri 1 milyon TL’nin altındaki işletmelerdir.

- Küçük KOBİ’ler (Küçük İşletmeler), 50’den az çalışanı olan, yıllık satış geliri 8 milyon TL’nin altında olan işletmelerdir.

- Orta KOBİ’ler (Orta İşletmeler) çalışanları 50’den fazla, 250’den az olan, yıllık satış geliri 40 milyon TL’nin altında olan işletmelerdir.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) işyeri istatistiklerine göre, ülkede 1 milyon 760 bin işletme var.

- Toplam işletmelerin 1 milyon 400 bini 6’dan az çalışanı olan mikro işletmeler. Mikro KOBİ’ler.

Yollarımızda 21 milyon motorlu araç geziniyor. Bunların 11 milyon 300 bini otomobil.

Geçen yıl trafiğe 750 bin otomobil kayıt oldu. Buna karşılık 1 yılda 4 milyon 700 bin otomobil ikinci elde alındı, satıldı, devroldu...

İkinci el piyasasında büyük hareket var. 2016 yılında otomobil dahil toplam devir sayısı 6 milyon 700 bin. Toplam motorlu araçların 1 yılda 3’te 1’i, otomobillerin yüzde 40’ı ikinci elde devir oluyor.

2017 yılının ilk 5 ayında trafiğe 500 bin motorlu araç çıktı. Bunların 290 bini otomobil. Buna karşı ilk 5 ayda 2 milyon otomobil ikinci elde satıldı. Devroldu.

Trafiğe kayıtlı toplam 11 milyon 300 bin otomobilin yüzde 35’i 0 - 5 yaş grubunda. Yarısı 10 yaştan küçük. 20 yaştan büyük otomobiller toplam trafiğe kayıtlı otomobillerin yüzde 22’si kadar.

Galerilerin işi iyi

Bu bilgiler neyi gösteriyor?

- Her şehirde yol boyları sıralanan ikinci el otomobil galerilerinin iş hacimleri, yeni otomobil satanlardan daha büyük.

Asmanın gen merkezi, bağcılık ve şarapçılığın anavatanı Anadolu. Anadolu’da bağcılık ve şarapçılığın tarihi milattan önce 3-4 bin yıllarına kadar uzanıyor.

Hititlilerin Anadolu’da yetiştirdikleri üzümden şarap yaptıkları biliniyor.

Türkiye bugün de, bağ varlığı ile dünya ülkeleri arasında İspanya, Fransa, İtalya ve Birleşik Devletler Topluluğu’nun (Rusya) ardından 5’inci sırada geliyor.

Yaş üzüm üretiminde ise 4.0 milyon tonluk üretim ile, İtalya, Fransa, İspanya, Birleşik Devletler Topluluğu ve ABD’nin ardından 6’ncı sırada yer alıyoruz.

Üçte biri kurutuluyor

4 milyon ton yaş üzümün 2 milyon tonu sofralık,1.5 milyon tonu kurutmalık, 500 bin tonu şaraplık üzüm.

Sofralık üzümün yarıdan fazlası şıralık olarak değerlendiriliyor. Sirke, şıra, pekmez gibi üzüm ürünleri yapımında kullanılıyor.

Kuru çekirdeksiz üzüm üretiminde dünya pazarında önemli bir yerimiz var. ABD 340 bin ton çekirdeksiz üzüm üretiyor. Biz-300 bin ton dolayındaki üretim ile ikinci sıradayız. Çekirdeksiz kuru üzümün her yıl 250 bin tonunu ihraç ediyoruz. 500 milyon dolar dolayında ihracat gelirimiz var.

Hükümette yeni görev dağılımında ekonomide iyileşmeyi sağlayacak, büyümeyi artıracak politikaları geliştirecek, uygulamaları yönetecek bakanlıkların başlarına yeni isimler getirildi.

1 - Politikaları belirleyecek ve uygulayacak 3’lü: Şimşek, Elvan, Ağbal

Önümüzdeki dönemde ekonominin kaderini belirleyecek 3’lü, işini bilen, konularında yetişmiş kişiler.

Kalkınma Bakanı Elvan, daha önce Devlet Planlama Teşkilatı’nda görev yaptı. Kalkınma Bakanlığı’nda Devlet Planlama Teşkilatı eski çalışanları var. Ekonomide kaynaklar harcamalar dengesini kurabilecek, üretim ve yatırım konularını bilen bir bakan.

Maliye Bakanı Ağbal, Maliye Bakanlığı deneyimine sahip. Sadece sorumlu olduğu konuları bilmiyor, bakanlık kadrosunu da tanıyor. Başbakan Yardımcısı Şimşek, uzun süredir ekonomi yönetiminde sorumluluk taşıyor. Ekonominin ve hükümetin dış dünyaya açılan penceresi. Özellikle dış ekonomik ilişkilerde güvenilen bir isim.

Üç bakan ekonomiyi yönlendirmede etkili olacak. Bu üçlünün sorumlu olacağı 2 önemli kuruluş, Hazine Müsteşarlığı ve (her ne kadar bağımsız ise de) Merkez Bankası.

Hazine ve Merkez Bankası, ekonomi politikaları ve uygulamalarının ana kuruluşları.

2- Ekonominin en önemli 3 sektörünü yönl

İstanbul Sanayi Odası, önce Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun, daha sonra da ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun faaliyetleriyle ilgili bilgileri derliyor. Yayımlıyor.

İlk 500 büyük listesinde yer alan ilk sanayi kuruluşunun 2016 üretimden net satışları 32.5 milyar TL, 500’üncü kuruluşunki ise 242 milyon TL idi.

İlk 500’ün 2016 yılı üretimden net satışlar toplamı 490 milyar TL olmuştu.

İkinci 500 büyüğün ilkinin üretimden net satışları 242 milyon, 500’ününki 103 milyon TL.

İkinci 500’ün 2016 yılı üretimden net satışları toplamı 81.3 milyar TL.

İkinci 500 büyüğün üretimden net satışları cari fiyatlarla % 8.6 arttı ama enflasyon dikkate alındığın da sabit fiyatla 2016 yılında 500 firmanın net satışlarındaki reel artış sadece % 0.1 oranında.

İhracatları geriledi. İkinci 500’ün ihracatları 2014 ve 2015 yılında da gerilemişti. 2016 yılında % 2.8 azalarak 7.6 milyar dolar oldu. İkinci 500 sanayi kuruluşu toplam ihracatın % 5.4’ünü gerçekleştirdi.

İstihdam artmıyor. İkinci 500’de 2016 yılında istihdam artışı sadece % 2 oranında.

Türkiye İstatistik Kurumu nisan ayı istihdam tablosunu yayımladı.

28.1 milyon çalışanımız, 3.2 milyon işsizimiz var. Tabii ki nisan tablosu önemli. Ama istihdamdaki değişimi izlemek için, (1) Bir yıl önceye göre, (2) Bir ay önceye göre, (3) Belli bir zaman süresinde değişimi değerlendirmek gerekir.

1) Yılbaşından sonra 4 ayda 1.5 milyon kadın ve erkek iş buldu.

2017’ye girdiğimizde çalışan sayısı 26.6 milyondu. 2017 Nisan’da 28.1 milyon oldu. Çalışan sayısı yılbaşından sonra her ay arttı. İlk 4 ayda 1.5 milyon artış önemli bir artıştır.

Hükümet ekonomiyi canlandırmak için değişik politikalar uygularken, istihdam artışı için hedefler belirledi. Bu hedeflerin gerçekleştiği görülüyor.

2) 2016’da işsiz sayısı 2.8 milyondu. 2017 Nisan’da işsiz sayısı 463 bin arttı. 3.2 milyon oldu. Buna karşılık çalışan sayısı, geçen nisandan bu nisana 519 bin arttı.

Ne var ki bir yılda iş bulduklarında çalışmaya hazır olanların sayısı 982 bin arttığı için, tamamı iş bulamadı. İşsizler ordusuna 463 bin kişi eklendi.

Bunun için de geçen nisan yüzde 9.3 olan işsizlik oranı, bu nisan yüzde 10.5 oldu.

Buğday hasadı devam ederken ithalatta gümrük vergisinin yüzde 135’ten yüzde 45’e indirilmesiyle serbest piyasada buğdayın fiyatı ton başına bölgelere göre 30-40 lira düştü. Dikkat buyurunuz, bir kilo buğday 30-40 kuruşa satılır oldu.

Tehlike şurada: Maliyetin altında satış yapan çiftçi, gelecek yıl buğday üretmeyecek.

Ekmeği için buğday ithal eden ülke durumuna düşeceğiz.

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, çiftçiden buğday alan tüccarın, “İstediğim fiyata vermezsen ithal ederim” diyerek buğday fiyatını düşürdüğünü anlatıyor. Ardından Hükümet “Fiyat düşüyor” gerekçesiyle piyasaya müdahale ederek buğday alım fiyatını açıkladı.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), geçen yıl tonu 910 lira olan Anadolu kırmızı sert buğdayı bu yıl yüzde 3.2 artışla 940 liradan alacak.

Makarnalık buğday fiyatında ise artış yapılmadı. Geçen yıl tonu 1000 lira olarak açıklanan makarnalık buğday bu yıl da 1000 liradan alınacak. Düşük vasıflı makarnalık buğdayın fiyatı da değişmedi. Geçen yıl olduğu gibi tonu 840 liradan alınacak. 2016 üretim yılında tonu 865 lira olan diğer beyaz ve kırmızı buğdayın tonu 895 liraya, düşük vasıflı ekmeklik buğdayın tonu ise 765 liradan 800 liraya çıkarıldı.

Ali Ekber Yıldırım uyarıyor: