Abu Dabi Kitap Fuarı izlenimleri
Kitap fuarları… Dünyanın dört bir yanında gelen yayıncıların birbirleriyle buluştuğu. Kültür alışverişinin kitaplar üzerinden yapıldığı büyük organizasyonlar. Onlarca farklı dilde yayımlanmış kitapların bir aradalığının verdiği heyecan. Renkli etkinlikler, söyleşiler, ödül törenleri, konferanslarla zenginleşen entelektüel mutluluk. Frankfurt başta olmak üzere, dünyanın farklı yerlerinde birçok kitap fuarı izledim meslek hayatım boyunca. Bu hafta ilk kez, 32 yıldır düzenlenen Abu Dabi Kitap Fuarı’na katıldım.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Şeyh Mohamed bin Zayed Al Nahyan’ın ev sahipliğinde, Abu Dabi Arapça Dil Merkezi tarafından gerçekleştirilen fuar 21 Mayıs’ta başladı, bugün sona eriyor.
Fuarın bulunduğu Abu Dabi Ulusal Fuar Merkezi’ne girişte Zahit Büyükişleyen’in retrospektif sergisi “Against the Windmills” karşıladı bizi. Kız Kulesi resimleri ve Don Kişot serilerinin önünden geçip salonlara girdik. Dışarıdaki nefes aldırmayan çöl sıcağına inat, klimayla soğutulmuş ferahfeza bir mekân. Şık stantlarda 85’ten fazla ülkeden 1.300’den fazla katılımcı vardı. Ziyaretçilerin 500 binin üzerinde kitaba ulaşmaları sağlandı. Fuar, 32. yılında 2 binden fazla kültürel, edebî, eğitim odaklı ve sanatsal etkinlikle tarihinin en geniş kapsamlı organizasyonunu gerçekleştirdi.
2023 BAE’de “Sürdürülebilirlik Yılı” olarak kutlanıyor. Bu nedenle fuar sürdürülebilirlik temasına odaklandı. Etkinliklerde ve konuşmalarda bu tema öncelendi. Fuarın odak kişisi ise 14. YY Arap filozofu İbn Haldun’du. Kendisine atfedilen “Coğrafya kaderdir” sözünün doğruluğuna bir kez daha tanık oldum.
Bu yılki fuarın bizim için önemli olan kısmı ise Türkiye ve BAE’nin diplomatik ilişkilerinin 50. Yılı vesilesiyle Türkiye’nin onur konuğu ülke seçilmesiydi. Türkiye standında 20 yayınevi yer aldı. Standın açılışında Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, BAE Türkiye Büyükelçisi Turgay Tunceri, Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Yayınlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu, İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün ve Abu Dabi Arap Dili Merkezi Genel Başkanı Dr. Ali Salih bin Tamim vardı. Dr. Ali, iki ülkenin kültürlerinin birbirleri üzerinde varlık göstermesi için Abu Dabi Kitap Fuarı’nın önemli bir ortam olduğuna dikkat çekti. Türk edebiyatından Arapçaya çevirilerin bu fuardan sonra artış göstereceğine inandığını söyledi. “Her türlü desteğe hazırız” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın TEDA çeviri destek programı kapsamında bugüne kadar 3 bin 626 eserin 87 ülkede 60 farklı dile çevrilmesi için maddi destek sağlandı. Bu eserlerin 444 tanesi Arapça’ya çevrildi. Görünen o ki bu fuardan sonra Dr. Ali’nin de dediği gibi Arapça çeviriler artacak. Özellikle Türkçeden çevrilen çocuk kitapları BAE’de son beş yıldır giderek artan bir ivmeyle ilgi görüyor. Dr. Ali’ye Necip Mahfuz’un Türkiye’de çok sevildiğinden söz edip aynı edebî lezzette hangi Arap yazarı önereceğini sorduğumda Mısır’dan Edward Kharrat’ın adını verdi. “Necip Mahfuz Kahire’yi resmetmiş, Edward Kharrat İskenderiye şehrini tasvir etmiştir” dedi. Türkçeye çevrilmemiş henüz. Umarım bu fuardan sonra onu Türkçede okuma şansımız olur. Bu arada Dr. Ali sevdiği iki Türk yazarın ismini verdi. Orhan Pamuk ve Elif Şafak. Özellikle Orhan Pamuk’un Nobel’i almasından sonra Arap edebiyatını etkilediğini vurguladı.
Abu Dabi Kitap Fuarı, sinema gösterileri, klasik Türk müziği performansları, sema gösterileri, yazar söyleşileri, sanat sergileri, çocuk edebiyatı konusunda etkinlikler ve atölyelerle Türkiye adına renkli ve zengin bir programa ev sahipliği yaptı bu yıl. Aralarında Cemal Kafadar, Beşir Ayvazoğlu, Sadık Yalsızuçanlar ile Tarık Tufan’ın da olduğu yazar ve akademisyenler verdikleri konferanslarda okurlarla ve yayıncılarla buluştu. Kitap fuarları küresel iletişim açısından önemli platformlar. Umarım gelecek yıllarda iki ülkenin kitaplarının birbirlerinin dillerine çevrilmesi konusunda önemli gelişmeler olur. Bir kültürü tanımanın en kestirme yolu kitaplar ne de olsa…
İyi pazarlar.
