Prof. Dr. Cengiz Kuday - Beyin, bedenimizin her konuda çalışmasının ana merkezidir. Şekli dikkat ederseniz bir cevize benzeyen iki yarım küre ve arasında "korpus collosum" denen bir köprü, cevizde de şaşırtacak derecede her iki yarı arasında bir köprü bulunur.
Bazı insanlarda bu köprü yoktur çok nadirdir. Biz bu olaya "Split Brain" (çift beyin) deriz.
Şaşırtıcı kabiliyetler gösterebiliriz. Aynı anda çift daktilo ile farklı iki yazı yazma veya farklı iki müzik enstrümanını çalabilme kaabiliyeti, üstün matematik zekası vs. Ben şahsen böyle kişilere karşılaşma şansım oldu. Biri de çok sevdiğim saydığım, bizim branşımıza kardeş bilim dallarından birinde bulunan başkan idi. Tarihte bu ve buna benzer örnekler mevcuttur.
Yüz milyarlarca nöron
Fakat konumuz normal beyin ve bu organımıza örnek tümörleri. Beyin 1,3 ve 1,5 kg ağırlığında bir organdır. Yüz milyarla ifade edilen sayıda nöron dediğimiz hücreler ve bu her hücreyi birbirine bağlayan binlerce kablo içerir. Biz bunlara snaps deriz. Ayrıca trilyonla ifade edilen destek dokusu vardır.
İnsan vücudunun en korunaklı yerinde, yani kafatası içinde saklıdır. Leonardo da Vinci'nin tabiriyle "tanrının yarattığı bir mücevherdir." Böyle kutsal sayılan beyine uzun yıllar dokunulamamıştır. Beyin cerrahları işte bu kutsal yapıya dokunma şansını yakalayan nadir kişilerdir ve öyle olmalıdırlar. Ve buna layık olarak yetişmiş olmaları gerekir.
Beynin bir çok hastalıkları vardır. Fakat bugün anlatmak istediğim, beyin tümörleri ve tedavi şansları nedir?
Beyin ameliyatları için bir söz vardır: (daha çok İngilizlerin kullandığı bir deyim) Bir işi gözünde büyütmemek için kullandıkları söz: "Bu bir beyin ameliyatı değil."
Elbette zor bir iş. Bunu hakikaten anlayan özümseyen kişiler bilir
Beyin cerrahı ihtisasını bitirip diploma almak bu işin sadece başlangıcıdır. Ve ömür boyu bu öğrenme süreci devam eder, etmelidir.
Bir santrfor gibidir
Beyin tümörü ameliyatlarının bir ekip işi olduğunu belirtmek isterim. Ekibimin de çok tecrübeli kişilerden oluşmasını isterim. Herkes tenkit eder, "asistanlarına mı yaptırıyor" diye. Ama bütün mesele hastanın oradan iyi çıkmasıdır. Bir de şunu söyleyeyim; cerrah, futboldaki santrfor gibidir.
Kimseye pas vermez
Beyin tümörleri korkutan tümörler arasında başı çekiyor. Rakamlar her yıl binlerce kişinin beyninde tümör tespit edildiğini ve birçok hastanın da bu nedenle hayatını kaybettiğini gösteriyor. Türkiye’de bu vakaların rakamsal karşılığı net olarak bilinmese de Amerika’da her yıl 40 bin kişi bu sorunla karşı karşıya geliyor.
İyi huylu tümörlerin çoğu cerrahi müdahaleye gerek duyulmaksızın ilaçla tedavi edilebilir. Yarar değil, zarar getireceğini bildiğimiz zaman ameliyat yapmayız. Bir cerrah bu kararı ancak tecrübe ve bilgi birikimi ile verebilir.
Beyin tümörü ameliyatları bir ekip işidir. Beyin cerrahisi yoğun bakımında çalışan hemşiresinden anestezistine kadar tüm ekibin bu konuda eğitilmiş olması şart. Cerrahi, bilimin sanat ve etik ile buluştuğu doruktur. Deneyimlerle giderek incelmiş bir bilgi düzeyinde tasarlanan iyi bir planın yaşama geçirilmesidir.
Sıfır hata payı
Hastaya veya hastalıkta ilişkili beklenmedik durumlarda saniyeler içinde tepki verebilme ve sıfır hata payı ile kusursuz müdahale etme becerisidir. Bu, beyin cerrahisinin artistik; felsefi ve hatta dini tutumunu kapsar.
Hangi dinden olursa olsun, aynı siperdeki asker gibi zorlukla karşılaştığında tanrıdan yardım ister.Ameliyathane bizlere göre bir mabettir. Ameliyat kollektif; topluca yapılan bir işlemdir.
Şanslı cerrah, yanında çalışanların en az kendisi kadar usta olan cerrahtır.
