İLK jeolojik analizlerin yapıldığı 1965 yılından hesap edersek, tam 45 yıl sonra, Türkiye’nin en zengin jeotermal rezervlerinden biri, Seferihisar kaynakları Mart ayından itibaren değerlendirilecek.
Türkiye geçen yarım asırda, Kafkasların ardından doğalgazı dünyanın en pahalı fiyatına getirmeyi, kendi doğal enerji kaynaklarını ise boşa akıtmayı başardı.
Biz dönelim konumuza yani jeotermale. Son yazılarımızdan birinde, Maden Teknik Arama’nın (MTA) 16 jeotermal sahasının ruhsatını devretmek için harakete geçtiğini, bu kaynakların 6’sının Ege’de olduğunu belirtmiş, bu arada, ‘Ruhsatı İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Valilik tarafından yüzde 50 ortaklıkla kurulan İzmir Jeotermal Enerji AŞ’de bulunan, Seferihisar kuyularının akibeti ne oldu’ diye sormuştuk.
İzmir Jeotermal AŞ 1996 yılının rakamıyla bu kuyuları, 1.8 trilyon lira ödeyerek MTA’dan devralmış ve içine kapanmıştı. Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer de elinde bazı proje ve yatırımcılar olduğu halde şirketle diyalog dahi kuramadığını anlatmıştı.
* * *
İzmir Jeotermal Enerji AŞ Genel Müdürü Ali İçhedef aradı, detaylı bilgiler verdi. Seferihisar kuyularında kamulaştırma sorunları yaşadıklarını, kendilerinin de o alanda kuyu açtıkları için sürecin uzadığını belirtti. Ancak sona geldiklerini Mart ayından itibaren jeotermal suyun değerlendirileceğini söyledi. Müjdeli haberler aktardı.
Bölgede 283 sağlık tesisi ve otele jeotermal su verilirken, 5 bin 480 konut ısıtabilecek. İlk etapta 3,5 megavat, daha sonra 7 megavata yükseltilecek elektrik enerjisi üretilebilecek. İçhedef, Seferihisar Belediyesi’nden 5 yıllık imar beklediklerini, altyapıyı hemen oluşturacaklarını söyledi.
Elektrik üretimini ise İzmir Jeotermal AŞ, kendisi 13 milyon dolarlık bir yatırımla yapabilecek ya da yap -işlet -devret yöntemiyle devredebilecek. Fizibiliteler, Yönetim Kurulu’nun önünde, son kararı kurul verecek.
Seferihisar’da işlerin biraz da ağır gitmesinde, İzmir içerisindeki çalışmalara odaklanmanın da etkileri olmuş görünüyor. Ali İçhedef ve ekibi ısı merkezlerini baştan sonra yenilemişler, MTA desteği ile 6 üretim kuyusu açmışlar ve 70 km. boru yenilemişler.
Şu anda kent merkezinde 25 bin 700 konut ısıtıyorlar, kapasiteleri var olan alan içinde 34 bin 500’e çıkmış. Ancak bu kapasiteyi var olan alanda kullanabilecekler. Narlıdere ya da Üçkuyular istikametine yayılmaları için yeni kuyu açmaları gerekiyor ki, bu da zor görünüyor.
Neden ?
Nedeni öğrenince, şok edici bir bilgiye ulaştım.
İzmir Jeotermal yetkilileri, MTA’nın onay ve öncülüğünde açtıkları 4 kuyudan ikisi boş çıkınca şimdi soruşturma geçiriyorlar.
İzmir Valilik denetçileri, zararın tazminini yani kuyular için harcanan 2 milyon 280 bin TL’nin büyük kısmını ekipten geri istenmesini rapor etmiş.
Tamamen MTA’nın öncülüğünde ve onayıyla yapılan bir çalışma bu. Üstelik diğer kuyulardan 16 bin 150 konut eşdeğeri ek kapasite elde edilirken, 12 milyonu aşkın bir rakam elde edilecek ama buna kimse ödül vermiyor.
Türk bürokrasisinin güzel bir örneğini ortaya koyan, bürokratlara “aman iş yapma” dedirten olayda, son kararı şirketin Yönetim Kurulu önümüzdeki haftalarda verecek.
* * *
Kamu işletme mantığına bağlı bir yapıdan özel sektör hızını işte bu nedenlerle bekleyemiyorsunuz.
Ali İçhedef ve ekibi ise gerçekleştirdikleri çalışmaları ve hedeflerini coşkuyla anlatıyor.
Şimdi jeotermalle konut ısıtmada ülkedeki en deneyimli ekip, Seferihisar’daki elektrik üretimi projesine odaklanmak istiyor.
Ancak iç yapının huzurlu (!) olduğunu söylemek pek de mümkün değil.
Talih kuşu sonunda konuyor
-Türkiye’nin ilk yavaş şehiri olan Seferihisar’daki jeotermal kuyular tam 45 yıl sonra değerlendirilerek, 283 sağlık tesisi ile 5 bin 480 konutu ısıtabilecek aşamaya geldi. Aynı zamanda 3.5 megavatlık elektrik üretim tesisinin temeli de Mart ayında atılabilecek.
- Elektrik üretimi için İzmir Jeotermal Enerji Yönetim Kurulu toplanarak, tesisi yap -işlet -devret yoluyla ihale mi edeceklerini yoksa kendileri yapım firmalarıyla anlaşarak mı gerçekleştireceklerinin kararını verecek.
- Sağlık tesislerinin yapımı bölgenin çehresini değiştirecek nitelikte. 200’ü aşkın sağlık tesisi kurulurken, 240 dönüm alanda da jeotermalle sera üretimi yapılabilecek. İzmir Jeotemal AŞ Genel Müdürü Ali İçhedef, Mart başından itibaren, belediyenin vereceği plana göre jeotermal suyu ulaştıracak çalışmalara başlayacaklarını açıkladı.
-Ellerindeki projeleri değerlendiremediklerini, İzmir Jeotermalle bağlantı kuramadıklarını anlatan Belediye Başkanı Tunç Soyer’e karşı onlardan detaylı plan beklediklerini aktardı. Yani top şimdi Seferihisar Belediyesi’nde.
