Yarının suyu için bugün tasarruf
Kuraklık, ne yazık ki iklim krizinin kendini en çabuk belli ettiği noktalardan biri. Bizler de buna yangınlarla, yağmayan kar ile yağmurla ve nesli tükenen hayvanlarla tanıklık ediyoruz. Dünyanın sıcaklık ve nem dengesi değişiyor. Ormanlar yanıyor, fabrikalar çoğalıyor... Kuraklık tarımda ve hayvancılıktaki dengeyi yerle bir ediyor. Bu sene İSKİ’nin raporuna göre İstanbul’da Ocak 2023 tarihinde ortalama baraj doluluk oranı yüzde 28.9. Bu sayı geçtiğimiz son 10 senenin ocak raporlarına bakıldığında en düşük doluluk oranı.
22 Mart Dünya Su Günü iken, suyun bizim için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlayalım istedim.
Temiz su az
Su, dünyanın yaşam döngüsünü sürdürebilmesi için en temel ihtiyaç... Dünyanın dört bir yanı sularla çevriliyken, bunların sadece yüzde 2.5’i tatlı su kaynağı ve bunun sadece 1/5’i içilebilir kaynaklar. 22 Mart Dünya Su Günü aslında giderek artan temiz su sorununa dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması konusunda farkındalık yaratmak ve adımlar atılmasını teşvik etmek için kutlanıyor. Dünya’da temiz suya erişimi olmayan 2.2 milyar insan var. Kuraklık ve dünya nüfus artışını da düşünürsek, su tasarrufu hep gündemimizde olması gereken bir konu.
Çözüm evimizde başlıyor
Artık gündemde görmeyi beklemeden suyu kullandığımız her noktada tasarruf yapmalıyız. Gündelik hayatta su tasarrufu sadece musluktan akan suya ile değil, tükettiğimiz her üründe bulunuyor. Bir tişört için 2 bin 700 litre su harcanıyor, bir kilo et içinse 16 bin litre su harcanıyor. O yüzden her alanda suyu düşünmek gerekiyor. Doğaya saygılı bir şekilde hem gezegene hem de bize iyi gelecek seçimler yapmak, özen göstermek artık sorumluluktan öte bir zorunluluk. Her alanda sürdürülebilir yaşam ilkelerine odaklanmaya acil ihtiyacımız var.
Tükettiğimiz bitkisel ve hayvansal yağlar da su kirliliğin büyük bir etkeni. Araştırmalarda atık su kirliliğinin yüzde 25’ini kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağların oluşturduğu tespit edilmişti. Yağların geri dönüşmesi için belediyelerle iletişime geçmek çok önemli. 18-24 Nisan ayrıca Dünya Geri Dönüşüm Haftası, yağlarınızı geri dönüştürmeye başlamak için veya farkındalık yaymak için de güzel bir fırsat. Evimizde dikkat edebileceğimiz bir diğer nokta da iklim odaklı ekim biçim yapmak. Çim yerine bulunduğunuz bölgeye uygun otlar, çiçekler daha ekolojik bir seçim olabilir.
Deprem bölgesinde susuzluk
Kuraklık tüm dünyayı etkilese de suyun eksikliği bizim gündemimizi en çok deprem bölgesinde vurdu. Afetzedeler, temiz içme suyuna erişimde zorluk çekiyor, kanalizasyon sistemlerinin gördüğü hasar, bölgede hijyen ihtiyaçlarını gidermek için olan suyun çok sınırlı olmasına neden oluyor. Bölgede sistemsel olarak suya erişim sıkıntıları var ama bunun yanı sıra kuraklık tabii ki oradaki tarlaları da vuruyor. Ülkemizdeki tarımın yüzde 15’i deprem bölgesinden geliyor. Bu da demek oluyor ki suya erişimin kısıtlı olması bir de üstüne iklim krizinin de kuraklığı tetiklemesi, ne yazık ki bölgedeki tarımı daha da kırılgan yapıyor...
Kısaca temiz suya erişim üzerine daha fazla düşünmemiz ve çalışmamız gerekiyor. ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 6 numarasında yer alan ‘Temiz Su ve Sanitasyon’ hedefinde de değinildiği gibi ekosisteme saygı duyduğumuz, suyu tasarruflu kullandığımız ve en önemlisi suya eşitçe eriştiğimiz günler diliyorum. Dünya Su Günü kutlu olsun.
