Yağ yakmak genelde yaza girerken akla gelse de aslında her mevsim yağ hücrelerinin artışı estetik bir problemin yanı sıra ciddi bir sağlık problemine de sebep olabilir. Eğer siz de fazla kilolarınızdan şikâyetçiyseniz ve bunun için kilo vermem lazım diye düşünüyorsanız, aslında yağ kaybetmeniz, yani genel bir deyimle, ‘yağ yakmanız’ gerekiyor. Hızlı verilen kilolarda genelde yağ kaybı değil kas kaybı görülüyor, aman dikkat.
Peki, yağ hücrelerinizi iyi tanıyor musunuz? Gelin biraz bu hücrelerden bahsedelim...
Beyaz mı, kahverengi mi?
Vücudunuzda 2 tip yağ hücresi bulunuyor. Bunlar kahverengi ve beyaz yağ hücreleri. Bu hücrelerin renkleri gibi işlevleri de farklı. Çok fazla beyaz yağ dokuya sahip olmak yapılan çalışmalarda diyabet, obezite gibi hastalıklarla ilişkilendiriliyor. Beyaz yağ dokunun temel görevi enerji depolamak ve yapılan çalışmalarda obez bireylerde artmış düzeyleri görülüyor.
Dikkatleri kahverengi yağ hücrelerine çekmek istiyorum çünkü bu yağ hücreleri beyaz yağ hücrelerinden farklı olarak mitokondrilerinde fazla miktarda uncoupling protein1 (UCP1) içeriyor. Bu protein enerji harcamasına pozitif yönde katkı yapıyor çünkü ısı üretiyor. Yani kahverengi yağ dokusunun asıl görevi yağı depolamak değil, yağı yakma yoluyla vücuda ısı sağlamak. Bunu termogenez olarak daha önce duymuş olabilirsiniz. Kısacası, enerji metabolizmasında kahverengi yağ hücrelerinin sözü geçiyor. Beyaz depoluyor, kahverengi ise yakıyor gibi düşünebiliriz.
Tüm bu bilgileri okuduktan sonra aklınızdan “Kahverengi yağ dokumu artırmak için ne yapmalıyım?” diye bir soru geçtiğini duyar gibiyim. Yapılan araştırmalarda kahverengi yağ dokuyu daha fazla aktif etmenin hücreleri düşük sıcaklıklara maruz bırakmak gibi yöntemlerle sağlanabileceği gösterilse de bu konuda net bir bilgi mevcut değil. Araştırmacılar kahverengi yağ dokuyu artırmak için yöntemler araştırmaya devam ediyor.
Yağlar kasa dönüşür mü?
Çok sorulan bir soruya da cevap vermek istiyorum: Yağ kasa dönüşür mü? Böyle bir şey maalesef mümkün değil. Kas ve yağ ayrı dokulardır ve birbirlerine dönüşmeleri mümkün değildir. Egzersiz yapıp dengeli beslendiğinizde yağ hücreleriniz küçülür, kas oranınız artar ama bu, yağlarınızın kasa dönüştüğü anlamına gelmiyor.
Diyetinize sağlıklı yağları ekleyin
Zeytinyağı, avokado, yağlı tohumlardan ceviz, fındık gibi besinler sağlıklı yağlara örnek verilebilir. Nasıl yağ yiyerek yağ yakarım diye düşünmeyin. Daha önceki yazılarımda da altını çizdiğim gibi, yağ yemeden yağ yakamazsınız. Okuduğum bir çalışma, zeytinyağı ve fındık gibi sağlıklı yağlardan zengin bir Akdeniz diyetinin düşük yağlı bir diyete kıyasla daha düşük kilo alma riskiyle ilişkili olduğunu söylüyor. Tabii ki tüketim miktarına dikkat etmek gerek.
Egzersiz kahverengi yağ dokusunu destekleyebilir
Rutininize kalbinizi ve akciğerinizi çalıştıran kardiyo egzersizleri eklemeyi unutmayın. Koşu, yüzme, bisiklete binme yağ yakmak ve kilo vermek için yapabileceğiniz kardiyo egzersizlerden. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde yaptığınız bir spor veya günde 20-40 dakika kardiyo egzersiz yapmanız sağlığınız açısından faydalı olabilir. Ek olarak okuduğum bir çalışmada, egzersiz yapmanın kahverengi yağ dokuyu aktive eden hormonları da uyarabileceği söyleniyor.
