Deniz Kilislioğlu

Dünya yeni tip koronavirüse karşı aşı bulmaya çalışıyor. Bu hafta, yarıştaki iki iddialı denemenin durdurulduğu açıklandı. Biri ABD’li Johnson&Johnson şirketinin, diğeriyse Eli Lily ilaç firmasının çalışmasıydı. Johnson&Johnson “Deneklerden birinde açıklanamayan bir hastalık görülmesi” gerekçesiyle çalışmalarını askıya aldı. Eli Lily ise yan etkilere ilişkin ayrıntı paylaşmadı, “Potansiyel güvenlik endişesi” dedi. Daha önce İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nin yürüttüğü çalışma da, bir denekte görülen yan etki sebebiyle durdurulmuş, daha sonra yeniden başlatılmıştı. Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamasına göre son aşamada yani Faz-3’te olan dünyada 10 aşı çalışması var. İngiltere ve ABD’deki çalışmaların sekteye uğramasının ardından gözler Almanya’daki çalışmaya çevrildi.

‘Üçüncü fazda olumsuzluk yok’

Alman Biontech firmasının aşı çalışmasına onay veren, Almanya’nın en

Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalar başladığından itibaren akıllarda tek bir soru vardı: Rusya ne zaman devreye girecek? Çatışmaların 12. gününde Rusya, ağırlığını koydu ve tarafları bir kez daha masaya çağırdı. 13. günde iki ülkenin dışişleri bakanlarını Moskova’da buluşturdu. Zirveden 10 Ekim saat 12:00 itibariyle ateşkes, yeniden müzakere masasına dönülmesi ama bunun, yine Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk grubu eş başkanlığının yani ABD-Rusya ve Fransa arabuluculuğunda yapılması kararı çıktı. Dahası Moskova, bu formatın değiştirilemeyeceği maddesini de ekleyerek, müzakere masasından başta Türkiye olmak üzere diğer ülkeleri de uzak tuttu.

Rusya’nın pozisyonu ne?

Aslında Azerbaycan-Ermenistan çatışması başlamadan birkaç gün önce yaşanan bir olay, Rusya’nın pozisyonunu açıkça ortaya koymuştu. Azerbaycan Meclis Başkanı Rusya’ya gitmiş, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmesinden sonra da Azerbaycan tarafı, görüşmeye ilişkin basına bilgi vermişti. O bilgilendirmeye göre,

Yıl 1992’ydi... Dağlık Karabağ’ın Ermenistan tarafından işgal edilmesinden sonra Azerbaycan-Ermenistan arasındaki sorunun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde Minsk Grubu kurulmuş, grup ilk toplantısını Roma’da yapmıştı. 1990’lı yıllardaki çabalar, 2000’li yıllarda ivme kazanmıştı.

O dönem ihtilaflı iki ülke ve Minsk Grubu’nun şerefine, büyük bir konyak fıçısı “Bir gün barış olacak” umuduyla doldurulmuş, adına da “Barış Fıçısı” denilmişti.

O barış fıçısı üzerindeki pirinç plakaya da şu satırlar not düşülmüştü:

“Bu fıçı AGİT eş başkanlarının onuruna yıllanacak ve Karabağ sorunu çözüldüğü gün açılacaktır.”

19 yıldır bekleyen fıçıyı açmak bir süre daha taraflara nasip olmayacak gibi. Zira Kafkaslar’da donmuş kriz, yeniden sıcak çatışmaya dönmüş durumda. Bunun sebebi de, kuşkusuz 30 yıldır çalışan Minsk Grubu’nun çözüm konusunda etkisiz kalması.

7

Türkiye ve Yunanistan, 4 yıllık bir parantezi kapatıyor. Doğu Akdeniz’de yaz aylarında yaşanan büyük gerginlikten sonra taraflar, 1 Mart 2016’da kesilen istikşafi görüşmeler için yeniden masaya oturmaya hazırlanıyor. Arapça “istikşaf” yani “keşf”ten türeyen, “keşif ve tahkik etmeye çalışma” anlamına gelen istikşafi görüşmelerde taraflar, temel sorunların çözümü için bir zemin olup olmadığını araştıracak. Yani ikili sorunları hemen çözmek için müzakereye başlamayacak, bu konularda bir müzakereye başlayıp başlayamayacaklarını tartacaklar.

Ancak daha masaya oturmadan, hangi konuların görüşüleceği bile sorun oldu. Yunanistan tarafı “Sadece adaların kıta sahanlığı ihtilafını görüşürüz”,
Türkiye ise “Tek sorun adaların kıta sahanlığı değil, sorunlar paket halinde görüşülmeli” dedi. Yeni görüşmelerin hangi çerçevede yapılacağı ve masada hangi konuların olacağına dair ortak bir açıklama yok. Ancak Yunanistan

Eylül ayının ilk haftası, Birlemiş Milletler’in (BM) Genel Kurulu’nu yaptığı haftadır. Nasıl ki Türkiye Büyük Millet Meclisi 1 Ekim’de yeni yasama yılına başlar, Birleşmiş Milletler de yeni yasama yılını Eylül ayının ortasında başlatır. Gelecek hafta dünya liderleri, Genel Kurul’a seslenecek. Ama liderler bu kez fiilen ABD’nin New York kentinde ve Genel Kurul binasında olamayacak. Salonda sadece ülkelerin BM Daimi Temsilcileri olacak. Bu durum, 2.Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan bir ilk olacak. 

Bant kayıt videolar

Pandemi yüzünden 193 ülkenin devlet ve hükümet başkanları, mesajlarını, önceden çektikleri bant kayıt videolarla verecek. BM Genel Sekreteri ve BM Genel Kurul Başkanı’nın salonda yapacağı konuşmaların ardından, gelenek olduğu üzere Brezilya’nın Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun videosu yer alacak.

Liderler konuşma listesinin ikinci sırasındaysa, aynı zamanda ev sahibi olan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’da kaydettiği video bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu listede 12’inci sırada. Fransa

Yeni tip koronavirüse çare olacak aşı için dünya zamana karşı yarışıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre dünyada 10’dan fazla ülkede 180 aşı çalışması yapılıyor; ancak sonuca yakın yani “Faz 1” ve “Faz 2” aşamalarını geçen, “Faz 3”te olan sadece 9 çalışma var. Bu hafta iddialı çalışmalardan biri olan, Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca’nın birlikte geliştirdiği aşı denemelerinin, bir deneğin olumsuz tepki vermesi yüzünden askıya alınması büyük hayal kırıklığı yarattı. Kuşkusuz, “Sars-Cov 2” virüsüne karşı etkili aşı geliştirme ve onay alma çabaları ülkeler arası bir yarış halini aldı. Peki dünya, aşı çalışmalarında tek ses olamaz mıydı? Aşı üretimi için birlikte çalışamaz mıydı? Uzmanlara göre “olmalıydı” ama çağrıda bile buluşulamadı.
BM grubu oluşturulabilirdi

Jackson Laboratuvarı İmmünoloji Uzmanı Prof. Derya Unutmaz, aşının insanlık için geliştirildiğini hatırlatıyor ve komşunuzda salgın devam ederken, bulunan

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma günü Karadeniz’de 320 milyar metreküp gaz keşfedildiğini açıkladı. Kuşkusuz doğal gaz arama, bulma, üretme, meşakkatli bir yol. Bu süreçte 3 tip rezervden bahsederiz. “Muhtemel”, “Mümkün” ve “İspatlanmış.” “Muhtemelden ispatlanmışa” uzanan yol, uzun bir maceradır. Türkiye önemli bir aşama kaydetti ama bundan sonra alacağı yol var.

“Fatih”, yola 29 Mayıs’ta çıkmıştı. Karadeniz’e varınca, ilk aşamada 2 boyutlu sismik arama yaptı. Yani, bir anlamda deniz dibinin röntgenini çekti. Belirli bölgelerde gaz ihtimali görülünce, ikinci aşamaya geçildi. Bu kez 3 boyutlu sismik arama yapıldı. Yani o şüphelenilen sahaların MR’ı çekildi. Böylece alan, 3 boyutlu görüldü ve sondaj için koordinatlar belirlendi. Üçüncü aşama sondajdı. Fatih gemisi, o belirlenen koordinatlarda sondaj yaptı. Bir anlamda “Var olan gaz ne kadar?” sorusunun cevabını aradı. Cumhurbaşkanı, 320 milyar metreküplük

Akdeniz, yarı kapalı, dünyadaki deniz ve okyanusların yüzde birinden küçük ama dünya deniz ticaretinin dörtte birinin geçtiği bir suyolu. Bu anlamda, Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan Navtex krizi, 1993’te iki ülke arasında yaşanan Kardak’tan çok daha büyük bir kriz. Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin tansiyonu düşürmek için verdiği diyalog mesajları ve krizi çözme yönündeki diplomatik çabaları da ağırlıklı olarak bunun için.





“Mavi Vatan” doktrinini literatüre sokan isim, emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, “AB, ABD ve hatta Rusya’nın burada bir çatışmayı istemeyeceğinin” altını çiziyor. Gürdeniz, şöyle devam ediyor: