Bundan üç sene önce, 2021’in Nisan ayında, Hatay Samandağ Kadın Kooperarifi’nin girişimiyle Vakıflı’da kurulacak gastronomi köyünün temellerinin atıldığını okumuştuk. Tarihte 13 medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir Hatay, aklınıza gelen bütün dilleri, dinleri ağırlamış, “medeniyetlerin buluşma noktası”, “kültür mozaiği” gibi kimi güzel tanımları ondan daha iyi karşılayan bir yer, daha gerçek bir ‘mozaik’ olamaz. Antakya Akademisi’nin kurucusu Libanius’un (M.S. IV YY) “Amacınız farklı kültürleri tanımaksa Antakya’yı ziyaret etmeniz yeterlidir” sözü haksız sayılmaz. Hele hele farklı kültürlerin mutfağını tanımaksa amacınız, kesinlikle doğru yerdesiniz.
Şehrin UNESCO tarafından birkaç yıl önce gastronomi alanında Yaratıcı Şehirler Ağı’na layık görülmüş olduğunu da hatırlatalım ve çoktan gastronomi turizminin beşiği olması gereken şehir için geç bile kalmış projeye dönelim. Ne yazık ki 2021’de atılan o temeller 6 Şubat 2023’te bütün ülkeyi sarsan depremlerde ciddi hasar aldı, bölgedeki hayatla birlikte gastronomi köyü projesi de durdu.
Şimdi haberin güzel kısmına, dayanışmanın gücüne geliyoruz: Oxfam KEDV (Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı) ve MeyIDiageo, felaketin ertesinde güçlerini birleştirerek Samandağ Kadın Kooperatifi ve Samandağ Belediyesi’ne el verdi. Hatay’ın Samandağ ilçesini kadınların liderliğinde bir turizm destinasyonu haline getirmeyi ve bölgede sürdürülebilir bir gelecek kurmayı hedefleyen Samandağ Gastronomi Köyü projesi böylece hayata döndü.
Bu hafta başında İstanbul IWSA’da Samandağ Belediye Başkanı Emrah Karaçay, MeyIDiageo Genel Müdürü Bahar Uçanlar ve Oxfam KEDV Başkanı Şengül Akçar’ın katıldığı bir toplantıyla duyuruldu, Samandağ Gastronomi Köyü’nden umut veren haberler. Hızla inşası tamamlanan köyde ilk iş olarak eğitimler başlamış. Diageo Global’in faaliyet gösterdiği ülkelerde eğitim ve istihdam konularında engellerle karşılaşan insanlara yönelik bir programı var: Yaşam Boyu Öğrenim (Learning For Life) programı. Bu program kapsamında iki aydır Samandağ’da da bölge kadınlarına gastronomi ve turizm alanında Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversite onaylı dersler veriliyor. Mayısta 40 öğrenci ile başlayan eğitimler Haziranda 100 kadına ulaşmış, ilk hedef her ay ortalama 50, bir süre sonra 100 kadının eğitilmesi.
İşin içinde KEDV’in olmasından anlaşılacağı gibi kadın emeğinin desteklemesi, yükselen değerler agro-turizm ve gastro-turizmde kadın girişimcilerin artması gibi hedefleri olan köyde yörenin zengin gastronomi kültürünün kayda geçirilip bundan sonraki kuşaklara aktarılması için çalışmalar yapılması planlanıyor.
Son olarak, ne zaman açılıyor Samandağ Gastronomi Köyü? Birkaç etapta. İlk olarak eğitim alanları ve atölyelerin yanı sıra bir restoranın açılışı Ekim 2024’te yapılacak. Bunu Samandağ’a gelecek turistler için konaklama alanları ve kadınların elinden çıkacak yöresel ürünlerin satılacağı dükkân izleyecek. Bölgede sekteye uğrayan hayatın ve umudun yeniden canlanması, sürdürülebilir bir geleceğin kurulması için çok önemli ve kalıcı bir adım. Dileyelim, umudu yeşerten işbirlikleri artsın.