02.11.2008 - 18:55 | Son Güncellenme:
ESENGÜL METİN - HİCRAN TEKİN
Amerika’da başlayıp tüm dünyada soğuk rüzgârlar estiren ekonomik kriz, Türkiye’de de hemen her sektörü etkiledi, etkilemeye devam ediyor. Finans sektöründe devretmeler ve küçülme politikaları konuşulurken, yüksek vergilerin uygulandığı otomotiv sektöründeki önemli şirketler üretimi durdurma aşamasına kadar geldi. İletişim ve enerji ise kriz döneminin ‘kümesteki’ sektörleri arasında gösteriliyor.
Bazı sektörlerde durum bu kadar vahimken krizi en az zararla atlatması beklenen sektörler de var. Verilere göre krizden en az etkilenen sektörlerden biri gıda. Gıda da başı fast food sektörü çekiyor. Araştırma ve danışmanlık şirketi Euromonitor International’dan aldığımız verilere göre yılsonuna kadar 1,2 milyar YTL ciro yapması beklenen sektörün her yıl büyümeye devam ederek 2012 yılında 1,8 milyar YTL’ye ulaşması öngörülüyor.
Schlotzsky’s Genel Müdürü Özkan Mutlugil de krize rağmen sektörün büyüyeceği kanısında. Sektörün 4 yılda hızlı bir ivmeyle büyüdüğünü söyleyen Mutlugil şöyle konuşuyor:
“Bu büyümenin nedenleri, yeni açılan alışveriş merkezleri, ailelerde çalışan sayısındaki artış ve Türkiye’nin fast food sektöründe henüz doyuma ulaşmaması olarak sıralanabilir. Önümüzdeki yıl sektörün geçen senelerdeki kadar olmasa da büyümeye devam edeceğini düşünüyorum.”
Arby’s ve Little Caesar markalarıyla sektörde faaliyet gösteren Çelebi Gıda’nın Türkiye Genel Müdürü Hüseyin Genç ise “Sektörün rakamsal trendleri incelendiğinde, her yıl minimum yüzde 15-20 oranında büyüdüğü görülüyor. Son dönemlerde yerli markaların zincir olma çabaları, yerli ve yabancı oyuncuların franchising sistemiyle büyümesi sektörü de büyütecek. Ekonomik kriz insanların tüketim eğilimlerini, ‘satın alma’ rotasından ‘tedbirli olma’ya çevirdi. Yani tüketim kontrol altında ve temkinli şekilde azalarak devam ediyor. Ama bu durumun sadece sektörde geçici bir süre yavaşlama yaratacağını düşünüyorum” diyor.
İSTİHDAMDA TAM GAZ
Fast food sektöründe bugün yaklaşık 3 bin 400 restoran faaliyet gösteriyor. Genç’e göre sektörün doğrudan yarattığı istihdam rakamı ise 25 bin kişi. Bu rakamın yan sanayi ve tedarik zincirlerini de eklediğimizde çok daha fazla olacağını söyleyen Genç şöyle devam ediyor:
“İnsan gücüne bağlı ve istihdam yaratmaya elverişli bir sektör fast food. Önümüzdeki dönemde büyümeye paralel olarak sektörün istihdam rakamı da artacak. İşe alımlar özellikle iş geliştirme, pazarlama, operasyon ve servis bölümlerinde olacaktır.”
1500 kişiyi işe alacak
29 yeni restoran açacak
Çelebi Gıda (Little Caesars ve Arby’s) Genel Müdürü Hüseyin Genç: “Little Caesars markamızda 25 yeni restoran açarak sayımızı 60’ın üzerine taşımayı planlıyoruz. Büyümemize paralel olarak iş geliştirme, pazarlama, orta kademe yönetici ve servis personeli ihtiyaçlarımızı gidermek üzere, mevcut çalışanlarımızın kariyer planlarını tamamladık. Bunun dışında Little Caesars’ta 375 kişilik yeni istihdam yaratmayı düşünüyoruz. Alımlarımızda öncelik orta kademe yönetici ve part time/full time servis personeli olacak. Bunu iş geliştirme ve pazarlama departmanları takip edecek. Arby’s markamızda ise 2009 yılında 4 yeni restoran açıp 60 kişilik yeni istihdam yaratmayı düşünüyoruz. Krizin şu aşamada büyüme planlamalarımıza önemli bir etkisi yok. Büyüme planlarımız ile istihdam planlarımız paralellik arz ettiği için kademeli ve temkinli bir şekilde personel alımlarına devam edilecek.”
Kriz planlarını etkilemedi
PJ Gıda (Papa John’s) Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Paralı ve Ahmet Yılmaztürk: “Türkiye pazarına en son giren zinciriz. 2009 yılı sonunda 6 milyon dolar ciro hedefliyoruz. 2009 sonu itibarıyla 10, 2010 sonunda da 20 şube açmayı planlıyoruz. 2009’da yılsonuna kadar yeni noktalara ve genel merkezimize 120 ile 150 kişi arası istihdam yaratmayı hedefliyoruz. Operasyon, pazarlama, şubeler için eleman (mutfak, servis, ve motorlu servis elemanları) alımı yapacağız. Şu an planlarımızda değişiklik yok, bilhassa yatırım konusunda değişik imkânları yaratabileceğimizi öngörüyoruz. 4 yıl içinde 50 noktaya ulaşmak istiyoruz. Franchiselarımız için en iyi organizasyonu kuracağız ve yeni iş imkânları sağlayacağız.”
Servis elemanı istihdamı
Schlotzsky’s Türkiye Genel Müdürü Özkan Mutlugil: “2009 da 4 yeni franchise verme hedefimiz var. Büyüme hedeflerini tutturma oranına göre sistem olarak 50-100 kişilik yeni istihdam yaratabiliriz. Bu dönemde yönetici yerine servis elemanı istihdamımız artabilir. İstihdam planlarımız değiştirmedik sadece kötü günlere karşı önlem alıyoruz. Bu dönemde motivasyon ve eğitim konularına daha fazla önem vereceğiz. Müşteri hizmetleri 2009 yılında tüm sektörlerin en önemli gündemini oluşturacaktır. Dinamik, güler yüzlü ve esnek çalışma saatlerine uyabilen kişilere her zaman kapımız açık. Bizim sektörümüzde takım çalışması çok önemli, takım oyuncusu olmayanlara başka sektörleri tavsiye ediyoruz.”
Pizza Pizza’dan 58 şube
Pizza Pizza Genel Müdürü Tolga Türker: “Bugün için KKTC dâhil 44 ilimizde 142 şubeye sahibiz. Her geçen gün pizza zincirimize yeni halkalar ekleyerek istikrarlı büyümemize devam ediyoruz. Bu yılın sonuna kadar şube sayımızı 170’e çıkarmayı hedefliyoruz. Gelecek yıl da aynı istikrarlı büyümeye devam edip yılsonuna kadar şube sayımızı 200’e yükseltmeyi planlıyoruz. Bükreş, Saint Petersburg kentleri ile Suudi Arabistan’da önümüzdeki yıl içinde şube açılışları için girişimlerimiz son hızda devam ediyor. Tüm şubelerimizle birlikte toplam 1650 kişiye istihdam sağlıyoruz. Önümüzdeki dönemde açacağımız yeni şubelerimizle eşgüdümlü olarak, istihdam rakamlarımız da doğal olarak artacak. Yaklaşık 2 bini aşkın bir istihdam oluşturmayı planlıyoruz. Açmayı hedeflediğimiz şubelerimizin her biri için restoran yöneticileri, evlere servis ve mutfak gibi pozisyonlarda personel ihtiyacımız olacak.”
2 bin kişi çalışıyor
GM KFC, Pizza Hut Türkiye Genel Müdürü Vedat Samanlı: “KFC ve Pizza Hut Türkiye olarak 2009 büyüme planlarımızı revize etmedik, bulunmamız gereken yerlerdeki restoran açılışlarına devam edeceğiz. Şu an itibarıyla iki markamızda yaklaşık 2 bin kişi çalışıyor. Bu sayının 2009’da yüzde 10-15 artmasını bekliyoruz. İşe alımlarımızı restoran açılışlarına paralel olarak öncelikle restoran çalışanlarında, arkasından onlara destek veren teknik servis, IT, lojistik ve genel müdürlük departmanlarında yapmayı planlıyoruz. Sistemimiz, yapacağı işe yatkınlığı olmayan kişilerin bile -çeşitli eğitimlerden geçirdikten sonra- görevlerine kolayca adapte olmalarını sağlıyor. Hizmet sektöründe çalışmaya ve kariyer yapmaya karar vermiş kişiler için, bizim ve benzeri standartlarda çalışan şirketlerin iyi başlangıç olacağını düşünüyorum. Kriz olmayan zamanlarda da, fiyat ve promosyon politikalarımızı müşterilerimizin beklentileri ve ihtiyaçları doğrultusunda belirliyoruz. Bu doğrultuda, artabilecek maliyetlerimizi minimum ölçülerde fiyatlarımıza yansıtarak büyümemize devam etmeyi düşünüyoruz.”
Büyümeye devam edecek
Gloria Jeans Pazarlama ve İletişim Müdürü Esra Arısan: “2009 yılında da büyümemiz devam edecek. Şu an için yaklaşık 15-20 mağaza daha açmayı planlıyoruz. Yaklaşık 200 kişilik daha istihdam yaratmayı planlıyoruz. Daha çok yeni açılacak mağazalarımız için servis personeli alımlarımız olacak; bununla birlikte merkez kadromuzda ihtiyaç doğrultusunda işe alımlarımız olabilecek.”
468 yeni çalışan
McDonald’s İK ve İdari İşler Departman Müdürü Dilek Ün: “Türkiye’deki 111 McDonald’s restoranında 3 bin 200 kişi çalışıyor. Yılsonuna kadar açılacak 5 yeni restoranla birlikte, bu yıl açılan restoran sayısı 13’e ulaşacak ve toplam restoran sayısı 116’ya çıkacak. Böylece, McDonald’s bu yılsonuna kadar toplam 468 kişiye istihdam olanağı sağlayacak. 2009 yılında da 2008 yılına paralel bir büyüme öngörüyoruz. Dolayısıyla, 2009 yılında da benzer bir istihdam yaratmayı planlıyoruz. Bugün itibarıyla şirketin büyüme planlarında bir değişiklik söz konusu olmadığı için istihdam planımız aynı şekilde devam ediyor.”