Teşvik destekli dolandırıcılık

Afyonkarahisar, Adli Sicil 2017 raporunda banka kartı ve çağrı merkezi dolandırıcılığı operasyonlarının en fazla yoğunlaşıp bilişim suçlarının en fazla görüldüğü il oldu. Bu ayrıntının arkasından ise dolandırıcılık şebekelerinin çifte vurgun planı çıktı. Birinci bölge illere komşu dördüncü bölge illerde kurulan çağrı merkezleri için devletin verdiği teşviki cebe indiren dolandırıcılar, üstüne bir de vatandaşı dolandırdı.

Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından her yıl hazırlanan Türkiye’nin suç raporu ve haritasında, 2017 verilerine göre Türkiye genelinde kasten adam öldürme ve yaralama gibi vücut dokunulmazlığı karşı suçlarında Karadeniz birinci sırada yer alırken, devlete ve Anayasal düzene karşı işlenen suçlarda ise Güneydoğu Anadolu bölgesi ön plana çıktı. Haritada en dikkat çeken veri ise “mala karşı işlenen suçlar” kapsamımda yer alan bilişim suçlarında Afyonkarahisar’ın birinci sırada yer alması oldu. 2017 yılında banka kartı ve call center (çağrı merkezi) operasyonlarının yoğunlaştığı il, bilişim suçlarının en fazla işlendiği il olarak kendisini gösterdi.

DEVLET MALİ DESTEK VERDİ

Raporun yayınlanmasından sonra dikkat çeken bu ayrıntının arkasından ise, dolandırıcılık şebekelerinin çifte vurgun planı çıktı. Emniyet kaynaklarından edinilen bilgiye göre, bu yıl Afyonkarahisar’ın birinci çıkmasının sebeplerinden biri, 14 Nisan 2011 tarihli “dördüncü bölgede yer alan ve asgari yatırım tutarı 1 milyon lira olan çağrı merkezleri teşviği.”

Söz konusu teşvik, İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Eskişehir gibi birinci bölge illere yakınlığı ve erişilebilirliği olan dördüncü bölge illeri kapsıyor. İstatistiki verilerin yanı sıra polis operasyonlarıyla da tespit edilen dolandırıcılık yönteminde, şebekeler planını yaptıkları vurgunu gerçekleştirmek için çağrı merkezleri kuracakları şehir olarak metropol illere yakın illeri tercih ediyor. Hedefi birinci bölge olarak tanımlanan ve nüfusu milyonların üzerinde olan metropoller olan şebekeler kuruluş aşamasında teşvik adı altından devletten mali desteği alıp ilk vurgunu gerçekleştirdikten sonra ikinci plana geçiyor ve vatandaşı dolandırmaya başlıyor.

20 ÇAĞRI MERKEZİ KAPATILDI

Banka komisyonu, kredi kartı aidatı, hesap işletim ücreti, kredi destek sigortası gibi banka ödemelerini geri alabilme vaadi sunan bu tür dolandırıcılık şebekelerinin en dikkat çekeni ise İstanbul Siber polisi tarafından Mayıs 2016’da “El Nino” operasyonuyla çökertilen bir dolandırıcılık şebekesi oldu. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele ekipleri, İstanbul’da hesapları boşaltılan çok sayıda vatandaşın yaptığı suç duyuruları sonrasında yaptığı soruşturmada, Afyonkarahisar’da kurulan bir çağrı merkezinden Türkiye genelinde dolandırıcılık yaptığını belirledi. H.K ve D.E isimli şebeke elebaşlarının 2012 yılında öldürülerek tarlaya gömülen TIR şoförü Mustafa Aksoy’un adına Afyonkarahisar’da ofis kiralayıp bu ofiste çağrı merkezi kurduklarını ve bu isim adına İstanbul’daki bir telekomünikasyon şirketinden 0850’yle başlayan voip hatlar alarak çağrı merkezinden vatandaşları arayıp, sigorta ve kredi dosya masraflarının banka hesaplarına iade edileceği yalanıyla önce güven telkin edip ardından kart ve şifre bilgilerini aldığı tespit edilmişti. İki ay süren çalışmada, 300 bin kişinin arandığı, binlerce kişinin banka bilgilerinin alınarak yaklaşık 5 milyon liralık vurgun yapıldığı belirlenmişti. Operasyonda 15 kişi gözaltına alınmıştı. Afyonkarahisar’daki çağrı merkezi gibi özellikle 2015 ile 2017 yılları arasında ortaya çıkarılan 20’ye yakın dolandırıcılık amaçlı çağrı merkezi polis tarafından kapatılmıştı.

DÖRDÜNCÜ BÖLGE İLLERİNİ KAPSIYOR

14 Nisan 2011 tarihli ve 27905 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 2011/1597 nolu Bakanlar Kurulu Kararı’na göre dördüncü bölgede yer alan ve asgari yatırım tutarı 1 milyon TL olan çağrı merkezleri teşvik kapsamında bulunuyor. Teşvik kapsamına alınan çağrı merkezi sektörü, Anadolu’da bugüne dek yaklaşık 100 milyon TL’ye yakın bir yatırım gerçekleştirmiş. Uygulama kapsamında, dördüncü bölgede bulunan çağrı merkezleri vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz desteği gibi teşvik unsurlarından yararlanıyor. Dördüncü bölgede açılan bir çağrı merkezi için devlet yatırıma katkı olarak yüzde 55 ile yüzde 60 destek sağlarken, uygulanan kurumlar vergisinde de yüzde 90 oranında indirim yapıyor. İndirilen kurumlar vergisi tutarı, yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar devam ediyor. Dördüncü bölgede yer alan iller ise şöyle: Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya Nevşehir, Rize, Sivas.