Her şey tamam tek eksik destek

Mert İnan - Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan Aşı Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde DNA aşı çalışmalarını yürüten ekibin başındaki Prof. Dr. Yüksel Gürüz, dünyada henüz benzeri olmayan DNA aşısının saflaştırılması ve FAZ aşamasına geçmek için Atabay İlaç ile TÜBİTAK arasındaki normal prosedürün tamamlanmasını beklediklerini söyledi. Şimdiye kadar kendi imkânları ile Haziran 2021’de 8000 doz DNA aşısı ürettiklerini dile getiren Prof. Dr. Gürüz, şunları dedi:

“Hedefimiz yerli aşının üretimiyle dışa bağımlılıktan kurtulmak ve insanlığa katkı sunmak. DNA aşısı da tıpkı mRNA aşısı gibi çalışıyor. MRNA’dan sentetik DNA kopyası üretiyor ve bu sentetik DNA hücre içine yerleşiyor. Yani aşımız, hem antikor üreterek sıvısal hem de hücresel bağışıklığı uyarıcı özelliğe sahip. Hücreye yerleşen sentetik DNA, virüsün kendisi gibi antijenik uyarı yapıyor. Böylelikle vücudun savunma sistemi hem antikor hem de immünite ile cevap veriyor. Kısaca ayna görüntüsü ile işi hallediyoruz.

SON AŞAMA

DNA aşılarında, inaktif aşılardaki gibi viral enfektif parça kullanımı söz konusu değil. Mutasyonlardan etkilenmeyecek, raf ömrü, saklanması ve lojistiği kolay, koruyuculuğu yüksek, yan etkisi az bir aşı üretmek için artık son aşamaya gelmiş durumdayız. FAZ 1 öncesi son aşama İyi Üretim Prosüdürü için kendi imkânlarımızla ürettiğimiz 8000 doz aşının saflaştırılması gerekiyor. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmalarda 4 farklı DNA aşı adayımızdan da çok olumlu sonuçlarını aldık. Temmuzda Atabay ile TÜBİTAK arasındaki normal prosedür tamamlanmış olsa şu an FAZ aşamasında son viraja gelmiş olacaktık.”

2 MİLYON EURO ÖDENEK

Dünyada ilk kez sadece Türkiye'de üretilecek ASC zerrecik aşısının öncüsü Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetikv Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nesrin Özören, FAZ deneylerine başlamak için gerekli desteği bulamadıklarını anlattı. Milliyet’e konuşan Özören şunları dedi: “ASC zerrecik aşı deneylerini başarıyla tamamladık. ASC protein mikroküreciklerine dayandırılan parçadan uyarlamadaki protein sistemleri immün sistemi uyarlanmasıyla ilgili. Bu daha önce hiç denemediği bir aşı teknolojisi. Geliştirilecek aşıda ASC proteini akyuvarlayacak ve bilgisayar testlerini savunmak için kullanılacak yer burası. Aşımızın 2022’de piyasaya çıkmasını hedefliyorduk ancak FAZ çalışmaları için gereken 2 milyon euro ödeneği bulamıyoruz. Çalıştığımız aşı dizaynı tamamen vücudumuzda bulunan doğal yapı üzerinden koruyuculuk sağlayacak. İnsan deneyleri için ekstra hibeler de gerekiyor."