Güzelavrat ve adamotu nedir? Zehirli mi?

İstanbul'da ıspanak zehirlenmelerinden hastanelere toplam 108 kişi başvurdu. İstanbul Tarım ve Orman İl Müdürlüğü konu hakkında açıklama yağarak zehirlenmelerin ıspanaktan değil yabancı otlardan kaynaklandığını belirtti. Bu gelişme sonrası atropin ve scopalamin içeren yabancı otlar araştırılmaya başlandı. Bu otlardan en çok gündeme gelen otlar ise Güzelavrat ve adamotu oldu.

GÜZELAVRAT OTU NEDİR?

Güzelavrat patlıcangiller familyasına ait çok yıllık otsu bir bitkidir. "Atropin" maddesi bu bitkinin halüsinojenik özellikleri olan oldukça zehirli yemişleri boyunca olan yapraklarından elde edilir.

GÜZELAVRAT OTU ZEHİRLİ MİDİR?

Çok zehirli bir bitki olduğu için ancak uzmanlar tarafından hazırlanan ilaçlar içerisinde kullanılır. Evde kullanılması tehlikelidir. Başlıca zehirlenme belirtileri baş ağrısı, aşırı sinirlilik, boğazda kuruluk ve susuzluk hissi, sayıklama ve hayal görmedir. Zehirlenme halinde derhal bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

GÜZELAVRAT OTU NASIL ANLAŞILIR?

Güzelavrat otu dallanmış, otsu ve çok yıllık bir bitkidir, çoğunlukla etli köke sahip bir yarı çalı olarak görülür. Bitki 1.5 metre, uzun oval yaprakları ise 18 cm uzunluğa kadar erişebilir. Çan şekilli çiçekleri hafif yeşil-soluk mor ve az kokuludur. Meyveleri olgunlaştıkça yeşilden parlak siyaha uzanan ve yaklaşık olarak 1 cm uzunluktaki yemişlerdir. Bu yemişler tatlıdır ve zehirli alkoloidler içermelerine rağmen taşıdıkları tohumlarla yayılmayı da sağlayan hayvanlar tarafından iştahlıca tükeltilirler. Atropa belladonna var. lutea olarak isimlendirilen bir varyetesinin soluk sarı çiçekler ve meyveler bulunmaktadır.

Atropa belladona nadir olarak bahçelerde kullanılır yetiştirilmesi genellikle gösterişli yemişleri ve dikey geliştiği içindir. Dünyanın diğer bölgelerinde, eldeğmemiş topraklarda yetişen değeri olmayan türlerinin olduğu bilinmektedir. Küçük tohumların çimlenmesi, tohumun uykuda almasını sağlayabilen sert kabuğuyla da ilişkili olarak genellikle zordur.

Çimlenme değişen sıcaklık koşulları altından birkaç hafta alabilir fakat giberellik asidin kullanımıyla gelişim hızlandırılabilir. Fideler bir yerden bir yere taşınma sırasında çökerten gibi kök zararlarından dolayı steril toprağa gerek duymaktadırlar.

ADAMOTU NEDİR?

Kökleri % 0,3 oranında hiyosiyaminlerle skopolamin alkaloidlerini taşır. Bundan dolayı zehirli bir bitkidir. Zehirlenme söz konusu olduğunda ilk başlarda sarhoşluk ve baş dönmesi belirtileri ortaya çıkar. Daha sonra deri üzerinde kızarma, ağızda kuruluk, huzursuzlanma, halüsinasyonlar ve sürekli uyuma isteği oluşur. En ileri aşaması ise nefes darlığı ve ölümle sonuçlanmaktadır. Bu yüzden kullanımı uzman kontrolü ya da bilgisi dahilinde olmalıdır.