Doğum izni kaç gün? Doğum izni babalara veriliyor mu?

Çalışan annelere verilen doğum izninden babalar da faydalanabiliyor mu? Türkiye'deki bir firma bir ilke imza attı. İşte doğum izni ile ilgili merak edilen detaylar...

DOĞUM İZNİ KAÇ AY?

4857 sayılı İş Kanununun 74’üncü maddesi kapsamında; kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere, toplam 16 hafta çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebeliklerde doğum öncesi izin süresine 2 hafta eklenmektedir. İşçinin isteğine ve doktor raporuna dayalı olması koşulu ile doğuma 3 hafta kalana dek çalışabilmekte, bu durumda doğum öncesi kullanılmayan izin süresi doğum sonrasına aktarılabilmektedir. Doğum sonrası analık hali izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçiye isteği halinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum halinde bu sürelere 30ar gün eklenir. Yahut bunun yerine, 6 aya kadar ücretsiz izin talep edilebilir. Ayrıca; izin bitiminde işe başlayan işçiye çocuğun 1 yaşına gelmesine dek günde 1,5 saatlik süt izni verilmesi gerekmektedir. 13’üncü madde kapsamında; 74 üncü maddede öngörülen izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar bu maddeye göre ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz. Bu fıkra kapsamında kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirir. Ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanır. .

EŞİ DOĞUM YAPAN İŞÇİYE KAÇ GÜN İZİN VERİLİR?

Türkiye’de normal şartlarda babalık izni çalışılan kanunlara göre farklılık gösteriyor. 4857 sayılı iş kanununa göre özel sektörde çalışan erkeklerde ücretli babalık izni 5 gün. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre memurlar istekleri üzerine 10 gün babalık izni kullanabiliyor. Taşeron işçilerde ise babalık izni normal işçi statüsünde çalışan işçilerle aynı yani toplamda 5 gün. Sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esaslara göre eşi doğum yapan sözleşmeli çalışana, 4B’li personele eşinin doğum yapması durumunda 2 gün babalık izni veriliyor.

TÜRKİYE'DE BİR İLK

Türkiye’de HPE ise bu alandaki tabuları yıkıyor. Bu yılbaşında uygulamaya aldığı kararla çalışanlarına kadın erkek farkı gözetmeden 6 aylık anne ve babalık izni veriyor. 180 çalışanı bulunan firmada ilk hakkı ağustosta baba olan bir çalışan kullanacak. HPE Türkiye Genel Müdürü Güngör Kaymak, çalışan dostu firmalardan biri olduklarını ve çalışanlarının firmaya bağlılığını artırmak istediklerini belirterek, “Erkeklere de 6 aylık babalık izni dünyadaki ofislerimizde uygulanıyor. Türkiye de dahil buna. Babalara da altı ay ücretli izin veriyoruz. İster çocuk sahibi olsunlar, ister evlatlık edinsinler. Bu izni de isterlerse hemen, isterlerse de bir yıl içinde kullanabiliyorlar” dedi.

Bu tarz bir uygulamayı Türkiye’de ilk yapan firmalardan oldukların dile getiren Kaymak, “Bu şekilde aileye destek oluyoruz. Sadece anne kariyerini ertelemesin, anne ve baba ortak sorumluluk alsın. Aile içinde görevler eşit dağıtılsın, kadın erkek eşitliğine katkımız olsun istedik. Bu yılbaşında bu uygulama başladı. İlk çalışanımız da ağustos ayında baba oldu. Eşi ilk altı ay izne çıkacağı için de o bu iznini ikinci altı ay kullanma kararı aldı. Ocaktan itibaren eşi işe başlayınca iznini kullanacak” diye konuştu. Kaymak, sosyal sorumluluk alanında projeler gerçekleştirmek isteyen çalışanlarına da şans tanıdıklarını aktararak, okullarda koçluk yapmak isteyen, huzurevinde yaşlılara katkıda bulunmak gibi projelerle gelenlere ayda bir ücretli izin verdiklerini dile getirdi.