İlçe merkezine 8 kilometre uzaklıkta Cevizli köyündeki kilisede, "Tibeti Manastırı Temizlik ve Koruma Çalışması" projesi adıyla başlatılan kazılarla, kilisenin yıkılmış ve toprak altında kalmış yapılarının gün yüzüne çıkarılması amaçlanıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının desteği ile Erzurum Müzeler Müdürlüğünce yürütülen kazı çalışmalarına, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Osman Aytekin başkanlık ediyor.
Kazı başkanı Aytekin, gazetecilere, Tibeti Kilisesi'nin bölgedeki en önemli manastır yapılarından biri olduğunu söyledi.
Farklı üniversitelerden arkeolog, sanat tarihçi, mimar ve konservatör gibi 15 bilim adamının projede görev aldığını belirten Aytekin, çalışmanın yaklaşık 4 yıl olarak planlandığını ifade etti.
Aytekin, Cevizli köyündeki kilisenin oldukça harap olmasına rağmen halen görkemini koruduğunu ve bölgeye çok sayıda turist çektiğini kaydederek, "Bu tarz yapıların 9. yüzyılla 12. yüzyıllar arasında yapıldığını biliyoruz. Tibeti Manastırı'nın günümüze sadece kilisesi ile ulaşmış olsa da çevresiyle birlikte manastır olarak hizmet verdiği ön araştırmalarla tespit edilmiştir." diye konuştu.
Tarihi yapının 1988 yılında taşınmaz kültür varlığı olarak kayıt altına alındığını aktaran Aytekin, "4 yıl sürecek kazılar sonrası bu kilise çevresiyle birlikte yeniden ortaya çıkacak, kültür tabakalarıyla önemli bir turizm destinasyon merkezi olacak." dedi.
Aytekin, bölgenin Osmanlı egemenliğine geçmesi sonrası yapının camiye dönüştürüldüğü, 1885'e kadar da cami olarak kullanıldığının tespit edildiğini anlattı.
Köyün muhtarı Bayram Dursun ise kilisenin köy ve bölge için çok önemli bir tarihi yapı olduğuna değinerek, projede emeği geçenlere teşekkür etti.Kiliseye ilginin çok fazla olduğuna işaret eden Dursun, "Özellikle Gürcistan'dan gelen turistler ağırlıklı. Yerli turistler de geliyor. Kazı çalışmaları sonrası ilginin daha çok artacağını düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
İstanbul'dan gelerek kiliseyi gezen Serkan Hacıoğlu da "Kilisenin methini çok duyduk. Bin yıldan daha eski geçmişe sahip, çok muazzam bir yapı. Kazı çalışmaları da başlamış. Umarım görmemiz gereken saklı yapılar da gün yüzüne çıkarılır." şeklinde konuştu.
