Sofralık zeytinde kriz var
Akhisar'da, geçen yıl temmuz ayında zeytin bahçelerini dolaştığımda, dallarda zeytin yerine sadece yaprakları vardı. İklim krizi kaynaklı kuraklık nedeniyle çiftçiler geçen yıl büyük hayal kırıklığına uğramıştı. Tabii o zaman yaşanan verim kaybının zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını etkileyeceği de aşikârdı. Biz o gün Milliyet'te zeytinyağının litresinin 250 liraya ulaşacağı öngörüsünü paylaştık ama rafa yansıyan fiyat bunu bile aştı.
Şimdi benzer bir durum yine Akhisar'da bu kez sofralık zeytinde yaşanıyor. Akhisar, sofralık zeytinin en önemli merkezi. Özellikle yeşil zeytinin yüzde 70'i Manisa'nın Akhisar ilçesinden ülkeye dağılıyor. İlçede ovalar, dağlar hemen her yer, zeytin ağaçlarıyla kaplı. Ve bölgede yaşayanların birçoğunun temel geçim kaynağı zeytin. O yüzden zeytinde en ufak terslik tüm Akhisar'da moralleri bozuyor. Bu yıl yaşanan sorunu da Akhisar'da bahçesine konuk olduğum, Kadıdağ köyünden Ali Aygün, arayıp haber verdi. Zeytin fiyatlarının 30 liranın altına düştüğünü ve imkânı olanın satmayıp depoya kaldırdığını anlattı. Borcu olan çiftçi ise zararına da olsa satmak zorunda kalıyormuş. Peki, neydi zeytinin fiyatını bu derece düşüren? Onu da Akhisar Ziraat Odası Başkanı Ahmet Akbuğa anlattı.
Zeytin ağaçları yoruldu
Meğer Akhisar, yine iklim afetiyle karşı karşıyaymış. “Uzun süren kış ve bahar kuraklığı bizi mahvetti. Zeytin ağaçları çok yoruldu. Yağmur yağmayınca zeytinler küçük kaldı. Kalibre yok. Olağanüstü bir durum. Tarihte ilk kez böyle bir şey yaşıyoruz” diyen Akbuğa, zeytinlerin yeteri kadar irileşmemesi nedeniyle tüccarın da kilo fiyatını 27 liraya kadar düşürdüğünden yakındı. Zeytin üreticisinin yıl boyu yaptığı masrafı karşılamakta zorluk yaşadığını belirten Akbuğa, “Dayanabilecek gücü olan zeytinini depolara kaldırdı, fiyatın artmasını bekliyor. Geçen yıl 50 liranın altına düşmemişti fiyat. Kalibre ölçümünde birinci ve ikinci göze düşenler 70-80 liraya satıldı. Bu yıl birinci, ikinci göze düşen zeytin yok. Sofralık zeytin olmayacak. Borcu olan mecburen yağcılara satıyor ama aldığı para, işçiliğe bile yetmiyor. Akhisar'ın zeytininin yüzde 80'i sofralıktır ama bu yıl yüzde 80'i yağa gidecek. Gelecek sene sofralık zeytinde ciddi bir sıkıntı yaşanacak gibi görünüyor. Fiyatlara da yansıyacaktır bu durum” diyor.
Bu sorun, aşırı sıcak ve yağış yetersizliğinden kaynaklanıyor. Meteorolojik Kuraklık Haritası'na göre Manisa, geride kalan yılın neredeyse tamamında, şiddetli kuraklığa maruz kalmış. Bölgedeki birçok zeytin bahçesi, kuyulardan sulanıyor. Ancak ovada yer altı suları da SOS veriyor. Zeytin üreticileri, artık suya erişmek için çok daha derine sondaj vurmak zorunda kaldıklarını anlatmışlardı. Eğer o su da tükenirse zeytinin merkezinde kurak dönemler çok daha can yakıcı sonuçlara neden olacak.