EXPO 2025 Osaka: Mutlu Bir Hayat Nasıl Yaşanır?

Çağlar boyunca, insanlığın her yeni üretimini ve her yeni yapma biçimini sergileme, paylaşma ve tanıtma ihtiyacının Sanayi Devrimi ile hız kazanan üretim hacmi ve teknolojik gelişmelerle, günümüzde daha büyük ölçeklere, uluslararası fuarlara taşınmasıyla vardığı son noktayı EXPO’lar oluşturuyor. Bu büyük ölçekli uluslararası fuarlar, yeni teknolojilerin ve ürünlerin sergilendiği; yaygınlaştırıldığı; teknolojik ilerlemelere ve yenilikçi tasarımlara yol açan yerler olarak karşımıza çıkıyorlar. Yaşam biçimlerimize yeni bir bakış, günlük hayat pratiklerimizin gelişimi ve etrafımızda her gün yeniden kurmaya ve geliştirmeye devam ettiğimiz yapılı çevrenin nasıl değişeceğine dair hayallerimize ve beklentilerimize dair bir laboratuvar gibi davranıyorlar.

Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) tarafından her beş yılda bir, belirlenen ülkede dünya çapından turistlere ve yerel ziyaretçilere farklı etkinlikler ve çeşitli mekanlarda farklı deneyimler sunan EXPO Dünya Fuarı son edisyonunda Dubai’de gerçekleşmişti. 2025 yılında Japonya, 1970 yılında ilk kez “İnsanlık İçin Gelişim ve Uyum” teması altında ev sahipliği yaptığı EXPO’yu, ikinci kez Osaka’da ağırlayacak. 13 Nisan-13 Ekim 2025 tarihleri arasında gerçekleşecek olan fuar, “Yaşamlarımız için Geleceğin Toplumunu Tasarlamak” teması altında düzenlenecek ve üç alt tema ile konsept daha da geliştirilecek: “Hayatları Kurtarmak”, “Hayatları Güçlendirmek” ve “Hayatları Birbirine Bağlamak.” EXPO’nun bu yılki teması ve kendisine belirlediği genel şema kapsamında katılımcılarına ve ziyaretçilerine çok önemli bir soru yönlendiriliyor: Mutlu bir hayat nasıl yaşanır?

Belirlenen tema ile ilişki kuran, dünyanın dört bir yanından fuara katılacak olan ülkelerin ulusal pavyonları için açıklanan tasarımlardan öne çıkanları bir araya getirdik.

Brezilya Pavyonu

Mimar Marcio Kogan tarafından yönetilen proje, Expo Osaka 2025 Dünya Fuarı’nda yer alacak olan Brezilya Pavyonu için açılan yarışmanın galibi oldu. MK27 ve Magnetoscope ekibi tarafından üretilen projede, Kogan’ın yanı sıra mimarlar Renata Furlanetto ve Marcello Dantas da yer alıyor. Değerlendirme komitesinin görüşüne göre; kazanan proje, büyük ilgi ve alaka uyandıran bir temaya ve deneysel bir karaktere sahip. Rampalar aracılığıyla erişilebilirliği artırdığı için komite tarafından olumlu değerlendirilen proje, kültürel programın farklı açılardan görülmesini ve algılanmasını sağlayacak açık ön alanıyla da Brezilya Pavyonu’nu çekici kılıyor.

Suudi Arabistan Pavyonu

Foster + Partners tarafından tasarlanan Suudi Arabistan Krallığı pavyonu Yumeshima sahilinde konumlandırılacak. Suudi Arabistan kasaba ve şehirlerinin özünü çağrıştırmayı ve ilgi çekici bir mekansal deneyim sunmayı amaçlandığı tasarım, görsel-işitsel unsurlar aracılığıyla ziyaretçileri içine çekmeyi ve onlara Suudi Arabistan’ın kültürel harikalarına bir bakış sunmayı hedefliyor. Pavyonun yapısı, hesaplamalı akışkan dinamikler simülasyonları kullanılarak, geleneksel Suudi köylerinin organik formlarından ilham alınarak geliştirilmiş. Bu strateji, sıcak yaz aylarında serin batı rüzgarlarının şehrin sokaklarından akmasına yardımcı oluyor.

Fransa Pavyonu

Coldefy ve CRA-Carlo Ratti Associati tarafnıdan tasarlanan Fransız Pavyonu, “doğa tiyatrosu” temasını taşıyor.  Hem doğal hem de yapay yaşam alanlarına kucak açan öneri, tasarımın insan ve insan dışı dünyaları nasıl birbirine bağlayabileceğini göstermeyi; Fransa’nın kültür ve doğal çevreye katkısını sergilemeyi amaçlıyor. Sergide ziyaretçiler, Fransa’nın çoklu ekosistemlerini keşfetmeye ve doğayla olan bağlarını yeniden anlamaya davet edilecek. Ziyaretçileri pavyon boyunca yönlendiren yol, üç bölüme ayrılıyor: Yükseliş, Doğanın Keşfi ve Yere Dönüş. Zeminden yükselen dolambaçlı bir merdiven, ziyaretçilere eşiği geçirerek onları binanın iç mekanına davet ediyor.

Katar Pavyonu

Katar Müzeleri ile iş birliği içinde Kengo Kuma & Associates tarafından tasarlanan pavyon, Katar ve Japonya’nın geleneksel el işçiliği kültürlerini harmanlarken, iki ülkenin bir kaynak merkezi, ticaret ve bilgi alışverişi için araç olarak gördükleri “su” ve “kıyı” ile olan ilişkilerini vurguluyor. Katar’ın geleneksel “dhow” teknesi yapım tekniklerinden ve Japonya’nın ahşap doğrama mirasından ilham alan pavyon, iki ülke arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmek için kültürel referansları incelikle birleştiriyor. Geleneksel yelkenli gemilerin tasarımına bir selam niteliğindeki pavyon, beyaz kumaştan bir örtü ile kaplı karmaşık bir ahşap yapıyı içeriyor.

Bahreyn Pavyonu

Expo Osaka 2025 için Lina Ghotmeh Architecture tasarımı Bahreyn Krallığı Ulusal Pavyonu tasarım ilhamını geleneksel Bahreyn “dhow” teknelerinden alıyor. Bahreyn’in zanaatkarlık ve üretim mirasını sergilemek üzere ülkenin tarihi tekne yapım teknolojilerini kullanıyor. Pavyon aynı zamanda Japon ahşap sanatıyla paralellikler kurarak dünya fuarının ev sahiplerine de bir gönderme yapıyor. Ülkenin denizcilik tarihine odaklanan pavyon, aynı zamanda Bahreyn’in Körfez Bölgesi’nde bir deniz kavşağı olarak stratejik coğrafi konumunu ve bölgedeki başlıca ticaret limanlarından biri olduğunu vurguluyor. Bahreyn Ulusal Pavyonu, “Yaşamları Güçlendirme” alanında yer alıyor.

Hollanda Pavyonu

Hollanda, Expo 2025 Osaka’da yer alacak pavyonunun temasını “Ortak Zemin: Birlikte Yeni Bir Şafak Yaratmak” olarak açıkladı. Tema, Hollanda’nın küresel zorlukların üstesinden gelmek için karşılıklı anlayışı teşvik etmeye olan bağlılığını vurguluyor. RAU Architects tarafından tasarlanan pavyonun dairesel tasarımının merkezinde, sürdürülebilir kaynaklardan güç alan bir geleceğe işaret eden “insan yapımı bir güneşe” benzeyen, sınırsız temiz enerjinin yeni çağını simgeleyen belirgin bir ışıklı küre yer alıyor. Pavyonun vurgusu, teknolojileri sergilemenin ötesine geçerek temiz ve yenilenebilir enerjinin yaşam kalitesini nasıl büyük ölçüde artırabileceğini ele alıyor.