17.05.2023 - 12:24 | Son Güncellenme:
Derleyen: Oğuzcan Atış Milliyet.com.tr - İnsanlık, sahip olduğu merak keşfetme arzusu sayesinde günümüze kadar önemli sayılabilecek birçok keşfe imza attı. Dünya üzerinde yapılan keşiflerde kimi zaman yeni kıtalar keşfedildi kimi zaman da 'dünyanın çatısı' olarak adlandırılan Everest Dağı’nın zirvesine bayraklar dikildi. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte gözler gökyüzüne çevrildiğindeyse uzay, kaşifler için yeni bir alan haline geldi. Ancak uzayda yapılan çalışmalar devam ederken dünya üzerinde de birçok kaşifi cezbetmesine rağmen hâlâ tam olarak keşfedilmemiş bir yer daha var: Su altı.
Geçmişte birçok insan dünyanın yaklaşık olarak 4'te 3'ünü kaplayan suların derinlerinde neler olduğunu merak etti. Bu merak birçok edebi esere ve film senaryosunda da kendini göstermiş olsa da su altındaki şartlar ve insan doğasının yetersizliği gibi nedenler sebebiyle günümüzde denizlerin ve okyanusların çok az bir kısmı keşfedilmiş durumda. Florida'da üniversite profesörü olan Joseph Dituri, su altı araştırmaları ve insan vücudunun zor şartlarda nasıl işlediğini belirlemek için 'Project Neptune 100' projesinde görev alıyor. Proje kapsamında 74 gündür suyun yaklaşık 9 metre altında bir 'su altı oteli'nde yaşamını sürdüren Dituri, daha önce mümkün olduğu düşünülenin çok ötesinde uzun bir süre su altında yaşamak hedefiyle çıktığı yolda 100 gün geçirmeyi planlıyor.
ESKİ REKORU KIRDI
Profesör Dituri, Project Neptune 100 isimli çalışmadan önce uzun bir hazırlık ve test sürecinden geçildiğini ifade etti ve proje sırasında güvenli bir yaşam ortamı sağlamak için kullanılacak ekipmanların test edilmesinin çok önemli olduğunu söyledi.
Dituri’nin ekibi profesörle su altında bulunduğu süre boyunca son teknoloji bir iletişim sistemi kullanarak haberleşti ve onu takip etti. Profesöre su altında en uygun yaşam koşullarını sağlamak için dikkatli malzeme hesaplamaları yapıldı. Ek olarak herhangi bir acil durumun kolaylıkla üstesinden gelinebilmesi için hava tankları, sensörler ve katı kurallar uygulandı. Profesör ekibinin attığı bu önemli adımlar sayesinde başarılı bir dalış ve güvenli bir yaşam ortamı sağlandı.
Joseph Dituri, 'Project Neptune 100' projesi kapsamında yürüttüğü çalışmalarla ilginç bir rekoru da ele geçirdi. 2014 yılında bir Fransız dalgıç, özel bir habitatta 63 gün su altında yaşayarak bu alanda bir dünya rekoru kırdı. Dituri, 74 gün su altında kalarak bu rekoru da ele geçirmiş olsa da su altında 100 gün kalmaya ve sınırlarını zorlamaya çalışacak.
DÜNYADAN 'İZOLE' YAŞIYOR
Uzun süre su altında yaşamanın kendisi ve ekibi üzerine bazı zorlu koşullar yarattığını ifade eden Dituri, rekor denemesi sırasında basınç farklılıkları, dış dünyadan izolasyon, beslenme ve hidrasyon, sıcaklık dalgalanmaları gibi birçok problemle karşı karşıya kaldı ve bunlara çözümler üretti. Dituri, yaşayabileceği olası sağlık sorunlarıyla tek başına başa çıkabilmesi için özel olarak eğitildi.
Yaklaşık iki buçuk aydır su altında yaşayan profesörün ruh sağlığını koruyabilmesi için de bazı önlemler alındı. Başkalarıyla iletişimi sınırlıydı ve hiçbir şekilde insan temasının bulunmayan Dituri’nin yalnızlık veya depresyonla karşı karşıya kalmaması için su altındayken onu meşgul edecek filmler ve kitaplar gibi vakit geçirebileceği seçenekler sağlandı.
Su altında 74 gün kesintisiz yaşarken beslenme ve sıvı alımı da önemli durumlardı. Profesörün bu süre zarfında karada bulunan herhangi bir kaynağa erişimi olmadan hayatını idame ettirecek kadar yiyecek ve içeceğe ihtiyacı vardı. Bu nedenle dalıştan önce, deniz altında kaldığı süre boyunca sağlıklı kalabilmesi için her gün ne kadar yiyeceğe ihtiyaç duyacağına dair kapsamlı hesaplamalar yapıldı. Ek olarak yaşayacağı alana, su altında yaşarken yerel deniz suyu kaynaklarında bulunabilecek kirletici maddelerden korunması için su filtreleme sistemleri yerleştirildi ve yırtıcı hayvanlara karşı da yine onları bölgeden uzak tutacak teknolojiler kullanıldı.
100'ÜNCÜ GÜNDE ÇIKACAK
Profesör Dituri, rekor kıran çalışmasının dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarına büyük bir ilham kaynağı olduğunu ve onları okyanus araştırmalarının sınırlarını zorlamaya teşvik edeceğini düşünüyor. Profesörün başarısı, bilimsel metodolojilerin ve teknolojilerin diğer okyanus araştırma projeleri için nasıl kullanılabileceğini ve potansiyel olarak gelecekte daha iddialı okyanus keşiflerine yol açabileceğini kanıtladı.
Su altındaki 74'üncü gününü 13 Mayıs'ta tamamlayan Dituri, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, süreci sona erdirmeyi henüz düşünmediğini belirterek, “İlk günden itibaren amacım gelecek nesillere ilham vermek, deniz altındaki yaşamı inceleyen bilim insanlarıyla röportaj yapmak ve insan vücudunun zor şartlarda nasıl işlediğini öğrenmek oldu” dedi ve 9 Haziran’da 'Project Neptune 100' projesinin 100'üncü gününde su üstüne çıkmayı planladığını ifade etti.