Direniş ateşi yandı

Taliban, Afganistan’da kontrolü sağlamasına rağmen son günlerde gelen haberler ve görüntüler, ülkede beklenin aksine ciddi bir direniş isteği olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle Afgan ordusunun çoğu vilayeti kurşun atmadan Taliban’a teslim etmesi; büyük umut bağlanan kuzeyli grupların da aynı şekilde Taliban’a karşı koymadan sınır ötesine çekilmelerinin ardından, beklenmeyen gelişmeler yaşanıyor.

Bunlardan en önemlisi, Taliban’a teslim olmayan tek bölge konumundaki Penşir’de yaşananlar. Afganistan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Emrullah Salih ve efsanevi Afgan lider Ahmed Şah Mesud’un oğlu Ahmed Mesud’un Penşir’de başlattıkları direnişin etkisi tüm ülkede hissedilmiş durumda.

İlgili Haber

Son dakika... AP fotoğrafı dünyaya geçti! Taliban'ın insan avı...

‘Direnişe katılın’

Ülkeyi terk eden Eşref Gani’nin birinci yardımcısı olan Emrullah Salih, meşru olarak ülkenin geçici cumhurbaşkanı statüsünde olduğunu açıklamıştı. Salih twitter’dan yaptığı paylaşımında, ‘direnişe katılın’ çağrısı yaparken, “Pakistan destekli baskı rejimine ve vahşi diktatörlüğe karşı koymak bizim meşruluğumuz” ifadelerini kullandı. Öte yandan Penşir’de kendilerini Salih’in ‘direniş ordusu’ olarak adlandıran kalabalık bir motosiklet konvoyunun olduğuna dair bazı videolar da sosyal medyada yer aldı. Tacikistan’daki Afganistan Büyükelçiliği’nde de Eşref Gani’nin yerine Emrullah Salih’in fotoğrafları asıldı. Ülkede işlerin hızla değiştiği ve Taliban’ın da bu yüzden gergin olduğu ifade ediliyor. Bununla birlikte Taliban’ın Afgan ordusundan kalan silah, ekipman ve hatta hava gücüyle bölgeye saldırmasından endişe ediliyor.

Ateş açtılar: 3 ölü

Direniş ateşi Penşir’de yanarken, ülkenin birçok bölgesinde de Taliban karşıtı protestolar başladı. Taliban’ın resmi kurumlarda ve meydanlardaki Afganistan bayraklarını indirip yerine Taliban bayrakları asmasının ardından bazı kentlerde protestolar başladı. BBC, Afganistan’ın Celalabad, Kunar ve Host kentlerinde Taliban karşıtı protestoların düzenlendiğini ve göstericilerin Afgan bayrakları salladığını bildirdi. Kabil’in doğusundaki Celalabad kentinde çok sayıda kişi ellerinde Afganistan bayrağı ile sokağa çıktı. Göstericiler kent meydanındaki Taliban bayrağını indirdi ve yerine Afganistan bayrağını astı.

İlgili Haber

Ortadoğu masrafı Pasifik’e kayacak

Reuters haber ajansına göre, eyleme Taliban güçleri ateş açtı. İki görgü tanığı, açılan ateşte üç kişinin yaşamını yitirdiğini belirtti. Taliban kaynakları ise bir kişinin öldüğünü duyurdu. Görgü tanıkları, eylem yapanlar Celalabad meydanında Taliban bayrağı yerine Afganistan’ın ulusal bayrağını göndere çekmeye çalışırken ateş açıldığını kaydetti.

Eşref Gani için suç duyurusu!

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığı, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve ailesinin BAE’de olduğunu doğruladı. Yapılan açıklamada, BAE’nin Gani ve ailesini insani gerekçelerle kabul ettiği ifade edildi. Bu arada Duşanbe’deki Afganistan Büyükelçisi Zahir Aghbar, Gani’nin ülkesini terk ederken 169 milyon doları da beraberinde götürdüğünü ileri sürdü. Büyükelçilik Interpol’e suç duyurusunda bulundu. Facebook’ta bir video yayınlayan Gani ise “Kan dökülmesini önlemek için ülkeden ayrılmak zorunda kaldım. Felaketin önlenmesi için BAE’deyim. Afganların adaleti için çalışmalarıma geri dönebilmek için istişare halindeyim” dedi. Gani, yanında yüklü miktarda para götürdüğü iddialarını da yalanladı.

Direnişi başlatan isimler kim?

Emrullah Salih, cumhurbaşkanı yardımcısı olmadan önce içişleri bakanlığı ve istihbarat başkanı görevlerini yapmıştı. İstihbarat başkanı olmadan önce Ahmed Şah Mesud’un Kuzey İttifakı’nın bir üyesiydi. Etnik olarak Tacik olan Salih, Taliban’ın suikast girişimlerini atlatmayı başardı. Taliban, Salih’e ulaşmak için kızkardeşi Meryem’e işkence etmiş ve öldüresiye dövmüştü.

Ahmed Mesud ise, ‘Penşir Aslanı’ olarak anılan efsanevi komutan Ahmed Şah Mesud’un oğlu. 32 yaşındaki Mesud, Sovyetlere karşı savaşmış ve daha sonra Taliban’a karşı mücadele vermiş olan babasının izinden gidiyor. Tacik etnik kökene sahip olan Mesud, İngiltere’de eğitim gördükten sonra ülkesine döndü.

Taliban, Karzai ve Abdullah ile görüştü

Taliban bünyesindeki Hakkani örgütünün liderlerinden Anas Hakkani’nin, eski Afganistan cumhurbaşkanı Hamid Karzai ve Ulusal Uzlaşı Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ile biraraya geldi. Toplantının hükümet kurma çalışmaları yoğunlaştığı sırada gerçekleşmesi dikkat çekti. Toplantının fotoğrafları internette yayınlanırken, görüşmelerin içeriğinin ne olduğu netleşmedi. Anas Hakkani’nin örgütün liderlerinden Seraceddin Hakkani’nin kardeşi olduğu biliniyor.

Afganistan’ın rezervleri Taliban’a verilmeyecek

ABD, Afganistan Merkez Bankası’na ait yaklaşık 10 milyar dolarlık döviz rezervini dondurdu. Taliban’ın yönetime el koyduğu Afganistan’a yapılan döviz rezervi akışı da durduruldu.

Afganistan Merkez Bankası Başkanı Ecmel Ahmady, ABD’de bulunan Afganistan’a ait döviz rezervinin dondurulduğunu doğruladı. Ahmady, Afganistan’a ait merkez bankası varlıklarının Taliban tarafından kullanılamayacağını söyledi. Taliban, ABD Hazinesi’nin yaptırım uygulanan örgütler listesinde bulunuyor.

Penşir neresi?

Penşir, başkent Kabil’in kuzeydoğusunda bulunan bir vilayet. Adı Farsça’da ‘Beş Aslan’ anlamına gelen bölge, Afganistan’ın hiçbir zaman işgal edilemeyen bölgesi olarak nam salmış durumda. Panşir, Taliban karşıtı bir kale olarak tanınıyor. Doğal güzellikler içinde yeşil bir bölge olan Penşir, çok sayıda farklı etnik gruba da ev sahipliği yapıyor. Penşir’in en önemli ismi olan Ahmed Şah Mesud, Taliban tarafından düzenlenen bir suikast operasyonuyla öldürülmüştü.

Taliban sözünü tutmadı

Taliban üyelerinin verilen sözlere rağmen sokakta çok sayıda kişiyi alıkoyduğu, kadın ve çocuklara saldırdığını doğrular videolar sosyal medyada yer aldı. Videolarda bir Taliban üyesinin ellerini kaldırarak teslim olan kişiye roketatar doğrulttuğu görülüyor.

Taliban dünya kamuoyuna ‘ılımlı’ mesajlar verse de, ülkenin çeşitli bölgelerinden kadınlara ve sivillere yönelik saldırı haberleri geliyor.

ABD: Yakından izliyoruz

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Taliban’ın Afganistan’ın yönetimiyle ilgili verdiği sözleri tutup tutmayacağını yakından izleyeceklerini ve ona göre pozisyon alacaklarını söyledi. Afganistan’daki son duruma ilişkin bakanlıkta düzenlediği basın brifinginde değerlendirmelerde bulunan Sherman, son 24 saatte 2 binden fazla kişiyi daha tahliye ettiklerini kaydetti. Taliban’ın meşruiyetine ilişkin soruları da yanıtlayan Sherman, “Taliban Afganistan’da bir hükümet kurmak istiyor, meşruiyet arıyor. Hepimiz Taliban’ın eylemlerini takip ediyoruz, gerçekten de temel insan haklarını ve Afgan halkının haklarını koruyup korumadığı noktasında izliyor olacağız. Söyledikleri şeylerin gerçek olup olmadığını ilerleyen günlerde göreceğiz” diye konuştu.

İran, Afganlara kapıyı kapattı

İran İçişleri Bakanlığı Sınır İşleri Genel Müdürü Hüseyin Kasımi, Afganistan sınırında konuşlu güvenlik güçlerine “İran’a girmek isteyen Afganları engellemeleri” talimatı verildiğini belirtti. İran Yargı Erkine bağlı Mizan Haber Ajansı’na konuşan Kasımi, Taliban’ın ülke yönetimini kontrolüne aldığı Afganistan’daki gelişmeler dikkate alınarak ve Kovid-19 salgınının yayılmasını engellemek amacıyla Afganistan sınırının ciddi kısıtlamalara tabi tutulduğunu ifade etti. Kasımi, bu kapsamda Güney Horasan, Sistan-Beluçistan ve Rezevi Horasan eyaletlerinde konuşlu güvenlik güçlerine “İran’a girmek isteyen Afganları engellemeleri” talimatı verildiğini kaydetti. Afganistan’ın sınır komşusu İran, 800 bini kayıtlı olmak üzere yaklaşık 3 milyon Afgan vatandaşına ev sahipliği yapıyor. Taliban’ın ülke yönetimine hakim olmasının ardından birçok Afgan  ülkelerinden kaçmaya başlamıştı.