Antarktika'da ürküten çatlak! İstanbul kadar büyük buz dağı kopabilir

Antarktika'daki Larsen C buz sahanlığındaki çatlağın devasa boyutlarda büyüdüğü tespit edildi. Güney Kutbu ile Atlas Okyanusu arasındaki en büyük buz sahanlığı olan Larsen C'deki çatlağın ana kütleden kopması durumunda, insanlığın şimdiye kadar görmediği büyüklükteki buz dağlarından biri ortaya çıkabilir.

Swansea Üniversitesi'nden Prof. Dr. Adrian Luckman, "Yeni yarılma 16 kilometrenin ötesine geçti, buzulun köşesinden 13 kilometrelik bir kısım sağa dönerek hareket halinde. Yeni bir buz dağının doğması çok yakın ama yine de ihtiyatlıyız" dedi.

Yıllardır kırılmaya devam eden dev çatlağın uzunluğu yaklaşık 200 kilometre. 25 Mayıs ile 31 Mayıs arasında gerçekleşen son kırılma, beyaz kıtayı sürekli gözetleyen Avrupa Birliği'nin Sentinel-1 uydusu tarafından tespit edildi.

Yeni kırılma, bilim insanlarını daha da korkuttu. Prof. Luckman, "350 metre kalınlığındaki buzulun altındaki okyanus tamamen deniz buzlarıyla dolu olduğu için kırılma hızlı değil gibi. Ancak son birkaç aya göre bir hızlanma olduğu muhakkak. Akıntı ve rüzgarlar etkiliyor" ifadesini kullandı.

Aralık ayında çatlak büyümüştü

Çatlak geçen yıl Aralık ayında aniden büyümüş ve 5 bin kilometrekarelik bir buz kütlesi ile Antarktika arasında sadece 20 kilometrelik bir bağlantı kalmıştı.

Bilim insanları, Aralık ayında yaptıkları açıklamada Larsen C'den yeni kopuşlar olabileceğini söylemişti.

Larsen A buz sahanlığı 1995 yılında çökmüştü. 2002'de Larsen B'de ani bir kopuş gerçekleşince Larsen C'deki çatlak bilim insanları tarafından yıllardır kaygıyla izleniyor. Uzmanlar, dev çatlağın bir kopuşla ana kütleden ayrılması durumunda Larsen C'nin de Larsen B gibi çökmesinden endişe ediyor.

Çatlağın onlarca yıl önce başladığını aktaran Prof. Luckman, devasa kütlenin kopuş noktasına geldiğini aktarıyor.

Kopacak olan buz dağı yine suda yüzeceği için deniz seviyesinde yükselmeye yol açmayacak. Ama buz sahanlığında yeni kopuşlar olursa, bu buz sahanlığının ardındaki Antarktika'dan denize doğru buzul akışını hızlandırabilir ve suda yüzmeyen buzul hacmindeki artış deniz seviyesini yükseltebilir.

Şu anda kıtadan akan buzulların denize inmesi Larsen C buz sahanlığı tarafından engelleniyor. Bu engel ortadan kalkarsa tahminlere göre, küresel olarak deniz seviyesi 10 santimetre yükselebilecek.