70 milyon yıl sonra hortladı! Üç gözlü, dünya şaşkın

ABD’nin Arizona eyaletinde şiddetli bir yaz sağanağının ardından tuhaf görünümlü, yüzlerce minik canlı yumurtadan çıktı ve çöl manzarasında oluşan geçici bir gölde yüzmeye başladı.

Arkeolojik kazı alanları açısından zengin bir bölge olan Wupatki Ulusal Anıtı yetkilileri, söz konusu canlıların yaşayan fosiller diye de anılan Triops türünden olduğunu bildirdi.

Latince ismi Triopsidae olan bu canlılar, 300 milyon yıldır fazla bir değişiklik göstermeden bugünlere geldikleri için bilim camiasında ünlü. Wupatki Ulusal Anıtı yetkililerinden Lauren Carter, "Bu iribaş büyüklüğündeki yaratıklar üç gözlü küçük at nalı yengeçlerine benziyor" diye konuştu.

Bilim insanlarına göre Triops yumurtaları, geçici göllerin oluşması için yeterli yağış düşene kadar çölde yıllar boyunca uykuda kalabiliyor.

Independent Türkçe'de yer alan haberde buna rağmen söz konusu kabuklu canlılar, son derece nadir görülüyor. Hatta anıt yetkilileri geçici gölde onları gördüğünde ne tür bir canlı olduklarını anlayamadıklarını aktarıyor.

Carter ilk başta bunların kara kurbağalarının iribaşları olduğunu düşündüklerini söyledi:

Sadece elime aldım ve baktım; 'Bu nedir?' diye düşündüm. Hiçbir fikrim yoktu.

"ÜÇ GÖZLÜ DİNOZOR KARİDES"

Yunancada "üç göz" anlamına geldiği için Triops adını alan bu canlılar, uzun evrimsel geçmişleri nedeniyle bazen "dinozor karides" diye de adlandırılıyor.

Uzmanlara göre bu kabukluların ataları Devoniyen döneminde (419 milyon ila 359 milyon yıl önce) evrimleşti ve görünümleri o zamandan beri çok az değişti.

Bu da söz konusu canlıların, ilk dinozorlar ortaya çıktığında zaten var olduğu, son dinozorların yok olduğu dönemde de hayatta kaldığı anlamına geliyor.

Ancak bu durum, Triops türünün hiç değişmediği anlamına da gelmiyor. Carter, "Yaşayan fosil terimini sevmiyorum çünkü kamuoyunda bunların hiç değişmediği algısını uyandırıyor" dedi:

Ama aslında değiştiler, geliştiler. Sadece dış görünüşleri milyonlarca yıl öncekilere çok benziyor.

ÜREME YÖNTEMLERİ DE ÇOK ÇEŞİTLİ

Genellikle eşeyli üreme yoluyla çiftleşen bu canlılar, kıtlık zamanlarında başka yollara da başvuruyor.

Uzmanlara göre bu üç gözlü yaratıklar, aynı zamanda hermafrodit. Yani hem erkek hem de dişi cinsiyet organlarına sahipler. Ayrıca parteogenez yoluyla döllenmemiş yumurtalardan yavru üretilebiliyor.

Carter Triops türlerinin 90 güne kadar yaşayabildiğini ama bölgede oluşan geçici gölün yalnızca üç ila dört hafta varlığını sürdürdüğü, sonrasında kuruduğu belirtiyor.

Bunun yanı sıra kabuklulukların varlığının, bölgedeki yırtıcı kuşların dikkatini anında çektiği ifade ediliyor. Yetkililer kuzgunlar ve şahinlerin bu tuhaf yaratıkları avlamak için sıklıkla suya daldığını aktarıyor.

Öte yandan göl kurumadan önce kaç hayvanın yumurtlamayı başardığı bilinmiyor. Yetkililer bunu öğrenmek için bir sonraki muson yapmurunu beklemek zorunda kalacak.