Zeynep Aktaş

Borsada şirketler mali tablolarını açıklıyor. Veriler lokomotif sektörlerde reel bazda üretimde azalmalar yaşandığını gösteriyor. Bununla birlikte fiyatlardaki artış, satışların enflasyon oranının üzerinde yükselmesine olanak verdi.

Borsa İstanbul’da şirketler 2022 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarını açıklıyor. Gelen mali tablolar içerisinde piyasa değeri 4 milyarın üzerinde olan 19 şirketin satışları ortalama yüzde 119 büyüdü. Kâr artışları yüzde 54 oldu. Sektörel bazda kârlılıklarda farklılıklar var. İşte sektörlerde ve şirketlerdeki son durum:

Ekonominin lokomotif sektörlerinden biri olan demir çelikte üretim ve tüketimde yaşanan gerileme rakamlara da yansıdı. 2022’de dünyada ve Türkiye’de çelik üretimi düştü. Türkiye’deki düşüş ise daha fazla oldu. Dünyada ham çelik üretimi 2022’nin dokuz aylık döneminde yüzde 4,3 gerilerken, Türkiye’deki düşüş yüzde 9,3 oldu. Ereğli tesislerindeki çelik

Merkez Bankası politika faizini yüzde 10.50’ye düşürdü. Borsa endeksi 3.934 ile yeni rekor seviyelerinde. Peki şimdi ne fiyatlanacak? Bilanço sezonu başladı. Borsa yatırımcıları üçüncü çeyrekte iyi bilanço açıklayan kâr ve satışlarını enflasyonun üzerinde artıran, son çeyrek için gelecek vaat eden şirketleri fiyatlayacak.

Yatırımcılar için önemli bir alternatif olarak borsa ile hisse senedi fonları öne çıkmaya devam ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini 150 baz puan indirimle yüzde 10.50 seviyesine çekti. TCMB’nin karar metnine bakıldığında, takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini, hedeflediği gözleniyor. TCMB’nin bu kararı ile birlikte paranın sepet fonlarda ve alternatif enstrümanlarda adreslenmeye devam edeceği anlaşılıyor. Bu adreslerden biri de borsa. Yatırımcılar ise borsada şirketlerin üçüncü çeyrek bilançolarını fiyatlayacak.

Yüksek performans

Son üç ayda

Borsa İstanbul’da işlem gören 504 şirketin piyasa değeri 4 trilyon 14 milyar lira olurken dolar bazında 216 milyara denk geliyor. Endeks etkilemede holdinglerin ağırlığı arttı. THY ise endekse etki derecesinde ilk sıraya yerleşti.

Borsa İstanbul, TL bazında son 20 yılın en yüksek artışlarından birini yaşıyor. Yılbaşından bu yana endeks yüzde 95 yükseldi. Bu oranda çıkış en son 2008 yılı krizi sonrasında gözlenmişti. Endeksin TL bazında artışı enflasyonun üzerinde gerçekleşti. Dolar bazında da yüzde 40 oranında çıkış oluştu.

Peki endeks hangi hisselerle yükseldi? Borsa 100 Endeksi’nin kapsamında yer alan hisseler yılbaşından bu yana dört defa değişti. Endeks kriterini sağlayan hisseler 1 Ocak, 4 Nisan, 7 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinde farklılaştı. Ancak endekste ağırlığı yüksek ana hisselerde değişim olmadı.

Türk Hava Yolları’nın yıla başlarken endeks üzerindeki ağırlığı yüzde 2.95 seviyesinde bulunuyordu. Nisan ile başlayan dönemde yüzde 3.96’ya yükseldi. Temmuz ile başlayan dönemde yüzde 5.65’e çıkarken ekim ile başlayan dönemde oran

Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi 3.567 seviyesinde. Alternatif piyasalardaki fiyatlamalara baktığımızda dolar kuru 18.57 TL, Brent petrol 97.9 dolar ve altının onsu 1.694 dolar seviyesinde. Borsaya ilgi sürüyor.

Yabancıların borsada hisse senedi satarak paylarını yüzde 31.9’a düşürmelerine rağmen yerli yatırımcı ilgisi boşluğu dolduruyor. Yüksek ilgi hisselerde çıkışı destekleyen en önemli unsur. Öyle ki kimi hisselerdeki değer artışı dolar bazında yıllık yüzde 279’lara kadar çıktı. Diğer yandan petrol fiyatlarında beklentiler yukarı çekiliyor. Goldman Sachs, Brent petrol varil fiyatı beklentisini 10 dolar artırarak 2022 yılı dördüncü çeyrek için 110 dolara, 2023 yılı birinci çeyrek için 115 dolar çıkardı. Morgan Stanley ise petrol fiyatının, OPEC+ toplantısının ardından 100 dolara daha hızlı ulaşacağını dile getirdi. Petrol fiyatı borsadaki birçok şirketin bilançosunu doğrudan etkiliyor. 

Kazandırdılar

BIST 30’da yer alan 22 hisse son bir yılda dolar bazında kazandırdı. Dört şirkette dolar bazında getiri yüzde

Borsaya ilgi yeniden artmaya başladı. Banka hisselerinde 13 Eylül’de başlayan ve üç hafta devam eden sert düşüş sonucu yüzde 39 gerilemenin ardından alınan önlemler ve Halkbank’a ilişkin gelişmeler borsada olumlu yönde etkisini gösterdi. Öte yandan borsada işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı yapıldığı iddiaları üzerine başlatılan soruşturma kapsamında haklarında gözaltı kararı verilen 10 şüpheliden 8’i gözaltına alındı.

Söz konusu gelişmeler arasında Borsa İstanbul 13 Eylül sonrasında yaşadığı düşüşe ara vererek yükselişe geçti. ABD Yüksek Mahkemesi’nin, Halkbank’ın ABD’de yargılanamayacağı yönündeki itirazını esastan görüşmeye karar vermesinin yarattığı pozitif havayla BIST Banka Endeksi yüzde 9.75 yükselirken BIST Sınai Endeks yüzde 4.75 değer kazandı.

Öte yandan petrol fiyatlarında yaşanan yükseliş enerji hisselerine talep getirdi. Borsa İstanbul haftanın ilk işlem günü yaşadığı yükseliş sonrası haftanın ikinci gününde de yükselişini sürdürdü. Borsa

Yılın ilk dokuz ayı tamamlandı. Geride kalan dokuz aylık sürede BIST 100 Endeksi 1.858’den 3.180’e çıktı. Artış oranı yüzde 71.18 seviyesinde gerçekleşti. Aynı sürede dolar kuru yüzde 38, gram altın yüzde 29 yükseldi. Mevduat faizi ise yüzde 12 seviyelerinde bulunuyor. Bu sürede yatırımlarına hisse senetlerini dahil edenler, getirilerini yükseltti.

BORSA 30’DA YÜZDE 100’LÜK KAZANÇLAR: Piyasa değeri en yüksek şirketlerin yer aldığı BIST 30 Endeksi’ne dahil şirketlerde yüzde 100’ün üzerinde getiriler oluştu. Hektaş, yüzde 291.06 yükseldi. Türk Hava Yolları yüzde 252.65 değerlendi. Pegasus yüzde 180.40 prim yaptı. Sasa Polyester yüzde 158.09, Sabancı Holding yüzde 103.56 oranında arttı. Uzun yıllar yatayda dalgalanan bankacılık hisselerinde de yüksek çıkışlar yaşandı. İş Bankası (C) yüzde 140.84 yükseldi. Yapı ve Kredi Bankası yüzde 114.06 oranında prim yaptı.

DİKKAT ÇEKEN ÖNEMLİ GELİŞMELER: Dokuz aylık süre içerisinde altının ons fiyatının 1.660 dolar seviyelerine

Pandemi sonrasında en hızlı yükselen sektör ulaştırma oldu. Sektördeki hisselerin ortalama yıllık getirisi yüzde 348 seviyelerinde. Peki, beklentiler devam edecek mi? Kurumlar hisse beklentilerini revize ediyor.

Pandemiden en fazla etkilenen sektör olan ulaştırma, son bir yılın ise en gözdesi konumunda bulunuyor. Kovid-19 salgını Aralık 2019’da ilk Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkmasının ardından Şubat 2020’den itibaren tüm dünyaya yayıldı ve en derin etkilenen sektör havacılık oldu. Salgının etkisinin azalması akabinde de bu defa en hızlı yükselen yine havacılık sektörü. Son bir yılda sektördeki hisselerin ortalama değer artışı tüm hisseleri geride bırakarak yüzde 348 seviyelerinde gerçekleşti.

Peki, hisselerdeki hareket sonlandı mı? Kurumların revize tahminlerine bakıldığında önümüzdeki süreçte yüzde 50’nin üzerinde prim potansiyeliyle yine en gözde sektörlerin başında ulaştırma geliyor.

Peki sektörde riskler yok mu? Elbette var. En önemli risk olası bir kaza olurken petrol fiyatlarındaki artış da bir diğer

Borsada iki ayda yüzde 134 prim yapan bankalar bir haftada yüzde 24 değer kaybetti. Bankaların piyasa değeri iki ayda 353 milyar TL arttı. Son bir haftadaki değer kaybı 137 milyar TL oldu. Sert hareketlerin devam etme potansiyeli var. Peki bu ortamda yatırımcı nasıl korunur?

Oldukça hareketli bir haftayı geride bıraktık. BIST 100 Endeksi, 3.715 ile rekor seviyeyi test ettikten sonra haftayı 3.377’den tamamladı. Dolar kuru 18.25 TL’den alıcı bulurken, euro 18.30 lira, altının onsu 1.675 dolar ve Brent petrol 91.35 dolar seviyesinde. Piyasalarda hareketin merkezinde banka hisseleri vardı. Banka hisseleri 2 ay yükseldikten sonra geçtiğimiz hafta düşüşe geçti. Sektörde haftalık bazda ortalama yüzde 24 eğer kaybı yaşandı.

Bankaların piyasa değerinde büyük bir yükseliş yaşandı. İki ay içerisinde bankaların piyasa değeri 247 milyar liradan 599 milyar liraya yükseldi. Ancak geçtiğimiz hafta 137 milyar liralık düşüş yaşandı.

İki aylık süreçte en fazla Şekerbank’ın piyasa değeri arttı. Yüzde 366 yükseldi. 1.9 milyar liradan 9.2 milyar TL’ye