Zeynep Aktaş

Piyasalardaki oynaklık yatırımcıları portföy çeşitlendirmeye yöneltiyor. Borsa Yatırım Fonları (BYF) bir alternatif seçenek olarak öne çıkıyor.

Finansal piyasalarda oynaklık arttıkça yatırımcılar portföylerini çeşitlendirmeye daha fazla özen göstermeye başladı. Bu sayede, risklerini azaltabiliyorlar. Özellikle son yıllarda borsa yatırım fonları, yatırımcıların daha fazla ilgi gösterdiği bir yatırım aracı haline geldi.

Peki, nedir borsa yatırım fonu? Borsa yatırım fonları ya da piyasada zaman zaman karşılaştığımız ifadeyle Exchange Traded Funds (ETF); yatırımcıların hisse senedi, emtia, tahvil ve benzeri yatırım araçlarına kolaylıkla yatırım yapmalarını sağlayan bir yatırım aracı olarak tanımlayabiliriz.

Borsa yatırım fonlarının temel özelliği, bu fonların katılma paylarının, hisse senetleri gibi borsalarda işlem görebilmesidir. Bunun sonucu olarak fon katılma payı alan bir yatırımcı, borsada belirli periyotlar itibarıyla açıklanacak olan fiyatlar üzerinden katılma paylarının alım satımını gerçekleştirebilmektedir.

Bu yatırım aracı bir endeks fonu gibi çalışır.

Piyasalardaki zayıf hareketlere, borsadaki düşüş seyrine karşın ‘yeni halka arzlara’ ilgi yüksek. Her bir arza başvuran yatırımcı sayısı 1 milyonun üzerine çıktı.

Borsada satıcıların daha ağır bastığı bir süreç yaşanıyor. Alternatif piyasalar ise dalgalı bir seyir izliyor. Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerine daha iki hafta var ve yatırımcılar önlerini görmeye çalışıyor. Bir yanda olası altın, döviz ya da faiz hareketini kaçırmak istemezken diğer yandan da borsayı takip ediyorlar.

Borsada satışlar geldikçe iskontolu fiyatlar da artıyor. Öte yandan şirketler ilk çeyrek bilançolarını açıklıyor. Tüm bunların arasında halka arzlara yönelik ilgide artan bir ivme söz konusu.

Her halka arz yeni bir yatırımcı kitlesini borsaya taşıyor. Borsada işlem gören hisselerde satışlar gözlenirken yeni halka arzlara yüksek talep artıyor. Her dönem kendine özgü fırsatları da beraberinde getiriyor. Pandemiyle birlikte Mart 2020’den bu yana yükselen endeks geçtiğimiz aralık ayından bu yana yatayda bir seyir izliyor.

Seçime bir aydan az bir süre kalırken piyasalarda yeni dengeler oluşuyor. Seçim hareketliliğini fiyatlamak isteyenler bilanço beklentilerini de göz önünde bulundurmalı.

Seçimlere bir aydan az süre kaldı. Hisselerdeki fiyat hareketliliği ve kurumsal yatırımcıların yaklaşımı nazara alındığında ağırlıklı olarak bekleyişin hâkim olduğu bir piyasa öne çıkıyor. Borsa Endeksi haftayı 5.012 seviyesinde kapattı. Dolar kuru 19,40 TL, euro 21,30 TL, altının onsu ise 1.979 dolar seviyesinde bulunuyor. Kapalıçarşı ve bankalar arasındaki makas ise açıldı.

Öte yandan Türkiye yabancı radarında. Yatırım gurusu olarak bilinen Mobius Capital’in Kurucusu Mark Mobius, küresel görünümdeki bozulmaya rağmen gelişen piyasa şirketlerinin iyi performans sergilediğini belirterek, yatırım yapmak için Türk şirketlerine bakmaya devam ettiklerini söyledi. Mobius, Türkiye’deki enflasyon ve döviz kuru seviyesinin ihracatçı Türk şirketlerine fayda sağladığını ifade etti. Önümüzdeki dönemde ihracat pazarlarının ekonomik seyri bu

Seçime bir ay kaldı ve piyasalarda hacimsiz, sığ bir hareket var. Yatırımcılar daha ziyade seçim sonrası nasıl bir düzlemin oluşacağını merak ediyor. Belirsizliğin tam olarak giderilememiş olması işlem hacminin zayıf bir seyirle oluşmasına yol açıyor. Borsa Endeksi 5.092, dolar kuru 19,36 TL, euro 21,30 TL ve altının onsu 2.004 dolar seviyesinde. Uzun vadeli yatırımcılar mevcut portföylerini korurken kısa vadede stres ve risk almak istemeyenler seçim sonrasını bekliyor. Borsa yatırımcıları daha çok halka arzlara yönelmiş durumda. Her yeni halka arz yatırımcı sayısında yeni bir hareketlenmeye neden oluyor. 12 Nisan 2023 itibariyle pay senedi yatırımcı sayısı 4 milyon 525 bin 99 seviyesine yükseldi. Aylık bazda sayısı 450 bin artış gösterirken yıllıkta yatırımcı sayısında 2 milyon 107 bin artış gözlendi.

Küresel bazdaysa pandemi ve savaşla birlikte gelen ikiz felaketin oluşturduğu türbülans sürüyor. Yüksek enflasyon, bankacılık krizi, OPEC+ kararı yeni dengelerin oluşmasına neden oluyor. ABD ekonomisine ilişkin zayıf verilerin ise FED faiz kararlarını etkileyeceği beklentisi dolar kurunun

Piyasalarda hareketli bir dönemden geçiyoruz. Yaklaşan seçimle birlikte nakitte kalma isteği artıyor. Zayıf hacimlerle sert hareketler yaşanıyor. Yatırımcılar dikkatli olmalı.

Borsada gerçekleşen hacim, belli bir zaman dilimi içerisindeki işlemlerin toplamıdır. 6 Ocak’ta 161 milyar liraya kadar çıkan işlem hacmi şimdilerde 55 milyar seviyesine inmiş durumda. Seçimlerin yaklaşması ve faizlerin seyri kurumsal yatırımcıların portföylerinde riskli varlıkları azaltarak sabit getirili varlıkları öne çıkarmaya başlamalarına sebep oluyor. Küresel bazda enflasyonist seyir ve merkez bankalarının adımları, hisse senetlerinde risk iştahını azaltan ana nedenler arasında yer alıyor.

Borsa İstanbul’da en fazla işlem gören 10 hissenin toplam hacmi 16 milyar lira. Toplam hacmin yüzde 30’u bu 10 hissede gerçekleşiyor. Söz konusu hisseler: Koza Altın, Türk Hava Yolları, Ereğli Demir Çelik, Girişim Elektrik Sanayi, Emlak Konut GMYO, Tüpraş, Alfa Solar Enerji, İş Bankası (C), Şişe Cam ve Tofaş Otomobil Fabrika.

4 sektöre dikkat

Sektörel bazda öne çıkanların

Halka arzların artan popülaritesi ve yüksek primler büyük bir yatırımcı kesimini adeta “halka arz yatırımcısı” haline getirdi. SPK ise geniş bireysel yatırımcı kesimin halka arzdan istifade edebilmesi için bir dizi yeni önlemler adı. Önlemlerin temel gayesi ise bireyseller arasında fırsat eşitliğini sağlayabilmek.

Borsaya yeni gelen şirket hisselerine son yıllarda ciddi bir ilgi var. Halka arz sonrası hisselerdeki değer artışı ise ilginin güçlü kalmasındaki temel motivasyon. Geride kalan 4,5 yılda yeni halka arz hisselerine olan talep her geçen gün artarak devam etti. Halka Arz Endeksi’nin geçmiş performansı da bu yükselişi teyit eder nitelikte.

Ağustos 2018’de BIST Halka Arz Endeksi en düşük 1.088’e kadar inerken şimdilerde 45.620 seviyesinde bulunuyor. Geçen 4,5 yılda endeks yaklaşık 42 kat artış kaydetti. Bu da neredeyse her yıl 10 kat büyümeye denk geliyor.

Eşitsizliği önleyecek

Borsaya yeni gelen hisselerin güçlü çıkışlar yaşaması yatırımcı nezdinde halka arzları canlı tutarken her geçen gün ilginin daha da

Altın pandemiden bu yana ilk defa 17 Mart haftasında yüzde 6 yükseldi. Son 10 günde Avrupa ve ABD’de batan 4 banka ve beşincisinin yolda olması sarı metale duyulan ilgiyi zirvede tutuyor. Darphanede altın üretimi iki ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 953 arttı. Altın kaotik ortamda güvenli liman larak yine öne çıkıyor.

Küresel bankacılık krizinin zincirleme etkisi, alınan önlemlere rağmen yatırımcıları tedirgin ediyor. Belirsizlik ortamında tansiyonun yükselmesi keskin ve net adımlar atılmasına neden oluyor. Kaygı, korku, panik, paranın erime endişesi beraberinde güvenli limana sığınmak ihtiyacını getiriyor. Tasarruf sahipleri bildikleri güvenli liman altına yöneliyor.

Pandemiden bu yana haftalık bazda en yüksek değer artışları mart ayında meydana geldi. Birikim sahipleri bulundukları enstrümanlarda zarar keserek güvenli alanlarda olmayı tercih etti.

17 Mart haftasında yüzde 6 yükselen altının onsu 2.006 doları test ederek salgının başından bu yana en büyük yükselişini gerçekleştirdi. 23 Mart haftasında alınan önlemlerin

Borsada işlem gören şirketlerin kârları netleşti. Sekiz sektörde dolar bazında yüzde 100’lük kâr artışı gerçekleşti. Beş sektör ekonomik durgunluğun gölgesinde kaldı

Borsada işlem gören şirketlerin kâr tablosu ortaya çıktı. Gözlenen kârlılık tablosu aynı zamanda ekonominin genel performansı hakkında bilgi de veriyor. Geçtiğimiz yıl turizm ve ulaştırma sektörlerinde yüksek kâr artışlar gözlendi. Turizm sektöründeki kâr artışı dolar bazında yüzde 709 olurken ulaştırma sektöründeki artış yüzde 325 oldu. Gerek seyahat edenlerin gerekse ülkeye gelen turist sayısının artması beraberinde her iki sektörün kâr artışında önemli bir faktör oldu. Enerji sektöründeki yükselişlerse, enerji tedariği güvenliği endişeleri ve dünya genelinde artan enerji talebiyle bağlantılı. Kârı artan sektörler kadar düşenler de oldu. Bazı sektörlerdeki düşüşler ekonomik durgunluğun emarelerini taşıyor. Örneğin, inşaat ve madencilik, metal ana sektörüne ait