Yavuz Kocaömer

İçinizde Faruk Öztimur ismini hatırlayanlar muhakkak vardır. Vefat edeli 3,5 sene oluyor. Rahmetli Öztimur, ülkemizde ilk engelliler spor kulübünü kuran, zamanında TRT kanalında ilk engelliler programını yapan ve engellilerle ilgili ilk “Yaşama Sevinci” isimli dergiyi çıkaran kardeşimizdi.

Sözünü esirgemeyen, dik çıkışlarına rağmen engelli camiasında sevilen, sevilmekten öte de hizmetleri geçmiş bir kardeşimizdi. Kendisi ile birlikte Türkiye Milli Paralimpik Komitesi’ni ve Türkiye Engelliler Spor Yardım ve Eğitim Vakfı’nı birlikte kurduk. Zaman zaman görüş ayrılıklarımız olsa da karşılıklı sevgi ve saygımızdan hiçbir şey eksilmedi. Kendisini bir kez daha rahmetle anıyoruz.

Paralimpik Oyunları

2010 senesinin Mayıs ayında, ülkemizde Paralimpik Oyunları ile ilgili yapılan bir araştırmada şöyle bir sonuç ortaya çıkmıştı. Engellilerin yaptığı spor faaliyetleri ile ilgili sorulara, ankete katılanların ‘yüzde 72,4’ü bilgim yok’ cevabını verdi. En çok tanınan sporun ise “yüzde 14,7 tekerlekli sandalye basketbolu” olduğu ortaya çıktı. Eminiz ki aradan geçen 5 seneden sonra bugün, benzer bir kamuoyu araştırması yapılsa, engelli sporlarını bilenlerin daha fazla arttığını hiç

26.11.2015’te T.C. İstanbul Valiliği, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile Türkiye Milli Paralimpik Komitesi arasında ‘Engellilik Ve Paralimpik Oyunları’ konusunda ‘Farkındalık Kazandırma Projesi İşbirliği Protokolü’ imzalandı. Bu işbirliği İstanbul’daki ortaokul çağı çocuklarını engelli sporu konusunda bilinçlendirmek için yapıldı. Buna göre, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü bu proje uygulamasında görevlendirilecek yeterli sayıda eğitimciyi tespit ederek Türkiye Milli Paralimpik Komitesi’ne bildirecek. Bu eğitimcilerin ve Türkiye Milli Paralimpik Komitesi’nin ilgili bölümlerinin birlikte yapacakları okul ziyaretinde, 12-14 yaş arası öğrencilere engelliler sporu, engellilerin karşılaştıkları zorluklar, yaşam koşulları, Paralimpik sporlar anlatılacak, çocuklar bilgilendirilecek. Bazı Paralimpik spor dalları uygulamalı olarak öğrencilerle birlikte yapılacak.

Amaç farkındalık yaratmak

Bu uygulamalarda kullanılacak muhtelif eğitim materyallerinin (tekerlekli sandalye, goalball, göz bandı, DVD gibi) hazırlanmasından Türkiye Milli Paralimpik Komitesi sorumlu olacak. 2 yıl süre ile imzalanan bu protokol sonuçlandığında öğrencilerimiz engelli insanlarımız ve engelli sporları

Gençlik ve Spor Bakanımız Sayın Akif Çağatay Kılıç, yeni hükümetimizde tekrar görevlendirildi. Kendisine bir kez de buradan başarılar diliyoruz.

Daha önce de belirttiğimiz iki konuyu, aşağıda kendilerinin dikkatine sunuyoruz. Bu konular engelliler sporunun gelişmesinde katkıda bulunacak konular değil. Ancak gerek insan hakları bakımından, gerekse de 2001 yılında Uluslararası Olimpiyat ve Paralimpik Komiteleri arasındaki eşitlik prensibine dayanan protokolden sonra, önümüzdeki yıllar için önem arz ediyor.

Bunlardan birincisi, Merkez Danışma Kurulu. 21.05.1986 senesinde yürürlüğe giren yasada Merkez Danışma Kurulu’nda kimlerin görev alacağı belirlenmişti. Devleti temsilen katılanların yanı sıra, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi, Türkiye Spor Yazarları Derneği, Amatör Spor Kulüpleri Federasyonu’nun kendi mensupları arasından belirleyecekleri birer temsilci ve üniversitelerin sporla ilgili birimlerinin en üst yetkililerinin kendi aralarından seçecekleri bir temsilcisi de bu kurulda görev yapıyor.

Tabii ki o tarihlerde Türkiye Milli Paralimpik Komitesi olmadığı için, bu konu düşünülmemiş. Ama artık zamanı gelmiştir. Bu yasada yapılacak küçük bir değişiklikle Türkiye Milli

Yaklaşık 3 yıl önce, Ahmet Cömert Spor Salonu’nda oynanan Süper Lig Tekerlekli Sandalye Basketbol karşılaşmasında, Beşiktaş ve Galatasaray taraftarları önce sahneye inerek maçın gecikerek başlamasını sağladılar.

Daha sonra tirbünde başlayan kavga, olaylara biber gazı ile müdahale eden güvenlik kuvvetleri tarafından tribünler boşaltıldı, sporcuların tekerlekli sandalyeleri kırıldı, insanlar büyük bir korku yaşadı. Sonra, bu kavgalarda, engelli sporculara bu saldırıları reva gören taraftarlar hakkında hiçbir işlem yapılmadı.

Geçtiğimiz hafta ise “Balıkesir’de oynanan Balıkesir Büyükşehir Belediye Spor-Galatasaray Garanti Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi mücadelesinde, taraftarlar arasında tartışma çıktı, yumruklar havada oluştu” diye haberleri okuduk.

Maçtan sonra, Galatasaraylı engelli basketbolcuları taşıyan otobüs, Balıkesir takımının taraftarlarınca taşlanarak camları kırıldı ve bir anlamda sporcular savaş yerinin ortasında kalarak ve süratle otobüsten ayrılarak canlarını kurtardılar.

Spordaki şiddet artık engelliler sporuna da yansımaya başladı. Bu satırları yazarken, engelli sporcuların korunmaya muhtaç olduğunu kastetmiyoruz. Sporcu bizim için sporcudur.

Son zamanlarda yazılarımın bir bölümünde Almanya’daki engelliler sporu ve orada yapılanlarla ilgili bilgiler vermeye çalışıyorum. Bu da çok doğal! 35 senedir Almanya’da yaşayan, orada spor çevrelerinde Federal Alman Spor Teşkilatı’nda, Engelliler Spor Teşkilatı’nda fahri görevler alan bir insan olarak öğrendiklerimin çoğunu bu ülkedeki birikimlere borçluyum.

Daha önce de yazdık, her zaman söylüyoruz. Alman Engelliler Spor Federasyonu 1948 yılında kurulmuş, bizde ise 1990’da. Bugünkü sportif gelişmelere bakarsak, tekerlekli sandalye basketbolu, atıcılık, halter vs. gibi branşlarda Almanya’yı geçmiş durumdayız. Ve unutmamak gerekir ki, goalball, tekerlekli sandalye tenisi, tekerlekli sandalye masa tenisi, tekerlekli sandalye basketbolu v.s. gibi branşlar Alman hocaların önderliğinde başlatıldı ya da gelişti. Yine her zaman söylediğimiz gibi, bu başarılarımız bir avuç yetenekli engelli sporcu ve onları yetiştiren, eğiten antrenörleri sayesinde.

Son yıllarda devletimizin engelli sporlarına verdiği destek asla inkar edilemez. Tabii ki aradaki 42 senelik farkı 10-15 senede kapatmak mümkün değil. Ama üzülerek hâlâ gördüğümüz, ülkemizde engelliler sporunun bir sistem çerçevesinde

2016 Rio Paralimpik Oyunları’ndan önce Almanya ve Brezilya, İnclusion (Dahil etme) konusunda bir protokol imzaladı. Buna göre, birkaç yıldır Birleşmiş Milletlerin (Daha önce de yazdığımız gibi) engelli insanların toplum içine dahil edilmeleri, birlikte yaşamaları konusunda çeşitli programlar uygulanıyor.

Eskiden olduğu gibi engelli insanların toplum içine alınması değil, topluma dahil edilmesi, birlikte yaşama öneriliyor. Bunun da önemli yollarından bir tanesi spor.

Bizde ise bu konuda Gençlik ve Spor Bakanlığı veya T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından henüz atılmış bir adım yok.

Geçenlerde okuduğumuz bir internet haberine göre, Türkiye Beyaz Ay Derneği’nin Başkanı Lokman Ayva’nın öncülüğünde, Cumhurbaşkanımızın himayelerinde gerçekleşecek olan ‘Aşmak İçin Hareket Projesi’ bunun küçük bir örneği. Nitekim yapılan etkinliklerde, engelli ve engelsiz bireyler birlikte spor yaparak çok hoş görüntüler ortaya koydular.

Bu konuda Lokman Ayva, “İnsanlarımızın engellilere karşı ön yargılı olduğunu gördük ve harekete geçmek istedik ve bunu sporla gerçekleştirdik” dedi.

Bu proje Cumhurbaşkanımızın himayesinde, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından bir sistem

2004 senesinde Türkiye’nin önderliğinde, Atina Paralimpik Oyunları’nda ilk defa Almanya, Avusturya ve Türkiye’den 20’şer engelli genç sporcunun katılımı ile uluslararası bir Paralimpik Oyunları Gençlik Kampı düzenlenmişti. 3 ülkenin 14-18 yaş arası genç sporcuları 10 gün süreyle, Paralimpik Oyunları’ndaki çeşitli yarışmaları izlemişler ve böylece daha çok genç yaşlarda, hem Paralimpik Oyunları’nın atmosferini, hem de diğer ülkelerle olan dostluk ilişkilerini geliştirmişlerdi.

2008 senesinde bu kampa ara verilmesine rağmen, Almanlar ve Avusturyalılar kendi ekipleriyle Pekin’e gittiler.

2012 senesinde ise zamanın spor bakanı konu ile ilgilenmediği için bizim gençlerimiz Londra’ya da gitmediler.

Şimdi aldığımız bilgilere göre, bazı ülkeler 2016 RİO Paralimpik Oyunları’na genç grupları ile gitmeyi planlıyorlar ve rezervasyonlarını yaptırdılar bile.

Bizde ise özellikle Bedensel Engelliler ve Görme Engelliler Spor Federasyonu’ndan bugüne kadar bir ses çıkmadığı için hatırlatalım dedik.

Bu tip kamplar, geleceğin sporcuları üzerinde hem kendilerine olan özgüvenlerinin artması, hem de engelliler sporu konusundaki çeşitliliğin ve yaşanan heyecanın tanıkları olması bakımından

Almanya’da on milyondan fazla engelli insan yaşıyor. Şu anda bu ülkedeki futbol kulüplerinde 25500 engelli sporcu futbol oynuyor. Ana destekçisi de, ülkemizde olduğu gibi, Alman Futbol Federasyonu ve Sepp-Herberger-Stiftung Vakfı.

Efsane antrenör Otto Rehagel, yine kendisi gibi bir efsane olan Uwe Seele ile yıllardır bu vakıfta, engelli futbolcular için zaman harcıyorlar.

Bu bakımdan, Futbol Federasyonumuzun desteklerini göz önüne alırsak, belki sporcu sayısında onlara göre azız ama, Almanya’dan hiç de geri değiliz.

Diğer engelli sporlarında ise bazı branşlar hariç, Almanya bizden çok önde. Bunun nedeni, özellikle ferdi sporlara engelliler konusunda ülkemizde fazla destek verilememesi ve başta Bedensel Engelliler Spor Federasyonu olmak üzere diğer engelli spor federasyonlarının bütçesizlik yüzünden, alt yapıdan sporcu yetiştirmeye fon ayıramamaları. Ama en önemlisi ise ülkemizde birçok şeyde olduğu gibi engelliler sporunda da amacımız hep günü kurtarmak.

Geçtiğimiz haftalarda Aksaray’da, ülkemizde ilk defa Paralimpik Oyunları Hazırlama Merkezi açıldı. Almanya’da ise bundan 14 adet var. İlk fırsatta Aksaray’a gidip bu merkezimizi inceleyeceğiz.

Zamanında Spor Genel