Her şirketin başarı derecesini ölçmek ve şirketi daha iyi yönetebilmek için, “Anahtar Performans Göstergeleri (APG)”nin hesaplanmasına ihtiyacı vardır. Bu şekilde, başarı ve yönetimin kalitesi, rakamlara dökülmüş olur. APG sayesinde, şirket hakkındaki hayati kararların alınması mümkün olur. APG sayesinde, bir şirketin diğerleri ile karşılaştırmasının yapılması ve şirketin durumunun gerekli kişilere kolayca anlatılabilmesi mümkündür. Örneğin, şirketinizi devretmek durumunda iseniz, alıcılar, bu göstergelerden faydalanarak, şirketinizi çabuk ve en iyi biçimde değerlendireceklerdir.
Hangi konularda?
Kullanacağınız APG sayesinde, şirketinizin;
Gelir ve kârlılık durumunu,
Likidite durumunu ve nakit akışını,
Hisse sahiplerinin elde etmeyi bekledikleri getiriyi,
Sermaye etkinliğini(konulan sermayenin getirisini),
Müşterilerinin memnuniyetini ve müşterilerin şirkete sadakatini,
Çeşitli ölçütler içinde piyasa payını,
Yeni yürürlüğe koyduğunuz projelerin başarısını,
Bir bölümünün; örneğin, bilgisayar bölümünün verimliliğini,
Personel politikasını, vs. ölçebilirsiniz.
Hedef belirlenmesi
“Satışların artırılması” biçiminde değil; “yıl sonuna kadar, satışlarda %10 artış sağlanması” veya “2020 yılına kadar satışlarda piyasanın bir numarası olunması” gibi spesifik hedefler konulmalıdır. Hedefler, kesin rakamları, değilse yüzde artışları göstermeli; karşılaştırmalı hedef noktaları (benchmarks) belirlenmelidir.
Hedefler gerçekçi ve başarılabilir olmalıdır. Bunun için, geçmişteki trendler, mevsimsel ve geçici düzeltmeler, genel ekonomideki ve sektördeki gelişmeler, rakiplerin durumları ve gerçek durumun rakamlara yansımasındaki gecikme olasılığı göz önüne alınmalıdır. Öte yandan, rakiplerin, kendilerini daha iyi durumda gösterebilmek amacıyla APG’yi çarpıtabileceklerini de unutmamalıyız.
Kârlılık hesabı
“Gayri Safi (Brüt) Kâr”, satış gelirinden, satılan malların maliyetinin düşürülmesiyle hesaplanır. “Operasyon Kârı”, “Gayri Safi Kâr”dan işçilik dahil diğer tüm masrafların düşülmesiyle bulunan kâr rakamıdır. “Vergi Öncesi Kâr”, “Operasyon Kârı”ndan faiz gibi tekrar etmeyen işlemlerin düşülmesiyle bulunur ve vergi hesaplanmasına baz olan kâr rakamıdır. “Net Kâr” ise, vergiler ödendikten sonraki net işletme kârını gösterir.
Kârlılığın ölçülmesinde, aşağıdaki APG’ler kullanılır:
Net Kâr Marjı: Net Kâr/Gelirler
Brüt Kâr Marjı: Brüt Kâr/Gelirler
Operasyon Kâr Marjı: Operasyon Kârı/ Gelirler olarak hesaplanır. EBITDA, faiz, vergi, değer kaybı ve amortismanlar düşülmeden önceki gelirlerden, tüm masrafların düşülmesiyle bulunur.
