Kredi garanti fonu (2)
Dünkü yazımda sözünü ettiğim Kredi Garanti Fonu (KGF), teminat yetersizliği nedeniyle kredi ve destek olanaklarından yeterince yararlanamayan küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) “müteselsil kefili” olmak suretiyle, bu kuruluşların krediye erişimlerini sağlanmaktadır. KGF, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş bir anonim şirkettir ve sorumluluğu, 278.438.891,61 TL olan sermayesiyle sınırlıdır. KGF’nin aktif varlıkları toplamı ise 315 milyon TL civarındadır. KGF’den yapılan açıklamaya göre, bugüne kadar 241.602 işletmeye 165 milyar TL’lik kredi için 147 milyar TL kefalet verilmiş bulunuyor. Bu miktar, sermayesinin çok çok üzerindedir.
Ancak, şimdiye kadar geri ödenmeyen teminat kapsamındaki kredilerde ciddi bir sorun yaşanmamıştır. 2016 sonu itibarıyla, “takibe intikal eden” kredi oranı öz kaynaklardan verilen kredilerde %6.02; Hazine kaynaklı kredilerde %2.37’ dir.
KGF bankalardan ayrı bir mali istihbarat süreci yürütmemekte; banka üzerinden gelen kefalet taleplerini kredi değerliliği bakımından inceleyerek karara bağlamaktadır. Bankalardan kullanılacak kredilerin %80’ine varan bölümüne kefalet sağlamaktadır.
Büyük artış var
KGF teminatlı kredilerde, büyük bir patlama yaşanıyor. Aşağıdaki tablo, 2016 yıl sonu itibarıyla olan rakamları gösteriyor.
Hükümet, ekonomiyi canlandırmak ve işsizliğe çözüm bulmak adına, bu kredi patlamasını teşvik etti. Aslında, sağlanan garanti, KGF’nin öz kaynaklarıyla sınırlı. Kredilerin geri ödenmesinde yaşanacak bir çalkantı, bankacılık sistemimize ciddi zarar verir.
Yukarıdaki tablo, 2016 yıl sonu itibarıyla 19.506 işletmeye, 6.681.693.217 TL’lik kredi karşılığında, 5.127.824.694 TL kefalet verildiğini gösteriyor. Bu rakamlar, 2017 yılının ilk 5 ayında, bir patlama göstererek yaklaşık “30” misli arttı.
Risk detayları
KGF kredileri için, bankaların sermaye gereksinimi kaldırıldı. Böylece, topladıkları mevduattan fazla kredi verebiliyorlar. Bankalar, “geri ödeme riski” olan kredilerini KGF teminatına bağlayarak, ödenememe riski olan kredilerini iyice azalttılar. Krediler, KGF teminatı sağlanan şirketlere kaydırıldığı için, diğer şirketlerin kredi bulması zorlaşıyor. Bankalar daha çok kredi verebilmek için, mevduatlarını arttırmaya başladılar. Bu yarış da enflasyonun %8 olması beklenen ortamda, faizleri %15’in üzerine taşıdı. Bankaların dış borçları da artıyor.
