Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Büyük kazananların hepsi, büyük yardım severlerdir. 80 yaşını aşan ve Macar asıllı bir Yahudi olan George Soros da bunlardan biriydi. Bir çok ülkeye yaptığı yardımın tutarı, bu ülkelere, Birleşmiş Milletler tarafından yapılan yardım miktarını aşıyordu. Halen, emekliye ayrılarak fon yönetimlerinden ayrılan Soros’un başlıca kazanç kaynağı, borsa spekülasyonu oldu. Nasıl oluyorsa, herkes % 5-10 kazanırken Soros % 100-200 kazanabiliyordu. Soros’un bu kazancı iki nedene dayanıyordu: Kazancın birinci nedeni, kullanılan enstrümanlar; ikinci nedeni ise, herkesten daha net tahmin yapmaya elverişli olan bilgilerdi.
Soros’un kullandığı en başta gelen yatırım enstrümanı, şimdi neredeyse yasaklanmış olan “hedge” işlemleriydi. Bu işlemleri yapmak için oluşturulan “hedge fonları”, özellikle global kriz öncesinde neredeyse hiç denetlenmiyordu.
Fonlar, ülke paraları arasındaki parite ve faiz farklarından faydalanılarak para yapıyordu. Bu fonlara yatırılan paraların kaynağının araştırılıp araştırılmadığını da bilmiyoruz. Ama, en azından kriz sonrasında, artık araştırılıyor.
Soros’un, dünya çapındaki ülkeleri kapsayan ve özellikle de borsaları güçlü olan ülkelerde geliştirilmiş bir iletişim ağı vardı. Bu ağ içinde, ülkelerin bakanlarından, üst düzey bürokratlarından siyasi ve ekonomik politikalarını etkileyebilecek kişilerinden oluşan bir takım bulunuyordu. Takımda yer alanlara, diğer takım elemanlarından sağlanan bilgiler iletilir ve bu ağ paylaşıcılarına bazı durumlarda yardım da yapılırdı.

Açık toplum enstitüsü
Soros’un yardım ağı içinde yer alan Açık Toplum Enstitüleri’nin merkezi New York’da bulunuyor. Ülkemizde 2001 yılında kurulan Açık Toplum Enstitüsü Türkiye Temsilciliği, 1 Ocak 2009 tarihinden bu yana Açık Toplum Vakfı adıyla faaliyet gösteriyor. Açık Toplum Vakfı, eğitim, kamu sağlığı, hukuk, ekonomi, kadın hakları, insan hakları gibi konularda çalışmalar yapıyor. Açık Toplum Enstitüsü, 2001-2006 yılları arasında Türkiye’ye bu konulardaki çalışmalarda kullanmak üzere 8 milyon dolar ayırmıştı.
Vakfın desteklediği kurumlar arasında TESEV, AÇEV, Tarih Vakfı, Açık Radyo gibi toplum kuruluşları bulunuyor. Vakfın destek verdiği çalışmalar arasında; Kürt Meselesi, Türkiye’nin AB Üyeliğinin Fırsat Maliyeti, Medyanın Ekonomi Politiği, İletişimsel Demokrasi, Türkiye’de Adalete Erişim, Türkiye’de Güvenlik Güçleri ve Hak İhlalleri, Diyarbakır Sanat Merkezi Konuşmaları, Ortadoğu’da Türkiye Algısı, Başörtüsü Yasağı ve Ayrımcılık, Türkiye’de Zorunlu Göç, Türkiye’de Eşitsizlikler, Türkiye’de Güvenlik Sektörü, Seçkinler ve Sosyal Mesafe gibi çalışma ve yayınlar var. Vakıf’ın internette de yer alan mevcut ve geçmiş Danışma Kurulu Üyeleri arasında Ümit Boyner, Eyüp Can, Can Paker, Neşe Düzel, Eser Karakaş gibi tanınmış kişiler de bulunuyor.