Gammazcılık, ABD’de iyi kazandıran bir meslek haline gelmiş durumda. Bir çok insan yakınlarını, komşularını, iş arkadaşlarını, çalıştıkları şirketleri, şikayet ederek para kazanıyor.
Yakınlarını otoritelere gammazlayarak çok para kazananlar oldu. Çünkü, yapılan şikayet haklı görülürse, vergi dairesi tahsil ettiğinin bir kısmını, gammazcıya veriyor. ABD’deki finansal kriz sırasında, çalıştığı şirketi gammazlayıp; bu yolla, 150 milyon dolar kazanmış olan kişi var. Şimdi de kitap yazıp, nasıl gammazladığını anlatarak para kazanıyor.
ABD’de “gammazcı”lara, “whistleblower” deniliyor. “Gammaz olmasa tilki pazarda gezer” atasözüne atıf yaparak, yerli - yersiz iddialarla herkes birbirini otoritelere şikayet ediyor. Her resmi kurumda, gammazcıların şikayetlerini inceleyen bölümler var.
Trump’ın başı dertte
ABD Başkanı Trump’ın da bir “whistleblower” ile başı dertte. Adam, Başkan’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı ile olan bir telefon konuşmasını dinlemiş; konuşmada muhalif parti başkan adaylarından Joe Biden’ın oğlunun yargı önüne çıkarılması isteniyormuş.
Konu, Kongre’nin Trump’ın “görevden alınması” kararı almasına kadar gitti. Demokratların çoğunlukta olduğu Kongre’de karar kabul edilmiş olsa da, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato’da reddedilecek ve “görevden alınma” söz konusu olmayacak.
Trump haklı olarak, konuyu “ABD tarihindeki en büyük cadı avı” olarak niteledi. Bir “whistleblower”, kamuoyunu bu denli meşgul edebiliyor.
Konu geniş
ABD’de yalnız “yasa dışı” değil, “etik dışı” sayılan ve özel sektör olsun, kamu sektörü olsun her kurum için, “whistleblower”luk yapılabiliyor. “Wh
istleblower”ları koruyan bir çok yasa var. Gammazcılara, “gizli servis” 24 saat 365 gün koruma hizmeti veriyor. “Whistleblower”, bir bilgisayar ve bir telefonla işini yapabiliyor. Şikayetler, bölge savcısına yapılıyor ve genellikle federal polise yansıtılıyor. Polisler, “whistleblower” ile gizli olarak buluşup, delilleri alıyor. İnternette, “whistleblowers.org.” sitesi, bu konuda çalışanların buluştuğu bir ortam.
İyi ki, bizde “gammazcılar” fazla iltifat görmüyor. Zaten, gammazcıların iddialarının çoğu da fos çıkıyor.
