Girişim ekosistemindeki son dönemdeki güzel gelişmelerin yurt dışındaki yatırımcıların da ilgisini çektiğini daha önceki yazılarımda aktarmıştım. Bu yazımda isim vermeden yurt dışından bir yatırımcının Türkiye Girişim Ekosistemi ile ilgili bana sorduğu soruları aktaracağım.
Son 5 yılda yatırımlar artıyor mu?
Bu sorudan kasıt, büyüyen bir ekosistem misiniz, yatırım alabilecek girişimler çoğalıyor mu, daha büyük düşünen girişimler çoğalıyor mu… Bu seneki mega yatırım turlarını çıkardığımızda bile bir artış var. Sadece 2018 yılında yatırım miktarında bir düşüş var, onun sebebini de daha önceden söylemiştim, çoğu fon o sene yeni fonunu kurmakla uğraştı, o nedenle geçiş döneminde yatırım biraz azaldı.
Son 5 yılda yatırımlar artıyor mu?
Bu soru ile, global oynayan ve bunu başarabilen kaç girişim çıkarabildiğimiz soruluyor. Yani kendi bahçesinde oynayan bir ekosistem miyiz, yoksa yeni kıtalara açılan bir kaşif miyiz? Bu sorunun cevabını 2 yıl önce sorsalar, boynumuzu bükerdik, şimdi milyar dolarlık girişimler yıl bazında şı, decacorn’lar yıl bazında şu diye cevaplayabiliyoruz.
Son 5 yılda kaç girişim kuruldu?
Burada da kasıt, ekosistem cazibesini koruyor mu, insanlar her geçen yıl yeni girişim kurma hevesine sahip mi… Startup sayısı basit gibi gözükse de zor bir sayı. Kurulduktan 1 sene sonra ortaya çıkanlar, ürünü olup olmadığı belli olmayanlar, gerçekten tüm dü-nyaya bir şey satma hayali olup olmayanlar nedeniyle bunu söylemek oldukça zor. Ben-im kurucusu olduğum startups.watch’da startup tanımı “Ürünü olan halka açılmamış teknoloji şirketi” şeklinde. Yani yıl kıstası yok, ciro, çalışan sayısı kıstası yok. Yani bir firma yedi yıldır startup da olabilir, 2 yılda başka bir statüye de geçebilir. Yine de bir sayı ver-mek gerekirse, yukarıdaki tanıma uyan yılda 500 startup kuruluyor denilebilir. Çok ciddi bir artış yok fakat bazı kategorilerde yıl bazında ciddi artış var. Örneğin son dönemde oyun ve açık bankacılık konularında ciddi sayıda girişim kuruldu.
Yıl bazında en çok yatırım alan girişimler hangileri?
Bu soruda da sorulmak istenen şu, hangi sektörlerdeki girişimler çok ciddi büyüme göstermiş ve diğerlerinden daha büyük yatırım almış… Yani son beş senedir en çok yatırımı hep eticaret girişimleri almışsa bu farklı yorumlanabilir, her sene farklı dikeylerden girişimler en çok yatırımı aldıysa bu farklı yorumlanabilir. Son 2 senede en çok yatırım alanlar Getir ve Dream Games nedeniyle market sipariş ve oyun sektörü. Önceki yıllarda fintech gibi sıcak sektörler de var. Bu da aslında bir iki sektöre değil bir çok sektöre bakılmasını gerektiğini gösteriyor.
Uluslararası yatırımcı oranı yıl bazında nasıl değişiyor?
Bu soruda ise yurt dışındaki diğer yatırımcılar sizin ülkenizdeki girişim ekosistemi ile ne kadar ilgililer bu kastediliyor. Uluslararası yatırımcıların hiç bakmadığı bir ekosistem oldukça kötü bir imaj bırakacaktır. Kapalı ekosistemler zaten girişim ekosistemlerinin ruhuna ters. İstatistikler ise şu şekilde beş sene öncesine göre yabancıların katıldığı yatırım turu sayısı daha yılın ilk 7 ayında bile %60 üzerinde. Yıl sonuna kadar 5 yıl önceki uluslararası yatırım sayısını ikiye çok rahat katlayacağız, hatta geçeceğiz gözüküyor.
Hangi sektörlere daha çok yatırım yapılıyor?
Burada da yatırımcının merak ettiği, birkaç sektöre mi bakalım, yoksa tüm sektörleri mi inceleyelim? Bu sorunun cevabı son 12 ayda ciddi şekilde değişti. Şu anda ekosistemde yatırımcılar açısından FOMO (kaçırma korkusu) var. O yüzden her sektöre yatırım görmeye başladık. Hatta uzun zamandır içerik işlerine yatırım yapılmıyor diyordum, bu alanda bile yatırım görmeye başladık ki bu oldukça sevindirici.
Özetlersem, yurt dışı merkezli yatırımcılar bu ve başka soruları önümüzdeki dönem daha da soracak. Çoğu soruya verecek cevabımız olması da ekosistemimize yatırım olarak dönecek gözüküyor.
