Girişimci için kolay zaman yoktur fakat şu dönem her zamankinden daha zor geçiyor. Bu nedenle hem durum tespiti analizi için hem de yapılacaklar için bir analiz çalışmamı paylaşmak istiyorum.
Fikir Aşamasındaki Girişimler
Aklınızda güzel bir fikir vardı. Belki Ocak, belki Şubat ayında fikri biraz olgunlaştırdınız, Mart gibi MVP (Hipotezlerinizi doğrulamak için kullanacağınız test) yapmayı planlıyordunuz fakat salgınla karşılaştınız ve şu anda kara kara düşünüyorsunuz.
Burada yapabileceğiniz iki şey var. Birincisi salgın da olsa bu fikir tutacak diyorsanız MVP hazırlıklarına devam edebilirsiniz. Tabi fikriniz insanların dışarıda olmasına yönelik bir ürün ise şu sıralar yapacağınız MVP doğru sonuçlar vermeyecektir. Tabi salgın dönemi sonrasında insan davranışları, tüketim alışkanlıklarında değişim olacağı da kesin. O yüzden fikrinizi bu bağlamda da değerlendirmenizde fayda var.
İkinci yapabileceğiniz şey pivot etmek. Zaten fikir aşamasındasınız ve daha kullanılıp kullanılmayacağını bile bilmediğiniz bir fikrin peşinden koşmaktansa mevcut şartlara göre ürünümü nasıl pivot ederim, yani yönünü pazara uygun şekilde değiştiririm dediniz diyelim. Burada da dikkat etmeniz gereken şey yine salgının ne zaman biteceği, salgından sonra ne kadar büyük bir ihtiyaç olup olmadığı gibi analizler yapmak.
Örnekle açıklarsak; Arkadaşlarınızın nerede gezdiğini görebileceğiniz bir uygulama yapmak istiyordunuz diyelim. Şu anda kimse gezmediğine göre potansiyel müşteri adaylarıyla test etseniz bile, ürünü çıktığınızda salgın bitmediyse kimsenin kullanmayacağı aşikar. Ya salgın bittiğinde kullanılacak varsayımı üzerine hareket edeceksiniz ve bekleyeceksiniz ya da zaman kaybetmemek için fikrinizi pivot edip örneğin arkadaşlarınızın gezdiği/ bildiği web sitelerini önerek bir fikre çevireceksiniz.
Ürün Aşamasındaki Girişimler
Girişiminizi 2019 sonu itibariyle çıktınız, müşteri kazanmaya da başlamıştınız diyelim. Burada aslında iki tip girişim var. Salgın döneminde büyüyenler ve salgın döneminde küçülenler. Büyüyenlerdenseniz yapmanız gereken tek şey müşteri kitlenizi topluca mutlu etmek olmalı (tek tek mutlu etmeye çalışmayın) Tabi salgın sonrası dönemi yine düşünmeniz gerekiyor. Salgın bittiğinde trafiğiniz onda birine düşerse yaptığınız yatırımların da bir çoğu boşa gidebilir.
Salgın dönemimde küçülenlerdenseniz karşınıza bir çok seçenek çıkıyor. Birinci seçeneğiniz maliyetleri kısmak, ikinci seçeneğiniz pivot etmek, üçüncü seçeneğiniz şirketi kapatmak. Burada dikkat etmeniz gereken konu salgın döneminde neden küçüldüğünüzü bilmek. Ürününüz insanların dışarıda olmasına çok dayalı olduğu için mi küçülüyor, yoksa ürününüz kişilerin, firmaların çok büyük ihtiyacı olmadığı için mi küçülüyor ?
Örnekle açıklarsak; girişiminiz gittiğiniz restoranları puanlamanızı, yeni restoranlar keşfetmenizi sağlıyorsa salgın döneminde küçülme sebebi insanların restoranlara gidememesi. Burada hipoteziniz salgın sonrası herkesin yine normal şekilde restoranlara gideceğiyse maliyetleri kısıp bekleyeceksiniz. Diğer alternatif ise restoranlarla iyi ilişkileriniz varsa restoranların başka problemlerini çözmeye çalışacaksınız. Örneğin onların sipariş almayanları varsa almasına yönelik çözümler sunacaksınız.
Başka bir örnek de doktor randevu girişiminiz var diyelim. Şu anda çoğu kişi virüs kaparım diye doktor randevularını ertelemeye çalışıyor. Ya maliyetleri kısıp bekleyeceksiniz ya da doktorlardan ikna edebildiklerinizle telehealth desteği sunmalarını ve sanal randevular için randevu yönetimi sunmayı deneyeceksiniz.
Karar her zaman sizin. Seçtiğiniz yönlerin hepsinin artıları ve eksileri var fakat şunu unutmayın, girişimci asla durmaz, her zaman hızlı hareket eder. Hızlı hareket etmiyorsanız zaten şirketi kapatırsınız ki bu da son bir seçenek. Bu durumda da ruh sağlığınızın çok önemli olduğunu unutmayın. Hiçbir şey sağlığınızdan daha önemli değil.
Özay Şendir
İlkbahar sonu savaş senaryosu
20 Nisan 2025
Abbas Güçlü
Aynı dili konuşamıyoruz
20 Nisan 2025
Zeynep Aktaş
Yatırımcının rotası denge ve seçicilik
20 Nisan 2025
Ali Eyüboğlu
“Yarım asrı geçti hâlâ şarkılarımız dillerde!”
20 Nisan 2025
Güldener Sonumut
Brexit, konfederasyon modeli ve Kıbrıs sorunu
20 Nisan 2025