Etki yatırımcılığı nedir öncelikle onu aktarayım. Etki yatırımcılığı finansal getiriye ek olarak sosyal ve çevresel etki yaratan yatırımlara deniyor. Sosyal ve çevresel etki ne olabilir derseniz, onu da 2015 yılında Birleşmiş Milletlerin ilan ettiği “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” ile açıklamak mümkün. Birleşmiş Milletler bu konuda 17 madde belirlemiş, bunlar şu şekilde sıralanıyor: Yoksulluğa Son, Açlığa Son, Sağlık ve Kaliteli Yaşam, Nitelikli Eğitim, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Temiz Su ve Sanitasyon, Erişilebilir ve Temiz Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı, Eşitsizliklerin Azaltılması, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sorumlu Üretim ve Tüketim, İklim Eylemi, Sudaki Yaşam, Karasal Yaşam, Barış Adalet ve Güçlü Kurumlar, Amaçlar için Ortaklıklar. Bu alanlarda yapılan yatırımlara Etki Yatırım “Impact Investment” deniyor.
Peki etki yatırımcılığı neden önemli ? Yukarıdaki saydığım konular başımıza gelmeyince önemini anlamıyoruz. Hep önemsiyor gibi yapıyoruz ama iş ciddiye binince geç kalmış oluyoruz. En basitinden son bir senenin konusu pandemi. Sağlık girişimlerine biyoteknoloji ve farma teknolojileri girişimlerine daha çok eğilseydik şu anda 1 yılı aşkın süredir pandemide olmazdık veya daha hızlı atlatırdık. Yine son haftaların konusu deniz salyası. Birleşmiş Milletlerin belirlediği 17 maddeden “Sorumlu Üretim ve Tüketim”, “Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar”, “Erişilebilir ve Temiz Enerji” ve “Sudaki Yaşam” konusunda girişimler çıksaydı ve bu girişimlere etki yatırımları yapılsaydı şu anda bu durumda olmazdık. Uzmanlara göre denizlerimizdeki oksijen oranının dört yılda kritik seviyelerden kurtulacağı bahsediliyor. Bu da tabi sıkı önemler alınırsa mümkün. Yine benzer şekilde covid-19 ile ilgili aşıya 2024’e kadar ulaşamayacak ülkeler olduğundan bahsediliyor. Bu süreler etki yatırımcılığı konusunda ne kadar geç kaldığımızı gösteriyor. Bu ve benzer bir çok konu etki yatırımcılığı konusunda ilgi kat kat artsa az da olsa önlenebilirdi.
Dünya, doğa, insanlık şu anda alarm veriyor. Bazı tehlikelerden 1 yılda, bazılarından 3-4 yılda kurtulacağız gözüküyor fakat bir sonraki tehlikenin 10-15 yıl sürmeyeceğini kimse garanti edemiyor. 10-15 yıl sürecek bir tehlikeden ise dünya olarak sağ çıkmak neredeyse imkansız. Son bir yılda bile ülkelerin, insanların, iş gücünün birbirine ne kadar bağlı olduğunu gördük. Çöp toplayanından, kuryesine, çiftçisinden lojistik çalışanına kadar herkesin birbirine ne kadar muhtaç olduğunu gördük. Devlet destekleriyle birçok meslek erbabı birkaç ay idare etti fakat pandemi veya doğaya verilen ağır tahribat nedeniyle 10-15 yıllık bir yıkım başımıza gelirse idare edilemeyecek boyutta olur. Tabi bunları korkutmak için söylemiyorum. Başımıza önümüzdeki dönemde büyük bir pandemi veya felaket gelmese bile dünyaya ve insanlığa olan borcumumuz olarak etki yatırımcılığının gelişmesi gerekiyor. Bir tane daha foto/video filtre uygulaması veya sosyal medya uygulaması olmasa ölmeyiz fakat bir gün dünya bize komple sırtını dönerse şimdilik başka gidebileceğimiz bir gezegen yok. O nedenle etki yatırımcılığı şu anda tüm dünyanın birinci gündem maddesi olmalı. Etki yatırımcılığı ile ilgili biraz daha bilgi edinmek isterseniz etkiyap.org'u ziyaret edebilirsiniz.
