İran’a karşı ekonomik yaptırımların kaldırılacağı açıklaması üzerine dünya TV kanallarının Tahran’da “sokaktaki insanlar”la yaptığı röportajlara yansıyan tepki şöyle oldu: “Yıllardır çektiğimiz sıkıntılardan nihayet kurutulacağız... Çarşı pazarda istediklerimizi bulabileceğiz... Elektriğimiz artık kesilmeyecek... Avrupa ile serbestçe temasımız olacak”...
Ambargonun kalkmasının İran’da bayram havası yaratmasına şaşmamalı. Bu coşku, İranlıların bu anı ne kadar sabırsızlıkla beklediklerinin bir göstergesi...
Ambargonun sona ermesinin İran’ı çok rahatlattığı açık da, acaba Tahran yönetiminin uluslararası camia ile uzlaşıp anlaşmasında bu yaptırımların bir payı yok mu? Diğer bir deyişle, yaptırımlar bir işe yaradı mı?
Rejim yumuşayınca...
Tahran’da resmi ağızlar hükümetin uzlaşıcı tutumunda yaptırımların bir etkisinin olmadığını, İran halkının bu “haksız uygulamalara karşı her türlü fedakârlığa katlanma kararlılığını” gösterdiğini söylüyorlar...
Ama gerçek, yaptırımların neden olduğu sıkıntı ve hoşnutsuzluğun, Ruhani yönetiminin izlediği daha esnek ve uzlaşıcı politikada rol oynamış olduğudur.
Bu da Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin selefi Ahmedinecad’dan çok farklı olan, daha pragmatik kişiliğinden kaynaklanıyor.
Ruhani inatçı politikaların ve sert retoriğin devamı ile İran’ın bir yere varamayacağını anlamış, hem ülkenin dünyayla entegre olması, hem de halkın hayat standardının iyileşmesi için eski politikalarda değişiklik yapmak cesaretini göstermiştir.
Lider dayatınca...
Bu, yaptırımların her ülkeyi her şart altında yola getirebileceği anlamına gelmiyor tabii.
Bu yöntemin sonuç vermediğine ilişkin epey örnek de vardır. Kuzey Kore bunların başında geliyor. Bu ülkede günlük yaşam koşullarının ne halde olduğu malum. Onun nükleer silaha sahip olması, yaşam kalitesinin dünyanın en düşük seviyesinde olmasını önlemiyor. K. Kore, halkın çektiği sıkıntıları hamasetle örtmeye çalışan diktatörlüklerde, yaptırımların bir sonuç vermediğini gösteren en canlı örnektir.
Küba da uzunca bir süre yaptırımlara meydan okuyan bir ülkeydi. Ama son zamanlarda rejimin yumuşaması ve halkın çektiği sıkıntıların dikkate alınması sonunda politikalar değişti ve nihayet yaptırımlar da kalktı.
Halen kısmi yaptırımlara hedef olan bir ülke de Rusya. Ukrayna politikası yüzünden Rus ekonomisinin düştüğü durum ve Rus halkının sıkıntıları herkesçe biliniyor.
Putin buna daha ne kadar meydan okuyacak?
Böyle hallerde ne oluyorsa “sokaktaki insan”a oluyor. Ta ki şartlar veya yöneticiler değişinceye kadar...
