Prof. Dr. Metin Taş

Fatura, satılan mal veya yapılan iş karşılığında düzenlenen ticari bir belge. Satıcı ve müşteri arasındaki ticari ilişkiyi ispat etmek açısından fatura büyük önem taşıyor. Vergi Usul Kanunu’na göre; faturanın malın tesliminden ya da hizmetin yapılmasından itibaren yedi gün içinde düzenlenmesi gerekiyor. Bu süre geçtikten sonra düzenlenen faturalar, vergi kanunları açısından hiç düzenlenmemiş sayılıyor.

Bu durumdaki faturalar için faturada yazılması gereken tutarın yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası uygulanıyor. Cezanın alt sınırı her bir fatura için 2016 yılında 210 TL. Bir yıl içinde çeşitli tarihlerde fatura düzenlenmemesi halinde, toplam olarak kesilecek ceza tutarı 2016 yılı için 110 bin TL’den fazla olamıyor.

Naylon fatura

Halk arasında gerçeği yansıtmayan faturalara “naylon fatura” deniyor. Naylon fatura, Vergi Usul Kanunu’nda “Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge” olarak ifade ediliyor. İşletmeler bu faturaları giderlerini azaltmak veya daha az KDV ödemek amacıyla alıyor. Burada bir noktaya dikkat çekmek istiyoruz.

Kanuna göre faturayı düzenleyen şirketin var olması ve vergilerini tamamen ödemesi yeterli değil. İşlemin de her açıdan gerçek olması

Ekonominin belirsiz ve kırılgan olduğu dönemlerde parasal açıdan zor durumda kalanlar ellerindeki malları satma yoluna gidebiliyor. Manevi değeri olan veya ucuza gitme olasılığı bulunan malların “yabancıya gitmemesi” için yakın akrabalara satılması tercih ediliyor. Burada dikkat çekmek istediğimiz ince bir nokta var. Yakın akrabalara yapılan bu tür satışlar, halen devlete borçlu olanlar veya izleyen yıllarda borçlu duruma düşebilecekler tarafından yapıldığında ciddi sorunlar ortaya çıkarabiliyor. Satış işlemi gerçekten yapılmış ve bedeli tahsil edilmiş olsa bile bazı durumlarda bu satış geçersiz sayılıyor ve satılan mallara el konulabiliyor.

Geçersiz işlemler

Satış işleminin geçersiz olması için satıcının devlete olan borcunu ödenmemiş olması ve kişinin mal varlığının borcu karşılamaya yetersiz olması gerekiyor. Geçersiz sayılacak satışlarla ilgili olarak kanunda belirlenmiş süreler söz konusu. Borcun ödeme süresinin başlamasından itibaren geriye doğru iki yıl içinde yapılan satışlar ile ödeme süresi başladıktan sonra yapılan satışlar geçersiz sayılıyor. Geçersiz sayılan satış işlemleri bakımından akrabalığın derecesinin bilinmesi son derece önemli.

Akrabalığın derecesi

6183 sayılı