Öldü denilenler daha uzun yaşar!
Son dönemde önce düşüşlerle sonra da yüksek dalga boylarında hareket ederek pek çok yatırımcıya büyük kayıp yaşatan kripto paraya hukuk cephesinden bakıyoruz. Üç gün sürecek yazı dizimizde dünyada ülkelerin kripto parayla ilgili hukuki düzenlemelerini, kayıplarda genel tazminat davaları açılıp açılamayacağını, kayba yol açan manipülasyonun kaynağı olarak gösterilen kişilere karşı hukuki mücadelenin nasıl olabileceğini anlatacağız.
Bitcoin bu yılın kasım ayının başında en yüksek seviyesi olan 69 bin dolara ulaşmıştı. Sonra yüzde 70’ten fazla düştü ve 17 bin 593 dolara kadar geriledi. Seyahatte olmam sebebiyle yazımı tamamladığım salı günü tekrar bir toparlanma gösterip, 20 bin dolara ulaşmıştı. Bu rakam Bitcoin’in 2017 yılında ulaştığı rekor seviye.
Kripto para piyasalarındaki değer kayıpları, kripto para şirketlerini ve borsalarını da etkiledi. Bunlardan 430 milyon dolarlık net zarar bildiren Coinbase’in kurucusu ve CEO’su Brian Armstrong, son boğa piyasasında çok fazla büyüdüklerini ve çok fazla çalışanı işe aldıklarını, artık buna tepki gösterilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi gerektiğini, bu kapsamda 1.100 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı. Buna paralel olarak rakip kripto borsaları Gemini ve BlockFi de işgücünü en az yüzde 10 azaltacaklarını açıkladı.
Maliyet yükseldi
Rus-Ukrayna savaşının da etkisiyle enerji maliyetlerinde meydana gelen artış, artık kripto para madenciliğinin de cazibesini azalttı. Kripto şirketleri kayıplarını azaltmak için BTC varlıklarını elden çıkarmaya başladılar. Coin Metrics’ten elde edilen veriler, mayıs ayında madencilerden kripto borsalarına toplam 195 bin 663 kripto para aktarıldığını gösteriyor.
Kripto paralara yatırım yapan okuyucularımızın morallerinin bozulmaması için söyleyebileceğim şey şudur: Bitcoin’in 12.5 yıllık tarihinde, 5 bin dolarlar düzeyine inecek kadar bazı büyük düşüşlere katlanmak zorunda kaldığını, ancak her zaman bunların üstesinden geldiğini ve yeni zirvelere ulaştığını hatırlamak gerek. Bu nedenle, moralleri bozmanın gereği yok. En son umut ölür. Bu sefer de bir toparlanmaya inanmak için iyi nedenler var, çünkü kripto paraların merkezi olmayan bir ödeme sistemine aitlik ve diğer para birimlerine alternatif olma biçimindeki temel özellikleri, değer kaybına rağmen değişmedi.
Son düşüş ile kripto paralara “artık öldü” denildi. Ama unutmayalım, bazen öldü denilenler daha uzun yaşar!
Ancak düşüncelerimin kesinlikle alım ve satım tavsiyesi, yatırım tavsiyesi olarak algılanmaması gerektiğini de belirtmeliyim.
KRİPTO PARA GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ
Kripto paralarla ile ilgili yasal düzenleme eksikliğinin sancılarını bütün dünya ülkeleri çekiyor. Bazı ülkeler sadece kripto paraların hukuki niteliğini, fazla ayrıntıya girmeden belirtmekle yetiniyorlar, ayrıntılı bir piyasa düzenlemesi yapmaktan kaçınıyorlar.
Kripto paralardaki yükselişler, neredeyse bütün devletlerin vergi dairelerinin dikkatini çektiği için, vergi yönünden düzenleme yapma, kripto para piyasasıyla ilgili düzenleme yapmaktan daha öncelikli göründü.
Birçok ülkede kripto paranın menkul kıymet olarak nitelenmesi ve elde edilen gelirin de menkul kıymet iradı olarak beyan edilmesi gerektiği ileri sürüldü, vergi daireleri ile yatırımcılar arasında uyuşmazlıklar çıktı.
Alman Federal Vergi Mahkemesi şu anda kripto paraların ekonomik bir emtia olarak mı yoksa olağan bir gelir olarak mı beyan edileceğiyle ilgili bir davayı görmekte.
Bizde de vergilendirme yönünden yasa çalışmaları başlamıştı. Kripto paralardaki artış bir gelir midir? Hukuken ve iktisadi olarak çözülmesi gereken husus öncelikle budur. Ödeme aracı olarak kabul edilirse vergilendirme mümkün olmayacaktır.
Ama şimdi kripto paralardaki ani değer düşüşlerinin vergilendirme bağlantısı kurulmadan yapılacak bir yasal düzenleme eksik olacaktır. Geliri vergilendirmede, zararı dikkate almayan bir kripto para vergi düzenlemesinin neden olacağı adaletsizliği önceden öngörerek düzenleme yapılmalı.
YARIN: Kripto para kayıpları tazminat davasına konu olabilir mi?
