Partiler sendikacıları dışladı

Atilla ÖZSEVER
TÜRK - İş, DİSK ve Hak - İş'e bağlı sendikalardan çok az sayıda sendikacı, siyasi partilerden milletvekili adayı gösterildi. DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak, İstanbul 3. Bölgeden DSP'nin ilk sırasında yer alırken Türk - İş Genel Başkanı Bayram Meral'in DSP lideri Bülent Ecevit'e verdiği sendikacı isimlerin büyük kısmı liste dışı kaldı.

DSP'den reddiye

Meral, Ecevit'e 7'si sendikacı olmak üzere 8 kişinin DSP listelerinden aday olmasını önerdi. 7 sendikacıdan 6'sı listelere giremedi sadece Türk - İş Basın Müşaviri Hasan Benli, Sakarya'dan 5. sıraya kondu. Sakarya'dan 6 milletvekili çıkıyor, geçen dönem DSP'nin bir mlletvekili vardı. Meral'in Ecevit'e verdiği listeden aday gösterilmeyen sendikacıların isimleri şöyle:
Türkiye Maden - İş Sendikası'nın Mali Sekreteri Mustafa Engin ve Yatağan Şube Başkanı İbrahim Kocabıyık, Petrol - İş Samsun Şube Başkanı Sabahattin Çam, Selüloz - İş Eğitim Sekreteri Ali Tepe, Liman - İş Kocaeli Şube Başkanı Saadettin Acar, Belediye - İş avukatı İsmail Tepecik.
DİSK üyesi Petkim - İş'in Başkanı Mustafa Karadayı, DSP'den İzmir adayı olmak için başvurdu, listeye giremedi. Hak - İş'e bağlı Özçelik - İş Sendikası'nın İskendurun Şube Başkanı Ali Cengiz Gül de, DSP'den aday yapılmadı.

DYP de nafile

Yol - İş Genel Başkan Yardımcısı Nuhi Çelebi, DYP İstanbul 2. Bölgeden ancak 21. sıraya kondu. Yol - İş Teşkilatlanma Sekreteri Hüseyin Baykal, DYP'den Antalya milletvekilliği adaylığı için başvurdu, listeye alınmadı. Yol - İş Adana Şube Başkanı Ramazan Ağar, DYP'den Adana'da önseçimde 4. sıraya seçilmişken listede 8. sıraya kondu. Demiryol - İş eski Başkanı Enver Toçoğlu, DYP Sakarya'dan 3. sırada yer alırken aynı sendikanın Teşkilatlanma Sekreteri Taki Ulusoy, Ankara'dan DYP listesine konmadı.

FP, MHP ve ANAP

Dok Gemi - İş Başkanı Nazım Tur, FP'den İstanbul 1. Bölgede 9. sıraya kondu. Yol - İş Urfa Şube Başkanı Ahmet Bayık, FP'de listeye alınmadı. Haber - İş Genel Sekreteri Ali Akçan da MHP'den Çorum adayı oldu ancak listeye konmadı.
ANAP'ın listelerinde de sendikacı yer almadı. Sadece Basisen Genel Başkan Danışmanı ve ANAP İstanbul il yönetiminde görev alan Emre Kocaoğlu, İstanbul 2. Bölgeden 4. sıraya yerleştirildi.

CHP de farksız

Basisen Ankara Şube Başkanı ve CHP Parti Meclisi üyesi Yaşar Seyman, Ankara 2. Bölgeden 5. sıraya konunca adaylıktan çekildi. DİSK Ege Bölge Temsilcisi Musa Çam, CHP'den İzmir 1. Bölge 3 sırada yer aldı, Tes - İş Yatağan Şube Başkanı Erol Soğancı da CHP'den 2. sırada Muğla adayı oldu.
Türk - İş ve DİSK başkanları, CHP'nin 1998'de yapılan Büyük Kurultayı'nda sendikacı ağırlıklı 5 kişiyi ortak aday olarak CHP Parti Meclisi'ne önerdiler ancak CHP lideri Baykal sadece sendikacı Yaşar Seyman'ı listeye aldı. Yaşar Seyman muhalefet listesinde de olduğundan Parti Meclisi'ne seçildi fakat milletvekiliği adaylığında alt sıralara konduğundan adaylıktan çekildi.

Taban siyasete ağırlığını koymalı

SİYASİ partilerin seçimlerde sendikacı adayları dışlaması ilginç bir gösterge. Parlementodaki partilerin hemen hemen hepsi sermaye kesiminin adaylarına sıcak bakarken emek kesimini dışlıyor. Bu gelişme partilerin siyasal ve sınıfsal tercihlerini de ortaya koyuyor.
Öte yandan sadece sendikacıların bu kimlikleri ile parlementoya girmesi de emek açısından pek etkili olamaz. Parti liderinin tercihi ile milletvekili yapılan ve arkasında emek kesiminin ciddi bir desteği olmayan sendikacı, mecliste de liderin sözünden pek dışarı çıkamaz. Bizde sendika kökenli milletvekilinin sendika ile bağı kopuyor, yani yasal olarak hem sendikacı hem de milletvekili olamıyorsunuz. Böyle bir yasak var.
Aslında önemli olan işçi sınıfının siyasi partilerde daha doğrusu emekten yana olan partilerde ilçe teşkilatlarından başlayıp yukarıya doğru yönetim kademelerinde görev almasıdır. Bu yönde bir yapılanma ile çalışanlar partilerde yönetime katılarak emeğin çıkarlarını koruyabilirler, bu ilişki miletvekili adaylarının seçimine de yansır.
Aksi yönde gelişme ve ilişki, emeğin siyasetteki ağırlığını azaltır. Şu aşamada ÖDP, EMEP, İP, SİP gibi emek eksenli partilerde işçi kesiminin adayları ağırlıklı gözüküyor. Ancak bu partiler de yeni kurulmuş olup toplum programlarını yeterince tanımıyor. Emek kesiminde bir bölünmüşlük var. Her şeye rağmen emeğin parti kademelerinde aşağıdan yukarıya doğru örgütlenmekten ve somut taleplerle toplumu yanına çekmekten başka çaresi yok..

Küreselleşme zengine yaradı!

ARAŞTIRMACI Mustafa Sönmez, TOBB'un aylık dergisi Forum'un Şubat sayısında, küreselleşmenin başta ABD olmak üzere AB ve Japonya'nın başını çektiği gelişmiş ülkelere yaradığını belirtiyor. Sönmez'in Dünya Bankası'nın son raporuna dayanarak yaptığı saptama şöyle:
1980'de dünya ihracatından yüzde 71 pay alan gelişmiş ülkeler, bu paylarını 1996'da yüzde 75'e çıkardılar. Buna karşılık ihracata dönük üretimi özendirilen ve aralarında Türkiye'in de bulunduğu üst - orta gelirli ülkelerin 1980'de dünya ihracatından aldıkları pay yüzde 11.7 iken bu oran 1996'da yüzde 9.2'ye düştü. Türkiye'nin dış ticaret açığı ise bu 16 yıllık dönemde 4.5 milyar dolardan 20 milyar dolara çıktı.

Emeğin seçim şartnamesi

Çeşitli sendikalara üye işçi ve memurlar, seçimlerde oy verecekleri siyasi partiler için bir şartname hazırladılar. Emekçilerin iş güvencesinden zorunlu tasarrufa, hak grevinden yeni anayasa kadar bir dizi talebi var.
Türk - İş'e bağlı Tümtis, Hava - İş ile yine Türk - İş'in ağırlıklı olduğu İstanbul Şubeler Platformu, DİSK ve KESK genel merkezleri ile DİSK'e bağlı Birleşik Metal - İş gibi sendikaların yönetici ve işyeri temsilcilerinin hazırladığı taslak şartname, 3 Mart'ta Tümtis'de yapılacak toplantıda son şeklini alacak. Emekçilerin bu şartnamede yer alan taleplerini taahhüt eden siyasi partilere oy verilecek aksi takdirde oy verilmeyecek.
Şartnamede, mezarda emekliği ve sosyal güvenlik, sağlık gibi hizmetlerin özelleştirilmesini savunan partilere oy verilmeyeceği belirtiliyor. Asgari ücretin 4 kişilik bir ailenin geçim endeksine göre saptanması istenen şartname taslağında, iş güvencesi ve işsizlik sigortasının yasalaşması talep ediliyor.
Diğer talepler ise şöyle: Emekten yana bir sosyal güvenlik reformu yapılsın, lokavt yasaklansın, grev yasakları kaldırılsın, sendika tercihi ile ilgili referandum yasalaşsın, taşeronluk kaldırılsın, zorunlu tasarruf kesintileri durdurulsun, ana para ve nemasıyla çalışanlara geri ödensin, işveren katkısı da ücretlere eklensin, 1 Mayıs yasalaşsın.

Topçu bağımsız aday

TÜMTİS Başkanı Sabri Topçu, İstanbul 3. Bölgeden bağımsız milletvekili adayı oldu. Türk - İş ve KESK'e bağlı bazı sendika yöneticileri ile sendika üyesi bini aşkın ambar işçisinin katıldığı toplantıda konuşan Topçu, işçi ve emekçilerin mücadelesini Meclise taşımak amacıyla aday olduğunu açıkladı.
Topçu, "Bağımsız aday oldum. Çünkü anti demokratik seçim yasaları yüzde 10 barajıyla emekten yana partilerin milletvekili çıkarmasını engelliyordu. Emekten yana partiler de ortak adaylar üzerinde anlaşıp barajı delmeyi düşünmediler" dedi. Topçu, DİSK Başkanı Budak'la ayni bölgeden seçime giriyor.

"inside out"

- Çöl Ayısı'na -

Yeni dünya düzenine giriyoruz, çocuklar,
Herkes yerini bilmeli:
patrona patron
işçiye işçi denilmeli
ve insan dünyaya nasıl gelirse öyle kalır
bu böyle bilinmeli.

Terimleri karıştırmamak gerek, çocuklar,
işten atma yoktur,
rasyonalize etmek vardır;
işgal filan yoktur,
ülkeyi halkına karşı kurtarmak vardır;
savaş için
barış gücü gönderilir
kurtarmak için
yerlebir edilir.

Yeni dünya düzenini kuruyoruz, çocuklar,
kolay değil,
katlanın biraz!
öyle sokaklara dökülmek yok
- ah ne banal -
grev, boykot filan
- ah ne demode -
şimdi geçerli olan
aç kalmak
- epey "in" şu sıralar -
soru sormak
- epey "out", ona göre -
homurdanmak ise
yassah kardeşim!

Yeni dünyamıza çocuklar,
istediğimizi alırız - "in" -
istediğimizi kovarız - "out" -
yeni dünya düzeninde, çocuklar,
"inside out", "inside out" !

* Şiirin başlığı, içeriden dışarıya anlamına geliyor. Daha açık bir anlatımla eski değerlerin dışlandığı ifade ediliyor.

Gürhan UÇKAN
(Mutlu Kadınlar, Yarın Yayınları)