Ortodonti Uzmanı Dr. Kerem Atamözlü

Selamlar bu hafta da sıkça sorulan bir soruyu kısaca yanıtlayalım. Ortodontik tedavi esnasında ağız içine uygulanan aparatlar ve sabit teller, yani hasta tarafından takılıp çıkartılamayan bütün tutucu elemanlar, beraberinde bazı kullanım koşullarını getirmektedir.

Bu aparatlar bazı özel yapıştırıcılar kullanılarak diş yüzeyine uygulanır ve bir süre sonra çıkartılmak üzere yapıştırılırlar. Bu sebeple diş üzerine gelen fazla bir kuvvetle yani çok sert bir şeyin ısırılmasıyla yerlerinden çıkabilmektedirler.

Bu durumun önene geçebilmek için hastalarımıza bu tip sert gıdaları bölüp parçalayarak yemelerini tavsiye ederiz.

Örneğin zeytin, erik gibi sert çekirdekli yiyeceklerin çekirdekleri çıkartılarak yenmelidir. Bunun gibi elma, armut gibi sert meyveler kesilerek yenmeli, çok sert kabuklu ekmek ya da simit gibi yiyecekler bölünüp parçalanarak yenmelidir.

Diğer normal sertlikte yiyecekler rahatlıkla yenebilir ve bu aparatlara hiçbir zararı olmaz.

İçeceklerde de asitli olanların tedavi boyunca kullanılmaması

Selamlar, bu hafta da merak edilen bir konudan kısaca bahsetmek istiyorum. Hastalarımızın genelde merak ettiği ve sordukları konu diş hekimliği ile ortodontinin farkı oluyor.

Diş hekimliği beş senelik bir üniversite öğrenimi sonucu yüksek lisans diplomasıyla mezun olunan bir bölümdür. Bu öğrenimin üçüncü senesinden itibaren bir diş hekimliği öğrencisi aktif hasta bakmaya başlar. Özellikle son senenin büyük çoğunluğu klinik eğitimlerle geçmektedir.

Bu beş senelik sürecin sonunda diş hekimi olarak mezun olunur. Bu aşamada mezun olan bir kişi tercihine göre muayene açabilir veya devlette ve herhangi bir kurumda çalışma hakkına sahip olmuştur.

Farklı branş üzerinde çalışmaya devam etmek isteyen kişiler ise, fakültede doktora ya da uzmanlık öğrenimine devam etmeyi seçebilirler. Sekiz branştan herhangi birini tercih edip, sınavlarına girerek bundan sonraki süreçte yalnızca uzmanlaşmayı seçtikleri branşın hastalarına bakarlar.

Ortodonti de bu branşlardan birisidir. Ortodonti uzmanları da diş hekimliği fakültesinden mezun olmuş

Selamlar, bu haftaki konumuz, ortodontik tedaviye başlamayı düşünenlerin neler yapması gerektiği ile ilgili olacak.

Bilindiği gibi ortodontik tedavi bütün dişler ve her iki çene üzerinde, yani bütün çiğneme sistemi üzerinde büyük değişikliklerin yapıldığı geniş çaplı bir diş hekimliği dalıdır. Hastanın ihtiyacına göre yapılacak müdahaleler, çok çeşitlilik içermektedir.

Ortodontik tedaviye başlayacak kişilerin, öncelikle tüm dişlerindeki çürüklerin tedavi edilmesi ve eğer varsa diş taşlarının temizlenip, diş etlerinin de sağlıklı bir hale getirilmesi gerekmektedir. Çünkü ortodontik tedaviler uzun süreler almakta ve etkin temizliğin, ağıza sabit aparatlar uygulanmadan önce yapılması gerekmektedir. Özellikle sabit aparatlar uygulandıktan sonra dolgu ve temizlik işlemleri istenilen şekilde yapılamayabilmektedir. Ayrıca dişler üzerine yapıştırılacak aparatların sağlık bir şekilde uygulanabilmesi için diş yüzeylerinin tamamen temizlenmiş olması gerekmektedir.

Şeffaf plak tedavisi görecek kişilerde de,

Selamlar bu hafta da ortodontinin son yıllardaki en güncel konularından biri olan lingual tedavilerden bahsedeceğim.

‘Lingua’ kelimesi Latince kökenli olup, dil anlamına gelmektedir.’ Lingual’ tabiri ise dişlerin dil tarafına bakan yüzeyi anlamında kullanılır.

Bilindiği gibi sabit ortodontik tedaviler, uzun yıllardır başarılı şekilde uygulanmakta ve çok başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Bu tedavilerin hastalar açısından en büyük zorluğu ise tellerin görünmesinden kaynaklanan estetik kaygılardır. Özellikle de yetişkin bireyler, çalışma ve sosyal hayatları gereği, metal sabit tellerin görüntüsünden hoşnut olmamaktadırlar.

Bütün bu talepler yıllar içinde ortodonti camiasını da çeşitli çözümler bulmaya yönlendirmiştir. Bu çözümlerden birisi de, diğer tellerle aynı mekanizmayla çalışan sabit telleri dişlerin görünmeyen arka (yani dile bakan) kısımlarına uygulamak olmuştur. Bu sayede dışarıdan bakınca hiçbir şekilde görünmeyen ve sabit bir tedavi sistemi kurulmuştur.

Uygulanan

Selamlar, bu haftaki yazımda, çok fazla detaya girip kafaları karıştırmadan, diş hareketinin doğasından bahsetmeye çalışacağım.

Ortodonti, diş hekimliğinin, uzun yıllardır bilimsel temelli çalışmaları yapılan ve sonuçları alınmış bir branşıdır. Ortodontistler için artık çok normal karşılanan büyük miktardaki, diş hareketleri, özellikle de konuyla fazla ilgilenmemiş kişilerde büyük bir hayret uyandırabilmektedir. Tedavilerin başında öngördüğümüz tedavi planı bazen hastalara inanılması zor hareketler olarak gelmektedir.

Öncelikle temel bilgi olarak, dişler, çene kemiği içerisinde, köklerine uygun bir kemik boşluğunda durmaktadırlar. Yani bizim göremediğimiz diş etinin arka tarafında, dişlerin etrafını tamamıyla bir kemik sarmaktadır. Bu kemik ve diş arasında mikron düzeyinde bir boşluk bulunur ve bu aralıkta, diş ve kemiği çok fazla sayıda lif bir arada tutmaktadır. Basit anlatımla, diş ve kemik arasında çok sayıda iplik şeklinde dokunun uzandığını düşünebilirsiniz.

Diş hareketindeki temel etken bu liflerin esneyebilme kabiliyetidir. Bunu

Selamlar bu hafta da ortodontinin en temel konularından birisi olan ağız dışı apareylere değineceğiz.

Günümüzde gelişen teknoloji ve ortodontik tedavi mekaniklerindeki gelişmeler sayesinde kullanımı bazı alanlarda kısmen azalmış olsa da ağız dışı apareyler, bir ortodontist için yıllardır çok yardımcı ve kurtarıcı rol oynamışlardır.

Özellikle biraz daha eski süreçte ailelerin ve ortodonti hastalarının bazen de biraz korkuyla, kullanmak zorunda kalacak mıyız diye merak ettiği çok çeşitli türleri olan yardımcı aparatlardır.

Peki özetle bunların çeşitleri nedir ve ne amaçla kullanılır anlatmaya çalışalım.

Öncelikle daha önceki yazılarda da değindiğim, çeneler arası uyumsuzluk görülen kişilerde, büyüme gelişim dönemi öncesi yapılacak müdahaleler çok büyük önem taşımaktadır. Bu büyüme potansiyelinin kullanılması için belli yaşlardan önce, ortodontik tedavilerin uygulanması son derece önemlidir.

Bu aparatların en yaygın kullanım alanları da, alt ve üst çene arasındaki uyumsuzluk durumlarında,

Selamlar bu hafta da, ortodontik tedavilerin bitiminden sonra yapılması gerekenlere değinmeye çalışacağız.

Bilindiği gibi ortodontik tedavi hem hasta hem de hekim için, uzun ve emek isteyen bir tedavidir. Dişlerde ve çenedeki düzelmeler sabırla ve titizlikle elde edilirken bazı durumlarda ihmal veya dikkatsizlikle bir miktar kaybedilebilmektedir.

Öncelikle her ortodontik tedaviden sonra, pekiştirme tedavisi adı verilen bir sürece geçilmektedir. Bu süreç adından da anlaşılacağı gibi, elde edilen son durumun korunmasına yönelik olarak yürütülür. Dişleri ve çeneleri düzeltmeye değil mevcut pozisyonda korumaya çalışılan bir süreçtir.

Tedavinin gereklerine göre sabit veya hareketli apareyler kullanılarak uygulanabilir. Özellikle hareketli apareylerde, yapılan tedavinin etkisi hastanın kullanımına doğrudan bağlı olduğu için, hasta kooperasyonu son derece önemlidir. Hastaların verilen apareyleri, gerektiği gibi kullanmamaları veya randevularına düzenli şekilde gelmemeleri, problemlerle karşılaşma riskini arttıracaktır.

Bunlardan farklı olarak ortodontik

Selamlar, ortodontik tedavi esnasında, özellikle de sabit tedavilerde ağız içinde çok çeşitli yardımcı aparatlar kullanılmaktadır. Bu hafta bu aparatlardan ortodontik mini vidalar üzerinde duracağız.

Öncelikle, bu aparatlar, eksik dişlerin tedavisinde uygulanan ve kemiğe yapışma (osseoentegre olma) özelliği olan halk arasında bilinen implantlardan tamamen farklıdırlar.

Her ne kadar bu vidalar da kemik içine uygulansalar da, kemiğe yapışma özellikleri yoktur. Kullanımları için beklemeye gerek yoktur, uygulandıkları anda kuvvet uygulanabilmektedir.

Evet, bu aparatların kullanılma amacı, dişler dışında destek (ankraj) alınabilecek kuvvet dayanakları oluşturmaktır.

Fiziğin en temel yasalarından biri olan etki tepki kuralı, ortodontik tedavilerdeki mekanikleri kurarken mutlaka göz önünde bulundurulur. Ve bazı durumlarda yeterli düzeyde destek alınacak diş mevcut değilse veya destek dişlerin hareketi istenmiyorsa; ihtiyaç durumuna göre dişlerin arasına veya damak bölgesine bahsettiğimiz mini vidalar uygulanır.

Çeşitli çaplarda ve kalınlıklarda olan bu vidaların uygulanışı basit bir