Orhan Beşikçi

Basmane, İzmir’de eğlence dünyasının önemli semtiydi. Aslen Girit göçmeni Ali Ulvi’nin Basmane’de ağaçlıklı çiçekli havuzlu bahçesine; Safiye Ayla, Perihan Altındağ Sözeri, Hacer Buluş, Sabite Tur Gülerman, Müzeyyen Senar gibi, nice ünlü sesler gelip konser verdi. Muhsin Ertuğrul, Muammer Karaca, Avni Dilligil, tiyatro grupları, oyunlarını burada sergiledi. İzmirli Yahudiler, pikniğe gider gibi bahçeye konser dinlemeye, temsilleri seyretmeye gelirlerdi... Yazın, üstü açılabilen Yıldız Sineması da önemli konser ve tiyatro oyunlarına ev sahipliği yaptı. Raj Kapoor’un yönetmenliğini ve oyunculuğunu yaptığı, çok sevilen Avare filmi, ilk kez Yıldız Sineması’nda gösterildi. İlk hafta on binlerce seyircinin izlediği film, burada beğeni kazandıktan sonra Türkiye’de sinemalarda oynatıldı. Şimdi, İkbal İş Merkezi’nin bulunduğu İkbal Sineması’na da tiyatro grupları gelirdi... Ekici Över, Manolya gazinoları, 9 Eylül Meydanı’na yakındı. Ekici Över kapanıp yıkılınca, gazinoda kullanılan büyük

2021 yılında, ülkemizde ve kentte yaşanan olumsuzlukları, tarihi İzmir sokaklarında bulunan tescilli-tescilsiz kültür varlıklarının gördüğü zararları, denetimsizlik ve kuralsızlığın tarihsel dokuyu olumsuz şekilde etkilemesini yıl içinde defalarca yazdığım için, bugün farklı bir konuya değinmek istiyorum. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Basmane Hamamı’nı ihtiyaç sahiplerine açıp, yıllardır ihmal edilen yukarı mahallelere çocuklar için portatif havuzlar kurması, Namazgâh’ta aşevi projesini hayata geçirmesi, 2021 yılının önemli sosyal projeleri olarak hafızama kazındı. Prof. Dr. Dilek Kaya ve arkadaşlarının Yıldız Sineması’nda kullanılan obje ve eşyalarla açtıkları sinema sergisi, başta sanat ve kültür insanımız Vecdi Sayar olmak üzere,  Doç. Dr. Zuhal Çetin, Doç. Dr. Dilek Tunalı ve öğrencilerinin Basmane’ye olan ilgileri, Doç. Dr. Arkeolog Akın Ersoy’un Antik Tiyatro ve Agora kazıları, Doç. Dr. Şakir Çakmak, Doç. Dr. Sevinç Gök İpekçioğlu ve

24-26 Kasım günleri arasında Suat Taşer Sanat Merkezi’nde düzenlenen Karşıyaka 3.Kültür ve Çevre Sempozyumu’nun 1. gününü yazmıştım. 2-3 günlerinde Prof. Dr. İnci Kuyulu Ersoy, Doç. Dr. Hasan Uçar, Dr. Eren Akçiçek, Doç. Dr. Akın Ersoy, Prof. Dr. Cumhur Tanrıver, Prof. Dr. Ahmet Talimciler’in başkanlık yaptığı oturumlarda farklı konularda bildiriler sunuldu.

Dr. Begüm Erdoğmuş Manav, Dr. Gökhan Gündüzoğlu: Karşıyaka kıyı yerleşiminin tarihsel süreçte değişimi ve kıyı yaşantısındaki yerel özelliklerin irdelenmesi. Dr. Beral Alacı: 1960 askeri darbesi sonrasında Karşıyaka’da siyasi ortamın şekillenmesi ve 1961 seçimleri. Dr. Hasan Sarptaş: Yenilenebilir enerji tesislerinin çevresel etkileri. Ortaç Onmuş: Dünyanın büyük kentleri, sahip oldukları zengin yaban hayatı ve Karşıyaka. Araştırmacı Yazar, Turist Rehberi, Kemal Şendikici: Karşıyaka’da sürdürülebilir turizm yaratmak. Gazeteci Yazar Tufan Atakişi: Yabancı kaynakların ışığında Kordoleontos’tan Karşıyaka’ya. Dr. Mete

2011 yılıydı... Konak Belediyesi, Sevgi Yolu’nu Sevgililer Günü’ne yetiştirmek için çalışıyordu. Çalışmalar bitince Sevgi Yolu sadece alışveriş yeri değil, sanatseverler için de bir buluşma noktası olacak, uzun yıllar sıkıntı çeken kitapçılar moral bulacaktı. Palmiyeler ışıklandırıldı, özel aydınlatma aparatları dikildi, tuvalet inşa edildi, giriş çıkışlara banklar, heykeller havuzlar kondu, duvarlara eski İzmir fotoğrafları asıldı, zemin için granit ve mermer kaplamalar seçildi. Taş ustaları, siyah mermeri oyup içine beyaz mermerden yıldız yerleştirip 33 ünlünün adını kazıdı. Ses sanatçısı olarak Zeki Müren, Barış Manço, Tanju Okan, Sezen Aksu, Neşat Ertaş, Cem Karaca, Zuhal Olcay, tiyatro ve sinema dünyasından Münir Özkul, Ali Poyrazoğlu, Kadir İnanır, Cüneyt Arkın, Ahmet Mekin, Hulusi Kentmen, Yılmaz Güney, Suat Taşer, Çetin Tekindor, Müjdat Gezen, Dilek Türker, Vasfi Rıza Zobu, Türkân Şoray, Hülya Koçyiğit, Belgin Doruk, Nubar Terziyan, Filiz Akın, Fatma Girik, Bedia  Muvahhit,

24-26 Kasım günleri arasında Suat Taşer Sanat Merkezi’nde düzenlenen Karşıyaka 3. Kültür ve Çevre Sempozyumu’na katıldım. Seramik sanatçısı Ebru Çamkıran’ın mezar taşlarından esinlenerek yaptığı eserlerin ziyaretinden sonra başlayan sempozyuma, Karşıyaka Belediye Başkanı Sayın Cemil Tugay, Bosna’dan zoom programı ile katıldı. Prof. Dr. Ersin Doğer, Prof. Dr. Bozkurt Ersoy, Dr. Erkan Serçe, Prof. Dr. İnci Kuyulu Ersoy, Doç. Dr. Hasan Uçar, Dr. Eren Akçiçek, Doç. Dr. Akın Ersoy, Prof. Dr. Cumhur Tanrıver, Prof. Dr. Ahmet Talimciler’in başkanlık yaptığı oturumlarda farklı konular işlendi. Birinci gün, Karşıyaka ve çevresinin tarih ve arkeolojisi, Symrna kazıları, Karşıyaka rıhtımı, Karşıyaka mimarisinde art nouveau ve art deco akımları, kordelya Yahudileri, Karşıyaka’da faaliyet gösteren Fransız okulları, Karşıyaka İkiz Köşkler üzerine düşünceler, heykel sempozyumlarının kamusal alan sanatına olan katkıları, İzmir’in işgalinin İstanbul’a bildirilmesi, Mudanya sürecinde Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir’deki

Defineciler ve enkaz sökücüler, tüm uyarılara karşın, Sakarya Mahallesi’ndeki tarihi Rum okulunu talan etmeyi sürdürüyor. Bina özel koruma önlemleri alınmazsa çökertilecek ve enkaza dönüşecek.

Sakarya Mahallesi 826 Sokak’ta bulunan Küçük Aya Yani Kilisesi’nin (Agios Ioannis Theologos) doğu bitişiğinde bulunan, Cumhuriyet döneminde halk eğitim merkezi olarak kullanılan tarihi Rum okulu, yapılan bütün uyarılara karşın, definecilerin ve enkaz sökücülerin talanına uğramaya devam ediyor.
Okulun kapı ve pencereleri ile yer ve çatıda bulunan volta döşemelerinin demirleri söküldü. Bahçe ve çan kulesinin etrafındaki demir korkuluklar, darbeli aletlerle kırıldı. Ahşap döşemeleri bölücü duvarlar, zemin katta bulunan, kiliseden kalma galerileri taşıyan sütun ve kemerler çökertildi. Salgın günlerinde okulun kapalı olmasından faydalanan, kötü niyetli insanlar gece gündüz demeden okula zarar vermeyi sürdürüyor.

Restore edilmeli

Bina, özel koruma

Önceki yıllarda Ege Üniversitesi (EÜ) İktisat Fakültesi’nin dekanlık binası olarak kullanılan Sarı Köşk’ün bahçesine Gazi Mustafa Kemal’in 1926 yılındaki ziyareti anısına, Heykeltıraş Heinrich Krippel’e yaptırılan ‘Türkiya’nın büyük dahi ve halaskarı / Türk çiftçisinin ulu rehberi / Cumhur reisimiz, Büyük Gazi/Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin / İzmir Ziraat Mektebini teşrifleri /Hatıra-ı şükranıdır / yazılı büstünü görmeye gitmiş, aynı yerde bulunan tarihi kamelyanın mermer sütunlarının yerde kırık vaziyette durması dikkatimi çekmişti. Ertesi gün gazetemiz yazarı Bornova araştırmacısı Altan Altın’la Sarı Köşk’ün bahçesine yeniden gittiğimizde, kamelyanın kırık sütunlarının acele olarak, acemice, orantısız bir vaziyette mermer yapıştırıcı ile yapıştırılıp ayağa kaldırıldığını görmüştük. O sırada dekanlık görevlileri yanımıza gelip bizlere alandaki yıkımların proje kapsamında yapıldığını, kısa bir süre sonra zemin kaplaması, sütunlar ve kamelyanın üst

Teneke minareli mescitleri, hazireleri, zamana direnen cami, sinagog, kortijo, kilise kalıntıları, isimli-isimsiz İzmir  yokuşları, defineciler tarafından çökertilen konakları, türbeleri, Oteller Sokağı’nda İzmirlilerin göremediği Roma galerileri, suya hasret çeşmeleri, Müslüman mahallesine gelin gelen Mariya ve Haham Efendi’nin kızları Perla, Roza kardeşlerin, Latife Hanım’ın yaşadığı evler, kendi gitti adı kaldı yadigâr, efsane Halkapınar Gölü... Kapanma noktasına gelen hamamları, karakolları, sinemaları, hanları, meyhaneleri. Erken Cumhuriyet Dönemi yapıları, eski sokak adları, körfezi, dereleri, parkları, duvarları, sadaka ve binek taşları, kitabeleri, dedeleri, azizleri, rabileri, yıkılıp yerine otopark yapılan cumbalı evleri, surları, arkeolojik alanları. Hisar Camii’nin muvak-kithanesi, şimdi farklı yerlerde sergilenen tarihi saatleri, avlusundaki çörtenler, bir zamanlar musluklarından “Ma-i leziz” akan şadırvanları, üzeri kapatıldığı için kökü yıllardır güneşi görmeyen ulu çınar, bakımları yapılamayan