Spotify’ın hazırladığı ve şu ara en fazla dinlenen şarkıların yer aldığı Viral 50 Türkiye listesine bakarken dikkat çeken isimleri incelemeye devam.
Viral 50 Turkey listesini incelemeye dün başlamıştım. Bugün devam. Bu tip listelerde birbiriyle alakasız bir sürü şarkının olması şaşırtıcı değil. Bazen bir rap şarkısı bazen de bir DJ’in dans ritimleri, bazen evde yapılmış bir akustik kayıt. Bu şarkıların ortak noktası çok dinleniyor olmaları. Bu listenin güzel yanı da insanı her zaman şaşırtan yeni şeyler keşfetme imkanı sağlaması.
Mesela rapçi Şam’ın “Efsane” adlı şarkısını ilk kez burada duydum. “İbo’dan kurtulduk başladı İdo” diye dert yanan eleştirel sözleriyle Şam’ın şarkılarına bakmaya başladım ve “Ailem İçin”, “Bu Kafanın Ötesi”, “Kader ve Oyunlar” gibi single’lara rastladım. Türkçe rap’in artık çok çeşitli alt türleri var. Hem dinleyici çok gelişti ve değişti hem de MC’ler ve beatmaker’lar bu dinleyiciyi ileri taşıdı. Kemik rap dinleyicisi dışında iyi ve kaliteli müzik arayan dinleyici hip hop aleminde kendine uygun şeyler bulmaya başladı. Viral listesinde hayli rap şarkısı var, belki nedenlerinden biri budur. Ama elbette burada başka bir analiz daha mümkün.
Eskiden Türkçe en fazla dinlenenler arasında pop şarkıları olurdu. Bu tip bir araştırma yapmak isteyen biri mutlaka arabesk ve fantazi müziğe rastlardı. Bugün artık Türkçe rap, indie akustik müzikler, elektronik müzik ve az da olsa alt-pop var.
Bunu nasıl açıklamak lazım? Bana kalırsa davranışı çok değişti. Zevki değişti mi, bu ayrı bir tartışma konusu. Ama şu kesin, müzik dinleyen kitlenin müzik dinleme mecrası değişti. Davranış değişti lafını bu anlamda kullanıyorum. Dolayısıyla dinleme alışkanlığı kendi müziğini de beraberinde getiriyor.
İnternette müzik stream eden kitlenin zevkini ve en çok dinlediklerini viral listesinden görebiliyoruz. Radyolarda başka şeyler çalıyor. Mesela internette değil de kuruyemişçinin köşesindeki küçük televizyonda, kuafördeki ekranda, kafenin, akşam gidilen kebapçının televizyonlarında dönen kanallardan müzik dinliyorsanız o zaman başka.
Bitmeyen Mercedes sevdası
Ya da arabada müzik dinliyorsanız ve internetimden yemesin diye karasal yayın yapan kanalları açıp rastgele takılıyorsanız başka şeyler sunuluyor size. Pop, arabesk, fantazi daha çok bu tip “eski/geleneksel” mecraların müziği. Bu mecralarda yapılan ciddi bir araştırma sonucunda başka başka müzikler popüler çıkar. Dediğim gibi mecra ve müzik arasında yakın ilişki var.
Mesela arabalardaki radyolarda çok büyük bir sürpriz olmadığı sürece Kopfliger Record diye bir firmanın sanatçısına denk gelme şansınız yok. Buna ancak Viral listesinde rastlarsınız. Benim de hiç bilmediğim tanımadığım bu firmanın sanatçısı olan ENO’nun “Mercedes” adlı şarkısı şu ara çok dinleniyor Türkiye’de. Araba sevdası Cartel’den bu yana devam ediyor anlayacağınız. Yıl 2018, Elazığlı Eno, Almanca/ Türkçe şarkısında “Gel seni gezdireyim benim arabam Mercedes” diyor. Gurbetçilerin Mercedes sevdası bitmez (Youtube’daki videosu 7 milyon kez izlenmiş). Canbay & Wolker’ın bağlamalı Anadolu ezgili girişinin ardından trap vuruşları geliyor. Viral listesi şenleniyor.
Kotakot’un “Silk Beni” adlı şarkısı gerçekten beni benden aldı. “Silk beni silk beni, kendime getir, ihtiyacım var” gibi hayli anlamlı sözleri var. Güzel Türkçemiz ustaca, ince ince kullanılmış. Kotakot ismi üzerine de düşünceler geliştiriyor insan. “Denim on denim” mi denmek isteniyor acaba? Fotoğrafta kot üzerine kot giyilmiş ve kota kot denmiş. Jean ya da başka bir şey değil. Fantazi pop tarzındaki şarkıyı bir ara dinlersiniz. Zaten bütün Türkiye dinliyor anladığım kadarıyla.
Dürüst olmak gerekirse, çok dinlendi diye hiçbir şarkı sonradan güzelleşmiyor. Bu viral listesinde yer alan bazı lo-fi akustik şarkılar için de geçerli. Garaj sound’u diyeceğim ama durumu tam anlatmayacak. Burada yer alan bazı parçaların kayıtları tam olarak “ergen odası sound”u olmuş. Bir şekilde çok dinlenmiş, sanatçıların çevrelerinde çok beğenilmiş olduğu anlaşılan bu tip şarkıları ayrıca ele almaya gerek görmüyorum. Çünkü bunlarda ilgi çekici ve umut vaat eden bir yan pek yok açıkçası. Viral listesinde müzikal açıdan çok zayıf parçalar da var. Elbette Türkiye’de sadece Türkçe dinlenmiyor ve viral listemizde yabancı şarkılar da var. Halkımızın İngilizce şarkılara dair zevkini ve tercihlerini de belki başka bir yazıda incelemek lazım.
DJ Abdullah İnal’ı duydunuz mu?
DJ Abdullah İnal’ı hiç duydunuz mu bilmiyorum. “Nobody” isimli şarkısı viral listesine girmiş. İngilizce sözlü Türkçe pop şeklinde özetleyebileceğim tarzıyla hayli ilgi görüyor olmalı. Açıkçası kendi kulvarında düzgün şarkı olmuş “Nobody”.
Nekropsi’nin yeni şarkısı “Sekizler”i bu listede görmek enteresan geldi. Tarz olarak çok farklı ve sofistike kaçıyor geri kalan şarkılara göre. Ama internet ahalisi dinliyor işte demek ki. Halkımızda her tür müziğe kulak yatkınlığı var zaten. Biraz daha cesur olunsa neler neler sever halkımız.