Kamu hizmeti olarak ücretsiz Chopin
Varşova’nın merkezindeki pek çok yeşil alan ve park içinde en büyüğü olan Lazienki Park’ta her pazar seçkin solistler ücretsiz Chopin konseri veriyor. Kamu hizmeti deyince aklınıza sadece yol, köprü, tünel geliyorsa tekrar düşünün.
Varşova sadece Orta Avrupa’nın değil, sanırım bütün kıtanın en yeşil şehir mekezlerinden birine sahip. Üzerinde bir parkı olmayan sokağı, caddesi yok gibi. İstanbul’da park statüsü verilen küçük bir apartman dairesi büyüklüğünde alanlar var. Burada apartmanların girişinde peyzaj gereği düzenlenen yeşil alanlar pek çok parklarımızdan kat kat büyük. İçinde kesintisiz bisiklet yolları olan yeşil alanlar şehrin ortasında uzanıyor, şehir merkezinden havaalanına kadar ya da şehrin hemen dışındaki ormanlara kadar içinde yeşil alan olmayan bir blok bulamazsınız. Bu yeşil hat / bisiklet zinciriyle şehir merkezinden havaalanına 32 dakikada gidilebilen bir şehir burası.
Bu park sevgisi ve kültürü yeni değil. Yakın zamanda düzenlenmiş alanlar değil bunlar. Mesela şehrin hemen merkezindeki Marzsallowska Caddesi’ne teğet geçen şehir parklarından Ogrod Saski (Saxon Park) 14 hektar büyüklüğünde küçük ölçekli bir park. Görkemli girişi Pilsudski Meydanı’na bakan bu 140 dönümlük yeşil alan 17’nci yüzyıldan beri park. Bunu anlamak için Wikipedia’ya bakmaya da gerek yok (Polonya’da Wikipedia’ya bakabiliyorsunuz), muntazam bir çizgi halinde yürüyüş yolunun iki yanına dikilmiş en az 250 yıllık dev kestane ağaçlarının gövde genişliği ve 20 metreyi bulan yükseklikleri size durumu anlatıyor. Tarihteki işgallerin en ağırını yaşamış bu kent. Yine de ağaçlar kesilmemiş, parklar yerinde kalmış. Bu kadim görüntü insana huzur verirken, bir yandan da tarihi, eski insanları ve dünyalarını düşündürüyor. Nazi işgali sırasında Varşova kelimenin tam anlamıyla dümdüz edildiğinden tarihi bina çok az. Şehrin esas belleği işte bu parklarda ve parklardaki dev, kadim, bilge ağaçlarda. Varşovalılar, evlerine yakın parklarda dolaşmayı, piknik yapmayı, kitap okumayı, şezlonglarını koyup uzandıkları gölet kıyılarında dinlenmeyi, el ele oturmayı, ördekleri, sincapları ve türlü göçmen kuşları izlerken sessizce sandviçlerini yemeyi, kulaklıklarındaki müzikle rahatlamayı seviyorlar. Dev AVM’ler, iş merkezleri, gökdelenler bir yana, parklar şehir hayatının kalbinin attığı yerler hâlâ.
Heykelin altında piyano
Pazar günleri mahalle parkını terk etme ve büyük parka gitme vakti. Büyük park, her Varşovalının gurur duyduğu Lazienki Krolewski (Lazienki Parkı). Şehrin güneyine doğru 140 hektar büyüklüğünde bir alan bu. Kraliyet banyoları olarak biliniyor. Parkın güneybatı girişinden içeri adım attığınızda dev bir havuz sizi karşılıyor. Bu mermer heykellerin çevrelediği havuz alanında sırtını ağaçlara vermiş bir Chopin anıtı var. İşte Varşovalıların belki de en fazla gurur duyduğu diğer şey: Frederic Chopin.
Çimlere oturdum, kızım bana yaslanmış, binlerce kişiyle birlikte Chopin dinliyorum.
Şehrin parklarında bulunan ya da tarihi merkezin muhtelif yerlerine serpiştirilmiş banklarda Chopin yayını yapılıyor. Şehrin neresine giderseniz gidin Chopin’in müziğini duymanız çok kolay. Havaalanının adı Frederic Chopin Havalimanı olan bir şehirden bahsediyoruz. Lazienki Park’ta Chopin heykelinin altına her pazar bir kuyruklu piyano kuruluyor. Üzerine şık bir tente geriliyor. Her pazar 12.00 ve 16.00’da Chopin konseri var burada. Hiç şaşmıyor. Yağmur çamur fark etmiyor. Ülkenin en yetenekli piyanistleri, solistleri buraya geliyor ve Chopin çalıyor. Alkışlar eşliğinde küçük bir çadırdan ibaret kulisten çıkıyor solistler. Şık tuvaletler, takım elbiselerle konser performanslarına çıkıyorlar. İçinde biraz yürüyünce Belgrad Ormanı’ndaymış hissi yaratan bu parkın 300 yıllık ağaçları arasında her pazar piyano melodileri yayılıyor. Bu konserler ücretsiz. Dileyen herkes burada çimlere uzanıp gün boyu Chopin dinleyebilir.
Her hafta şaşmadan gelenler var. Turistler, çoluk çocuk aileler var. Down sendromlu çocuğuyla neşeyle dans edenler var. Sevgililer var, öpüşenler, köpekliler, sporcular... Bizimki gibi 2 yaşında enerji küpü bir afacanı zaptetmenin en keyifli yollarından bu konserler. Hemen susup dikkat kesiliyor. Ardından sakinleşiyor bana yaslanıyor ve öylece oturuyoruz çimlerde piyanoya karşı. Geçen hafta solist Marcin Koziak’i izledik. 1989 doğumlu Koziak, Krakow’lu müzisyen bir aileden geliyor. Dünyanın çeşitli yerlerinde konserler veren Koziak ilk ödülünü 2006’da Chopin Genç Piyanistler Yarışması’nda Budapeşte’de almış. Çimlere oturdum, kızım bana yaslanmış, binlerce kişiyle birlikte Chopin dinliyorum. Kulağımda Mi Majör Scherzo, zihnimde sorular. Kamu hizmeti nedir, ne olmalı? Daha fazla ücretli yol, tünel, köprü mü? Yoksa yemyeşil bir parkta ücretsiz kaliteli müzik dinlemek mi?
Tarih ve festival iç içe
Sırbistan’ın Novi Sad kentinde 17. yüzyıldan kalma Petrovaradin Kalesi’nin içinde düzenlenen EXIT Festivali, 12-15 Temmuz tarihlerinde birbirinden ünlü isimleri ağırlayacak. Bu yıl 18’inci kez düzenlenen festivalde David Guetta, Grace Jones, French Montana, Nina Kraviz, LP, Burak Yeter gibi dünyaca ünlü birçok isim müzikseverlerle buluşacak. Tarihi kalenin etkileyici akustiğinde birbirinden farklı birçok müzik türünü bir araya getiren festival, her yıl yaklaşık 200 bin kişiyi ağırlıyor. 2013 yılında Avrupa’nın En İyi Festivali seçilen EXIT, dünyanın en iyi müzik festivalleri arasında gösteriliyor. Festivalin bir de Karadağ’da düzenlenen “Sea Dance Festival” ayağı bulunuyor.
